مورمور زبان چیست؟

احساس غیر طبیعی در هر بخشی از بدن نشان می دهد یک مشکل در گیرنده اعصاب و یا مراکزی از مغز که مسئول پردازش سیگنال ها هستند، وجود دارد. گیرنده ها عصبی در انتهای زبان قرار داشته و توابع خاصی دارند. برخی از این گیرنده ها قادرند حرارت را حس کنند به این گیرنده ها thermoreceptors می گویند. برخی دیگر نیز فشار بر روی بافت ها را حس می کنند که به نام mechanoreceptors معروفند. برخی نیز که گیرنده درد هستند، رسپتور نام دارند. جوانه های چشایی گیرنده هایی برای حس چشایی دارند. هنگامی که این گیرنده ها در معرض محرک های خاص قرار می گیرند، موجب تکانه های الکتریکی می شوند. قدرت این انگیزه ها به درجه تحریک بستگی دارد.

به عنوان مثال، هنگامی که زبان در معرض فشار زیاد قرار می گیرد، انگیزه ای برای تحریک اعصاب mechanoreceptors ایجاد می شود. پس از ایجاد این انگیزه در طول عصب زبانی، پیامی به مناطق خاصی از مغز ارسال شده که درآنجا از این پیام ها رمزگشایی می شود. این فرایند در هر قسمت از بدن مشابه است. تنها استثنا در زبان این است که این اعصاب قادر به تشخیص ترکیبات شیمیایی مواد مختلفی هستند که در معرض آن ها قرار می گیرند. این توانایی به نام حس چشایی شناخته می شود.

پارستزی نه تنها بر روی زبان بلکه می تواند در هر قسمت از بدن ایجاد شود. این اتفاق معمولا نشان دهنده این است که مشکلی در گیرنده های عصبی وجود دارد نه در مغز. این موضوع به این معناست که اعصاب با وجود قرار گرفتن در معرض محرک ها، تحریک نمی شوند. در این شرایط فرد ممکن است دما، فشار و حتی درد را بدون هیچ دلیل واضحی حس نکند. سوزن سوزن شدن و یا سوزش زبان نیز یکی دیگر از نشانه های اختلال در گیرنده ها یا اعصاب است. گاهی اوقات نیر در کنار سوزن سوزن شدن، بی حسی زبان نیز اتفاق می افتد که نشان از عدم تحریک اعصاب در آن است. این بی حسی نیز نشان از اختلال در عملکرد گیرنده ها یا اعصاب دارد. صرف نظر از نوع حس، وجود این اختلالات نشانه ای از التهاب عصب، تحت فشار بودن آن و یا آسیب به آن است. به طور مشابه این بی حسی زبان ممکن است زنگ هشداری برای وجود یک مشکل اساسی در مرکز حسی در درون مغز که در آن تکانه های عصبی دریافت، رمزگشایی و تفسیر می شود، باشد.

چرا زبان سر می شود؟ دلیل این بی حسی چیست؟

سر شدن عموماً نتیجه آسیب دیدگی، فشار و یا حساسیت و مشکل عصبی در فرد است. زبان از عصب ها و رگ های خونی کوچک تشکیل شده که در صورت و مغز وجود دارد. عصب ها و رگ ها شاخه بندی های مختلف دارند و به جهت های متفاوت کشیده می شوند و در همه آن ها خون جریان دارد و احساس های مختلف در طول زبان را ایجاد می کند.علاوه بر آن زبان یکی از اولین بخش های بدن است که با جهان خارج ارتباط دارد، یعنی غذا، نوشیدنی یا دیگر مواد. زبان دروازه ای برای نگهداری بدن از مواد مضر است. در نتیجه بسیار حساس است.یکی از مکانیسم های دفاعی رایج آن بی حسی و سر شدن است. علت های زیادی وجود دارد که روی بی حسی عصب ها و رگ های خونی در زبان تاثیر می گذارد که این علل شامل موارد زیر هستند:

علل التهابی

آلرژی:

برخورد زبان با یک غذا یا یک ماده شیمیایی که سیستم ایمنی آن را مضر تشخیص دهد، باعث ورم سوزش و بی حسی می شود.

خود ایمنی:

بسیاری از بیماری های التهابی یا وضعیت های خاص در بدن باعث حمله سیستم ایمنی می شوند و روی عصب و زبان تاثیر می گذارند و در نتیجه آسیب دیدگی و بی حسی را ایجاد می کنند . وضعیت هایی مثل اسکلروزیس چندگانه و لوپوس نمونه هایی از این بیماری های خود ایمنی هستند.

