میزان مصرف ، تاثیرات و مکانیزم اثر واکسن آنفولانزا

شیوع آنفولانزا در فصل های پاییز و زمستان به بیشترین سطح خود می رسد. آنفلوآنزا یا آنفولانزا یک بیماری ویروسی است که هر سال نوع جدیدی از آن شیوع پیدا می کند. اگرچه آنفولانزا در اکثر موارد کشنده نیست، اما بیمار در طی دوره بیماری درد و ناراحتی بسیاری را باید تحمل کنید. از این رو برخی افراد برای در امان ماندن از این بیماری در فصول سرد سال مبادرت به تزریق واکسن آنفولانزا می کنند. در ادامه به بررسی این واکسن و افرادی که باید آن را استفاده کنند، می پردازیم.

واکسن آنفولانزا چیست و برای چه کسانی مناسب است؟

واکسن آنفولانزا (Influenza) حاوی ویروس کشته شده است که به صورت داخل عضلانی یا زیر جلدی عمیق تزریق می شود. کودکان شش ماهه تا هشت ساله، به ویژه نوزادانی که بیشتر از شش ماه سن دارند و دچار بیماری های مزمن هستند، باید واکسن آنفلوآنزا بزنند. به طور کلی گروه های زیر مستعد ابتلا به آنفولانزا بوده و باید واکسن را دریافت کنند:

زنانی که قصد دارند در فصول سرد سال باردار شوند

کودکان مبتلا به بیماری های مزمن

افرادی که با داروهای تضعیف كننده سیستم ایمنی سر و كار دارند

افرادی که در آسایشگاه و بیمارستان های خصوصی کار می کنند

افراد مبتلا به بیماری های قلبی عروقی، دیابت، مشکلات کبدی، نارسایی کلیوی و بیماران ریوی مثل آسم

بیماران مبتلا به ضایعات نخاعی و مشکلات عصبی

کسانی که بین ۶ ماهگی تا ۱۸ سالگی به مدت طولانی آسپرین مصرف کرده اند

تمام افرادی که در تماس با افراد مبتلا آنفولانزا هستند مثل کارکنان بیمارستان و....

افرادی که به جاهای پر خطر مانند حج می روند

افرادی که در مرغداری ها و پرورش طیور فعالیت می کنند

بر اساس دستور سازمان بهداشت جهانی اولویت تزریق واکسن به این ترتیب است بیماران دیالیزی، افرادی که پیوند کلیه دریافت کرده اند، بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور، بیماران کبدی شامل سیروز و پیوند کبد، بیماران سرطانی که تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی بوده اند و در آخر پرسنل بهداشتی درمانی قرار دارند.

به طور کلی افراد کاملا سالم بالای شش سال ضرورتی به دریافت واکسن آنفلوآنزا نخواهند داشت.

آیا واکسن آنفولانزا از سرماخوردگی پیشگیری می کند؟

از آن جا که آنفلوآنزا و سرماخوردگی علائمی بسیار شبیه به هم دارند ممکن است گاه با یکدیگر اشتباه گرفته شوند، اما این دو بیماری اساسا با هم متفاوت بوده و عامل ایجاد آن ها نیز با هم فرق دارند. بنابراین واکسن آنفلوآنزا نمی تواند برای پیشگیری از سرماخوردگی مؤثر باشد و این باور که با تزریق واکسن آنفلوآنزا دیگر سرما نمی خوریم کاملا غلط است. این واکسن تنها می تواند ۷۰ تا ۹۰ درصد در پیشگیری از آنفولانزا برای افراد زیر ۶۵ سال مفید باشد.

نحوه تزریق چگونه است؟

تزریق این واکسن در کودکان زیر ۳۶ ماه به میزان ۲ دوز به فاصله ۴۵ روز، تزریق می شود که هر دوز مصرفی برای این کودکان، نصف دوز بزرگسالان است. همچنین برای كودكان ۳۶ ماه تا ۱۲ سال كه برای نخستین بار این واكسن را تزریق می کنند، طی دو مرحله و با دوز کامل تزریق می شود، اما برای افراد بالای ۱۲ سال فقط یک بار تزریق می گردد.

چه زمانی برای تزریق واکسن مناسب است؟

بهترین زمان برای تزریق این واکسن، اواخر شهریور یا اوایل مهرماه است. زیرا سطح ایمنی چهار هفته بعد از تزریق واکسن ایجاد شود. بنابراین قبل از آغاز فصل سرد سال باید تزریق را انجام داد. البته اگر تزریق در این زمان انجام نشود، در هر زمان دیگری نیز قابل انجام است.

نکته حائز اهمیتی که وجود دارد این است که برخی افراد تصور می کنند تنها با یک بار تزریق این واکسن برای همیشه از ابتلا به آنفولانزا ایمن می شوند که این تصور کاملا اشتباه است. آنفلوآنزا نسبت به بیماری سرماخوردگی بسیار متفاوت و جدی تر است که سالانه در مناطق مختلف جهان در گردش است و هر ساله با انواع جدیدی نیز وارد کشورمان می شود. این امر باعث می شود که افراد ایمنی کافی در مقابل ابتلا به آن را حتی با سابقه تزریق در سال گذشته، نداشته باشند. پس لازم است این واکسن، سالانه تزریق شود.

