میزان و نحوه مصرف سفتریاکسون

آمپول سفتریاکسون چیست؟

آمپول سفتریاکسون (Ceftriaxone) در درمان عفونت های ناشی از باکتری های گرم مثبت و گرم منفی حساس به دارو از جمله عفونت استخوان و مفاصل، پنومونی و پنومونی باکتریایی، عفونت های پوستی و بافت های نرم، اوتیت مدیا و عفونت های مجاری ادرار مصرف می شود.

سفتریاکسون برای درمان تجربی مننژیت باکتریایی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. از سفتریاکسون برای جلوگیری از ایجاد عفونت، قبل از عمل های جراحی نیز استفاده می شود. سفتریاکسون عمدتا از راه کلیه ها دفع می شود.

موارد مصرف سفتریاکسون

این دارو در درمان عفونت های باکتریایی حساس به آن مصرف می شود که شامل شانکروئید، اندوکاردیت ، سالمونلوز ، شیگلوز، سوزاک، مننژیت ( درمان و پیشگیری از مننژیت مننگوکوکی )، سپتی سمی و حصبه می باشد. این دارو قبل از اعمال جراحی و به منظور پیشگیری از عفونت نیز مصرف می شود.

روش و مقدار مصرف:

سفتریاکسون در بالغین:1 تا 2 گرم از دارو از راه تزریق عضلانی یا وریدی، یکبار در روز و یا در دوزهای جداگانه و مساوی دو بار در روز استفاده می شود. حداکثر دوزاژ روزانه سفتریاکسون 4 گرم است.

سفتریاکسون در کودکان:دوز کلی روزانه 50 تا 75 میلی گرم بر هر کیلوگرم وزن بدن کودک محاسبه می شود و در دو دوز منقسم هر 12 ساعت مصرف می گردد.

طریقه مصرف سفتریاکسون

سفتریاکسون درون عضلات بزرگ (مثل باسن) تزریق، یا درون سرم ریخته و در مدت حدود 30 دقیقه درون رگ تزریق می شود. بسته به نظر پزشک معالج شما این دارو 2 تا 4 بار در شبانه روز به شما تزریق خواهد شد.

هنگام تزریق عضلانی سفتریاکسون می توان جهت کاهش درد دارو را با لیدوکائین (نوعی ماده بی حس کننده) مخلوط کرد.پس از اضافه کردن آب مقطر به ویال، محلول حاصل را به دقت بررسی کنید. ماده حاصل باید شفاف و عاری از هر گونه ذره شناور باشد.

در صورت وجود تغییر رنگ، اجسام خارجی درون محلول یا نشت محلول از سرم محتوی دارو از تزریق آن خودداری کنید.دارو را دقیقا مطابق با دستور پزشک خود مصرف و از تغییر دوز یا قطع مصرف دارو بدون اجازه پزشک پرهیز نمایید.

در صورت توقف خودسرانه دوره درمان، ممکن است عفونت شما تشدید شده و حتی نیاز به بستری شدن در بیمارستان پیدا کنید.

نحوه تزریق سفتریاکسون

برای تزریق داخل وریدی سفتریاکسون، به داخل ویال های حاوی 250یا 500 میلی گرم یا ویال های حاوی 1 یا 2 گرم پودر، به ترتیب 4/2، 8/4، 6/9 و 2/19 میلی لیتر حلال (آب مقطر، نرمال سالین یا دکستروز 5 درصد) وارد کرده و تکان داده می شود تا پودر کاملا حل شود.

محلول حاصل در هر میلی لیتر خود تقریبا معادل 100 میلی گرم سفتریاکسون دارد. محلول داخل سرنگ کشیده و با حلال مناسب برای انفوزیون وریدی به کار می رود تا به میزان مطلوب رقیق شود. معمولا غلظت 10 تا 40 میلی گرم در میلی لیتر این دارو تجویز می شود که باید در عرض 30 دقیقه از راه داخل وریدی تزریق شود.

توجه داشته باشید که برای حل و رقیق کردن این دارو از حلال های حاوی کلسیم نظیر محلول رینگر یا محلول هارتمان استفاده نمی کنند زیرا ذرات معلق تشکیل خواهد شد(Particulate formation).

