دفروکسامین (Deferoxamine) یک عامل شلاته کننده فعال است که به عنوان داروی کمکی در درمان مسمومیت با آهن به کاربرده می شود. همچنین برای تسریع دفع آهن (به دنبال تزریق مکرر خون مثلاً در بیماران تالاسمی )مصرف می شود.
دفروکسامین از راه تزریق وریدی، عضلانی یا داخل صفاقی برای کنترل تجمع آلومینیوم در استخوان، در مبتلایان به نارسایی کلیه و در درمان مسمومیت های عصبی یا ناهنجاری های استخوانی در بیماران تحت دیالیز به کاربرده می شود.
نامهای تجاری: Desferal
اشکال دارو
- دسفرال(دفروکسامین )500م گ خارجی ویال
- دسفوناک(دفروکسامین مسیلات)500م گ ویال روناک دارو
- دفروکسیر(دفروکسامین مزیلات ایرانی)500م گ ویال
- دفروکسامین 500م ایرانی
موارد مصرف دفروکسامین
مسمومیت حاد با آهن , مسمومیت مزمن با آهن (اور لود آهن در تزریق خون مکرر و بیماران تالاسمی)
مقدار مصرف دفروکسامین
بزرگسالان
سمیت آهن حاد :
ابتدا 1000 میلی گرم عضلانی یا وریدی (حداکثر سرعت تزریق وریدیدارو 15 میلی گرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن در ساعت) و در ادامه 500 میلی گرم عضلانی یا وریدی هر 4 ساعت تا دو دوز و در ادامه 500 میلی گرم هر 4 تا 24 ساعت بر اساس پاسخ بالینی بیمار (حداکثر دوز مجاز روزانه 6000 میلی گرم می باشد).
سمیت مزمن آهن:
زیرجلدی: 1000 تا 2000 میلی گرم زیرجلدی طی 8 تا 24 ساعت در روز
وریدی: 40 تا 50 میلی گرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن در روز طی 8 تا 12 ساعت و 5 تا 7 روز در هفته (حداکثر دوز وریدی 60 میلی گرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن در روز می باشد).
عضلانی : 500 تا 1000 میلی گرم در روز ( حداکثر دوز مجاز روزانه 1000 میلی گرم می باشد).
کودکان
سمیت آهن حاد :
ابتدا 1000 میلی گرم عضلانی یا وریدی (حداکثر سرعت تزریق وریدی دارو 15 میلی گرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن در ساعت) و در ادامه 500 میلی گرم عضلانی یا وریدی هر 4 ساعت تا دو دوز و در ادامه 500 میلی گرم هر 4 تا 24 ساعت بر اساس پاسخ بالینی بیمار (حداکثر دوز مجاز روزانه 6000 میلی گرم می باشد).
سمیت مزمن آهن در کودکان بزرگتر از 3 سال:
زیرجلدی: 1000 تا 2000 میلی گرم زیرجلدی طی 8 تا 24 ساعت در روز
وریدی: 20 تا 40 میلی گرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن در روز طی 8 تا 12 ساعت و 5 تا 7 روز در هفته ( حداکثر دوز وریدی 40 میلی گرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن در روز می باشد).
عضلانی : 500 تا 1000 میلی گرم در روز ( حداکثر دوز مجاز روزانه 1000 میلی گرم می باشد).
ملاحظات اختصاصی دفروکسامین
1- بیمار باید از نظر بروز واکنش ها ناشی از حساسیت مفرط تحت مراقبت باشد و وسایل مورد نیاز برای درمان این واکنش ها در دسترس باشد. در طول درمان، کار کلیه، وضعیت بینایی و شنوایی پیگیری شود.
2- برای درمان مسمومیت شدید با آهن، دارو را از راه عضلانی تزریق کرد، به شرط آنکه بیمار در شوک نباشد. در غیر این صورت، به آهستگی تزریق وریدی می شود. از تزریق زیرجلدی دارو خودداری شود.
3- دفروکسامین برای درمان زیادی بار آهن ناشی از کم خونیهای مادرزادی و همچنین، به طور موضعی برای برداشتن حلقه های زنگ (restring) قرنیه و از راه تزریق وریدی یا تزریق به فضای داخل جنب، برای افزایش دفع آلومینیم به کار رفته است.
4- درمان مسمومیت حاد آهن، روش تجویز عضلانی ارجح است. هر چند راه وریدی در مسمومیت شدید (شوک) به کار رفته است. سرعت تجویز در یک گرم اول mg/kg/h 15 است، هر چند در مسمومیت شدید تا mg/kg/h 50-40 نیز تجویز شده است. دوزهای بعدی در طی 12-4 ساعت با سرعت mg/h 125 تجویز شود.
نکات قابل توصیه به بیماردر طول مصرف دفروکسامین
1- انجام معاینات چشمی و گوشی در فواصل 6-3 ماهه طی درمان مداوم ضروری است. هرگونه تغییرات بینایی یا شنوایی را فوراً به پزشک اطلاع دهید.
2- مصرف این دارو ممکن است ادرار را قرمز کند.
3- مصرف در سالمندان: مصرف این دارو در بیماران سالخورده باید با احتیاط همراه باشد، زیرا در این بیماران احتمال بروز نارسایی شنوایی یا بینایی یا اختلال عملکرد کبد بیشتر است.
4- مصرف در کودکان: مصرف دفروکسامین در کودکان بزرگتر از سه سال بی ضرور و مؤثر است.