میزان مصرف، تاثیرات و مکانیزم اثر قرص پردنیزولون

قرص پردنیزولون چیست؟

پردنیزولون (Prednisolone) جزو دسته‌ای از داروها است که به آن‌ها استروئید یا کورتیکواستروئید می‌گویند. این داروها در بین مردم به کورتون هم معروف هستند. پردنیزولون مانند دیگر استروئیدها مانع از ترشح موادی در بدن می‌گردد که موجب بروز التهاب می‌شوند و به منظور درمان بسیاری از بیماری‌های التهابی مختلف مانند آرتریت، لوپوس، پسوریازیس، کولیت اولسراتیو، اختلالات آلرژیک، ادم مغزی، بیماری‌های روماتیسمی، اختلالات غدد درون ریز، هیپرپلازی مادرزادی غده فوق كلیه و شرایطی که بر روی پوست، چشم، ریه، معده، سیستم عصبی یا سلول‌های خونی اثر می‌گذارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو انتشار سریع در عضلات کبد، پوست، روده‌ها و کلیه‌ها دارد. در کبد متابولیزه می‌شود و عمدتا در ادرار دفع می‌شود.

نکته: در صورتی که در هر جایی از بدن شما عفونت قارچی وجود داشته باشد، نباید از این دارو استفاده کنید.
 

نکاتی که قبل از مصرف پردنیزولون باید به آن‌ها توجه داشته باشید

در صورتی که به این دارو حساسیت دارید و یا هر یک از موارد زیر در شما وجود دارد، نباید از این دارو استفاده کنید:

ابتلا به عفونت قارچی در هر جایی از بدن: پردنیزولون با تضعیف سیستم ایمنی بدن شما، ابتلا به عفونت را در شما افزایش می‌دهد. از طرف دیگر، مصرف استروئیدها می‌توانند عفونت‌هایی را که در حال حاضر به آن‌ها مبتلا هستید را بدتر کنند و همچین عفونت‌هایی که اخیرا از شر آن‌ها خلاص شده‌اید را مجددا در شما فعال نمایند. در صورتی که این دارو برای شما تجویز شد، در مورد هر گونه بیماری یا عفونت که طی چند هفته گذشته داشته‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید.

برای اطمینان از عدم مشکل در مصرف پردنیزولون، اگر در گذشته به هر یک از بیماری‌های زیر مبتلا بوده‌اید به پزشک خود اطلاع دهید:

• بیماری سل
• بیماری‌های مربوط به غده تیروئید (تیروئید کم کار و تیروئید پرکار)
• عفونت تبخال چشم
• زخم معده، کولیت اولسراتیو یا دیورتیکولیت
• افسردگی، بیماری روانی یا روانپریشی
• بیماری‌های مربوط به کبد (مخصوصا سیروز کبدی)
• فشار خون بالا
• پوکی استخوان
• ابتلا به اختلال‌های عضلانی مانند میاستنی گراویس یا مولتیپل اسکلروزیس

نکات تکمیلی:

اگر به دیابت نیز مبتلا هستید، به پزشک خود اطلاع دهید. داروهای استروئیدی ممکن است سطح گلوکز (قند) را در خون یا ادرار شما افزایش دهند. در صورت ابتلا به دیابت و لزوم مصرف پردنیزولون، ممکن است نیاز باشد تا دوز داروهای دیابت مصرفی شما مجدد تنظیم شوند.

در صورت وجود استرس‌های غیر معمول مانند هر بیماری جدی، تب و یا عفونت یا نیاز به جراحی یا اورژانس پزشکی، ممکن است نیاز شما به دوز این دارو تغییر کند. در مورد هر وضعیتی که بر شما تاثیر می‌گذارد، به پزشک خود اطلاع دهید.

اگر به عمل جراحی احتیاج دارید، قبل از وقت عمل، جراح را در خصوص مصرف پردنیزولون در جریان بگذارید. ممکن است لازم باشد مصرف این دارو را برای مدت کوتاهی متوقف کنید.

مصرف بیش از حد (اوردوز) پردنیزولون باعث ایجاد علائم تهدید کننده نمی‌شوند. با این حال، استفاده طولانی مدت از دوزهای بالا استروئید می‌تواند منجر به علائمی مانند پوست ضخیم، ایجاد کبودی آسان، تغییر شکل یا محل چربی بدن (به ویژه در صورت، گردن، پشت و کمر)، افزایش آکنه یا موی صورت، مشکلات قاعدگی، ناتوانی جنسی یا از دست دادن علاقه به رابطه جنسی شود.