عفونت:

عفونت های باکتریایی مثل بیماری لایم و عفونت های ویروسی مثل شینگل باعث التهاب و آسیب دیدگی عصب می شوند که نتیجه آن بی حسی و سر شدن و فلج صورت است. فلج صورت همچنین به زبان و نواحی دهان انتقال پیدا می کند.

ناتعادلی ویتامین:

ویتامین های خاصی هستند که برای عملکرد سالم عصب ضروری هستند، مثل ویتامین d و ویتامین ب 12. کمبود این ویتامین ها در طول زمان عاملی برای جراحت و آسیب دیدگی عصب است. قرار گرفتن در معرض بالای ویتامین b 6 ممکن است که عامل بی حسی باشد.

ناتعادلی مواد معدنی:

مواد معدنی خاصی در بدن مثل کلسیم هستند که برای عملکرد طبیعی ضروری می باشند. کمبود این مواد معدنی عاملی برای سوزش اطراف دهان است که بی حسی و سر شدن زبان را ایجاد می کند.

سیستم عصبی مرکزی:

بی حسی زبان یا اطراف دهان اغلب می تواند نشان دهنده مشکلی در سیستم عصبی مرکزی مثل میگرن یا سکته باشد.

آیا کامپوزیت خوب است یا خیر؟

متابولیک:

عملکرد نامناسب فعالیت های بدن مثلاً تنظیم گلوکز می تواند روی عصب ها تاثیر بگذارد و عاملی برای بی حسی یا سوزش زبان در دهان و دیگر بخش های بدن باشد.

عروقی:

وضعیت هایی که به رگ های خونی در زبان فشار وارد می کنند عاملی برای بی حسی هستند زیرا زبان نمی تواند جریان خون کافی مورد نیاز را دریافت کند.

ماتیپل اسکلروزیس
اعصاب ملتهب یا متوقف شده، علائم شایع MS هستند. این می تواند باعث تحریک، درد یا سوزش، احساس سوزن شدن به عنوان درد نوروژنیک شود.زخم و زبان قرمز رنگ می تواند نشانه آنمی ناشی از کمبود ویتامین B12 باشد. نشانه های دیگر عبارتند از: خستگی، افتادگی پوست، احساس غش کردن، کاهش اشتها و کاهش وزن.کم خونی بیماری است که بر سلولهای قرمز خون در بدن تاثیر گذاشته، باعث خستگی شدید و کاهش سطوح انرژی شود.کم خونی باید برای جلوگیری از مشکلات طولانی مدت تشخیص داده شود.برخی از افرادی که از میگرن رنج می برند ممکن است علائم بینایی یا حسی را تجربه کنند، مانند دیدن فلاش های نور قبل یا در طی میگرن. این نوع میگرن، میگرن با اورا نامیده می شود.این نوع میگرن همچنین می تواند باعث احساس بی حسی یا احساس سوزش در زبان، صورت و بدن شود.یکی از علائم کاهش قند خون یا هیپوگلیسمی ناگهانی، احساس سوزن شدن در زبان یا لب است.افراد مبتلا به دیابت به ویژه در معرض خطر هستند، بنابراین باید سطح قند خون خود را بررسی کرده و در صورتی که این علائم به صورت خفیف و ناگهانی رخ داد، سریعا به دنبال درمان آن باشند.

در مراجعه به پزشک معالج

مور مور شدن زبان معمولا در عرض چند روز یا چند هفته اتفاق می افتد، به خصوص اگر آسیبی مانند سوختگی ایجاد شده باشد.در صورتی که این احساس طولانی مدت شود، به لب ها و فک رسیده و از دست دادن حی وجود داشته باشد، باید به دنبال مشاوره پزشکی باشید.اگر کسی این شرایط و دیگر علائم شرایط ذکر شده در بالا را داشته باشد، یک واکنش آلرژیک مداوم دارد. و یا اگر عوارض مربوط به یک عمل جراحی دندانپزشکی را داشته باشد که بیش از ۶ ماه طول می کشد، باید از پزشک خود راهنمایی خواسته یا در صورت لزوم درمان فوری دریافت کند.

مرور سریع

شايعترين علل مور مور شدن زبان معمولا به يک تجربه خاص از قبيل جراحی دندانپزشکی، واکنش آلرژيک و يا سوختگی مربوط می شود.اگر هیچ کدام از این موارد دخیل نبود، فرد باید به فکر علائم اساسی تری باشد.افراد باید علائم هشدار دهنده برای سکته مغزی را بشناسند، به ویژه اگر آنها یا عزیزانشان خطر افزایش سکته را داشته باشند.