تصور دیگری که در بین افراد وجود دارد این است که با تزریق این واکسن از هر گونه بیماری تنفسی در امان خواهند بود که باز هم اشتباه بوده و افرادی که این واکسن را دریافت می کنند ممکن است به انواع دیگر ویروس های تنفسی، مبتلا شوند. در واقع هیچ گونه آسیب پذیری در مقابل ویروس های سرماخوردگی توسط این واکسن، ایجاد نمی شود.

واکسن های آنفلوآنزا هم به صورت "تزریقی" و هم به شکل "پاشیدنی داخل بینی" وجود دارد که نوع تزریقی آن حاوی ویروس کشته شده و نوع افشانه ای آن حاوی ویروس زنده ضعیف شده است. نوع پاشیدنی این واکسن برای همه افراد مناسب نیست.

باورهای غلط در مورد واکسن آنفولانزا

آنفولانزا را دست کم نگیرید

باور اشتباه

آنفولانزا خطرناک نیست و یک عفونت ویروسی خفیف می باشد.

درست است آنفولانزا خطرناک ترین بیماری دنیا نیست اماجزو بیماری هایی است که سالیانه جان افراد زیادی را در معرض خطر قرار می دهد و حدود 250 الی 500 هزار نفر سالانه به علت این بیماری جان خود را از دست می دهند.

آنفولانزای H1N1 برای جوانان خطرناک است و نوع فصلی آن برای آنان که سیستم ایمنی ضعیف دارند و افراد مسن و کودکان خطرناک می باشد.

بدن هیچکس در مقابل آنفولانزا مصون نیست

باور اشتباه:

بسیاری از افراد بر این باورند چون تا کنون دچار آنفولانزا نشده اند در باقی عمر نیز دچار نمی شوند و نسبت به این بیماری مصونند.

آنفولانزا بیماری است که توسط سویه های مختلفی که هر ساله تغییر می کنند ایجاد می شود به همین دلیل است که هر سال نیاز به تزریق واکسن جدید است .بنابراین نمی توان گفت که شما اگر از قبل نسبت به آن مصونیت گذشته داشته اید در برابر انواع جدید آن نیز در امان هستید.

تزریق واکسن آنفولانزا در هر سال

واکسن منجر به بروز آنفولانزا نمی شود

باور اشتباه:

برخی به اشتباه فکر می کنند که اگر واکسن انفولانزا را بزنند به بیماری آنفولانزا دچار می شوند. به همین دلیل این واکسن را که بهترین محافظت کننده در برابر ویروس آنفولانزا می باشد را به دلیل ترس و وحشت از مبتلا شدن به این بیماری نمی زنند.

شما با زدن واکسن تزریقی آنفلوآنزا، آنفلوآنزا نمی گیرید، اما عوارضی جزئی مانند تورم، تب خفیف و درد بدن ممکن است رخ دهد. واکسن آنفولانزا حاوی نمونه های مرده این ویروس است که موجب بیماری آنفولانزا نمی شود و در صورتی بیماری ایجاد می شود که واکسن زنده باشد.

واکسن آنفولانزا عوارض جانبی شدید ندارد

باور اشتباه:

برخی از افراد بر این باورند که واکسن آنفولانزا عوارض جانبی شدیدی دارد.

برخی از افراد از زدن واکسن آنفولانزا به دلیل عوارض جانبی آن امتناع می ورزند و این عوارض را با علائم آنفولانزا اشتباه می گیرند در صورتی که عوارض جانبی واکسن بسیار خفیف است و عبارت است از :درد ماهیچه ها ، خستگی ، تورم و سرخی در محل تزریق سرنگ که در برابر علائم آنفولانزا خفیف است و مدت کمتری طول می کشد تا این عوارض از بین برود.

درد و تورم از عوارض تزریق واکسن آنفولانزا

موفقیت واکسن آنفولانزا بالاست

باور اشتباه:

این باور اشتباه در مبان مردم جا افتاده است که اگر واکسن آنفولانزا را نیز تزریق کنید ، باز هم دچار آنفولانزا می شوید.

واکسن آنفولانزا ایمنی بالایی دارد اگر چه نمی توان گفت که 100درصد تاثیر دارد اما در اکثر افرادی که این واکسن را تزریق نموده اند و زندگی سالمی دارند موفقیت بالایی داشته است. موفقیت واکسن آنفولانزا به سن و سلامت شخص و گونه ویروس وابسته است.

واکسن آنفولانزا سیستم ایمنی بدن را تضعیف نمی کند

باور اشتباه:

تزریق واکسن آنفولانزا سیستم ایمنی را ضعیف می کند.

این واکسن نه تنها موجب تضعیف سیستم ایمنی نمی شود بلکه سیستم ایمنی را در برابر ویروس آنفولانزا تقویت می کند .

تقویت سیستم ایمنی بدن با واکسن آنفولانزا

واکسن آنفولانزا نه سرماخوردگی !

باور اشتباه:

زدن واکسن آنفولانزا سبب می شود که دیگر دچار سرماخوردگی نشویم.

اگرچه برخی علائم بیماری سرماخوردگی و آنفولانزا مشابه هم است ولی این واکسن در مقابل سرماخوردگی از ما محافظت نمی کند و سرماخوردگی توسط باکتری یا ویروس ایجاد شده، ربطی به آنفولانزا ندارد و واکسن نمی تواند موجب محافظت شما از سرما خوردگی شود.