به هنگام استفاده از پردنیزولون از دریافت واکسن‌های زنده پرهیز کنید کنید. چرا که در دوران مصرف این دارو ممکن است واکسن تزریق شده اثر نکند و یا شما را بطور کامل از بیماری نجات ندهد. واکسن‌های زنده شامل واکسن سرخک، سرخچه (MMR)، فلج اطفال، روتا ویروس، تیفوئید، تب زرد، واریسلا (ران مرغ)، زوستر (زونا) و واکسن آنفلوانزای خوکی هستند.

مقدار و نحوه مصرف این دارو چگونه است؟

این دارو از راه خوراكی به راحتی جذب می‌‌شود. اوج اثر قرص پردنیزولون طی حدود یک الی دو ساعت حاصل می‌‌گردد. به منظور مصرف این دارو در ابتدا مقدار ۱۰ الی ۲۰ میلی‌گرم در روز و در صورت شدت یافتن بیماری، میزان مصرف آن به ۶۰ میلی‌گرم در روز افزایش می‌یابد. بهتر است دارو در هنگام صبح و بعد از صبحانه مصرف شود.
توجه: به شما توصیه می‌شود تا دوز داروی خود را به بیش از دوز تجویز شده برای شما افزایش ندهید. این کار شما را مستعد عوارض جانبی ناخواسته این دارو می‌کند. همچنین به شما توصیه می‌شود تا داروی خود را بدون مشورت با پزشک خود قطع یا کاهش ندهید. قطع ناگهانی این دارو ممکن است موجب بدتر شدن بیماری زمینه‌ای شما گردد. همچنین ممکن است به دنبال قطع ناگهانی این دارو دچار علایمی نظیر ضعف، کاهش وزن، تهوع، درد عضلانی، سردرد و گیجی گردید.

مکانیسم اثر: 

فارماكوكینتیك 
جذب: از راه خوراكی به راحتی جذب می‌ شود. اوج اثر دارو طی حدود 2-1 ساعت حاصل می‌ گردد. 
پخش: به سرعت از خون خارج شده و در عضله، كبد، پوست، روده‌ها و كلیه انتشار می‌ یابد. به میزان زیادی به پروتئینهای پلاسما (ترانس كورتین و آلبومین) پیوند می‌ یابد. فقط جزء پیوند نیافته به پروتئین آن فعال است. آدرنوكورتیكوئیدها در شیر ترشح شده و از جفت عبور می‌ كنند. 
متابولیسم: در كبد به متابولیتهای غیر فعال سولفات و گلوكورونید متابولیزه می‌ شود. 
دفع: متابولیتهای غیر فعال و مقادیر كمی از داروی متابولیزه نشده از طریق ادرار دفع می‌ شوند. مقادیر غیر قابل ملاحظه‌ای از راه مدفوع دفع می‌ شود. نیمه عمر بیولوژیك دارو 36-18 ساعت است. 

اطلاعات مهم

پردنیزون بسیاری از وضعیت های  مختلف از جمله اختلالات آلرژیک، بیماری های پوستی، کولیت اولسراتیو (التهاب زخمی شونده روده بزرگ ) ، آرتریت، لوپوس، پسوریازیس، و یا اختلالات تنفسی  را درمان می کند.

اگر شما یک عفونت قارچی را  در هر نقطه از بدن خود دارید، نباید پردنیزون را مصرف کنید.

درمان استروئیدی می تواند سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف کند و باعث سهولت ابتلای شما  به دریافت یک عفونت شود. اجتناب  از بودن در نزدیکی  افرادی که بیمار هستند و یا عفونت دارند . هرگز  یک واکسن “زنده” حالی که از  پردنیزون، استفاده می کنید، دریافت نکنید.

اگر شما  دچار تنگی نفس، درد شدید در قسمت فوقانی معده،  مدفوع خونی یا مدفوع قیری رنگ، افسردگی شدید، تغییرات در شخصیت و یا رفتار، مشکلات بینایی، یا درد چشم  شدید، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.

شما نباید استفاده از پردنیزون را  به طور ناگهانی متوقف کنید. دستورالعمل دکتر خود را، در مورد کاهش تدریجی دوز دنبال کنید.

منبع: سایت پرسشکده و ستاره