پودر استریل سفتریاکسون سدیم باید در دمای 20 تا 50 درجه سانتی گراد و دور از نور نگهداری شود اما پس از تهیه محلول، محافظت در برابر نور لازم نیست. رنگ محلول با توجه به مدت زمان نگهداری شده پس از تهیه، غلظت و حلال آن می تواند از زرد کم رنگ تا زرد کهربایی متفاوت باشد.

برای تزریق عضلانی ویال های حاوی250 یا 500 میلی گرم یا ویال های حاوی 1 یا 2 گرم پودر داخل ویال ها به ترتیب در 9/0، 8/1، 6/3 و 2/7 میلی لیتر حلال مناسب کاملا حل می شود. محلول های حاصل تقریبا معادل 250 میلی گرم در میلی لیتر سفتریاکسون دارند.

تزریق عضلانی باید به صورت عمقی و در عضلات بزرگ بدن و با انجام آسپیراسیون پیش از تزریق برای اجتناب از تزریق غیرعمدی دارو در داخل عروق خونی صورت گیرد. ونکومایسین، آمینوگلیکوزیدها و فلوکونازول با سفتریاکسون ناسازگاری فیزیکی دارند.

نکاتی که در ارتباط با مصرف این دارو باید بدانید

1. به دلیل این که سفتریاکسون از طریق صفرا دفع می شود و می تواند صفرا را غلیظ کند، بهتر است در افرادی که سنگ صفرا دارند، استفاده نشود. ممکن است هنگام مصرف درد در صفرا ایجاد کند.
2. این دارو در افرادی که حساسیت شدید به هر یک از انواع پنی سیلین ها یا سفالوسپورین ها دارند نباید مصرف شود.
3. بهتر است سفتریاکسون در بارداری استفاده نشود.
4. این دارو در شیر ترشح می شود و بنابراین مصرف سفتریاکسون در دوران شیردهی باید همراه با احتیاط باشد.
5. در صورت بروز اسهال در طی مصرف دارو باید به پزشک اطلاع داده شود.
6. بعد از تزریق سفتریاکسون هر گونه علامتی که نشان دهنده خونریزی باشد مانند کبودی بدن، خونریزی از بینی، لکه لکه شدن بدن را به پزشک اطلاع دهید.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• قبل از شروع درمان با سفتریاکسون باید از عدم حساسیت به سفالوسپورین ها و پنی سیلین ها مطمئن شد.
• احتمال ایجاد کولیت پسودومامبرانو ناشی از عوارض جانبی سفتریاکسون نسبت به سایر سفالوسپورین ها بیشتر است.
• نحوه تزریق سفتریاکسون: برای تهیه محلول تزریقی سفتریاکسون، باید به ازای هر 250 میلی گرم از پودر دارو، 2.4 میلی لیتر از حلال مثل آب مقطر، سالین و یا دکستروز 5 درصد به ویال اضافه کرد. سفتریاکسون معمولا به صورت عضلانی یا وریدی تزریق می گردد.
• ممکن است در محل تزریق سفتریاکسون تورم و التهاب ایجاد شود که برای تزریق بعدی باید محل تزریق عوض شود.

توجهات بیمار- خانواده:

• در افرادی که دچار نارسایی کلیه و کبد هستند، تزریق سفتریاکسون باید با احتیاط و تحت نظر پزشک مصرف شود.
• در صورت بروز اسهال در طی مصرف دارو باید به پزشک اطلاع داده شود.
• بعد از تزریق سفتریاکسون هر گونه علامتی که نشان دهنده خونریزی باشد مانند کبودی بدن، خونریزی از بینی، لکه لکه شدن بدن را به پزشک اطلاع دهید. زیرا تزریق سفتریاکسون باعث تغییر در فلور طبیعی روده شده و باکتری های مفیدی را که تولید کننده ویتامین K هستند، کاهش می دهد.
• در صورت بروز علائم عفونت ثانویه (رویش زوائد خزه مانند و سیاه رنگ بر روی زبان، خارش و ترشح واژینال، مدفوع شل و آلرژی) به پزشک خود اطلاع دهید.

میزان و نحوه مصرف قرص مارولین