زماری یکی از قدیمی ترین گیاهان درمانی به حساب می آید. در قرن های گذشته برای مقابله با طاعون در اروپا رزماری سوزانده می شد تا هوا از این بیماری مسری پاک شود.مصری ها در گذشته از این گیاه برای درمان و پاک سازی استفاده می کردند. این گیاه(رزماری) حافظه را تقویت می کند، درد عضله را تسکین می دهد و اضطراب را کاهش می دهد. خستگی عصبی، افسردگی و سردردهای میگرنی بر اثر استرس را درمان می کند. با بهبود گردش خون در سراسر بدن، میزان خون رسانی به پوست را افزایش می دهد و باعث شادابی پوست می شود. شست و شوی موی سر با دم کرده آن باعث تمیز شدن پیازهای مو و رشد مو می شود.باعث تقویت مویرگ ها می شود. آنتی اکسیدان موجود در رزماری نقش موثری در حفاظت سلول های بدن از آسیب رادیکال های آزاد دارد. با بهبود گردش خون، حافظه را تقویت می کند و روند بیماری آلزایمر را کند می سازد. به کیسه صفرا کمک می کند تا صفرا را از بدن خارج کند.سندروم روده تحریک پذیر را تسکین می دهد.
خلق و خو و استرس
یکی از نخستین موارد گزارش شده یا مستند در زمینه استفاده از رزماری برای بهبود سلامت به عنوان محرک شناختی بوده است. این گونه گفته شده بود که رزماری حافظه را تقویت می کند و به افزایش هوش و تمرکز کمک می کند. در شرایطی که همچنان پژوهش و مطالعه درباره درستی بسیاری از این ادعاها ادامه دارد، اما آثار رزماری بر مغز از بهبود قدرت حافظه حکایت دارند. در همین راستا، رزماری با تحریک فعالیت شناختی در افراد مسن، و همچنین آنهایی که از اختلالات حاد شناختی مانند آلزایمر یا زوال عقل رنج می برند، مرتبط شده است.
عطر رزماری به تنهایی با بهبود خلق و خوی انسان، پاکسازی ذهن، و کاهش استرس در افرادی که مبتلا به اضطراب و استرس مزمن ناشی از عدم تعادل هورمونی پیوند خورده است. هنگامی که این گیاه مصرف می شود یا به صورت موضعی مورد استفاده قرار می گیرد می تواند آثاری مشابه داشته باشد. رایحه درمانی با استفاده از روغن عصاره ای رزماری نیز چنین هدفی را دنبال می کند.
بهبود عملکرد مغز
در یونان و روم باستان رزماری به عنوان تقویت کننده حافظه استفاده می شد. تحقیقات نشان می دهد که استنشاق روغن این گیاه به جلوگیری از تجزیه استیل کولین (یک ماده شیمیایی در مغز برای تفکر، تمرکز و حافظه) کمک می کند. هنگامی که از ۲۰ بزرگسال جوان در یک اتاق سرشار از روغن رزماری در هوا سوالات ریاضی پرسیده شده، سرعت و دقت آن ها به نسبت مستقیم با زمان پخش روغن در هوا افزایش یافت، علاوه بر این جریان خون آنان نیز افزایش پیدا کرد.
تحقیقات دیگری نشان داد که تنفس رزماری رقیق شده ممکن است عملکرد مغز را در مبتلایان به بیماری های زوال عقل از جمله آلزایمر بهبود بخشد.
چرا انسان از طب سنتی برای درمان برخی بیماری ها استفاده میکند؟
فرآورده های گیاه رزماری
رزماری به علت خواص ضد میکروبی، ضد جهش زایی و عامل پیشگیری کننده شیمیایی، در صنعت دارویی و پزشکی به عنوان یک گیاه دارویی با ارزش شناخت شده است. از فرآورده های اصلی این گیاه می توان به اسانس و روغن اشاره کرد. همچنین فرآورده های دیگری مانند شامپوها، کرم و پماند رزماری نیز تولید شده اند.
اسانس رزماری: از تقطیر سرشاخه های گلدار گیاه تازه، با بخار آب به دست می آید و مایعی بی رنگ یا زرد کم رنگ و دارای بوی مشخص و طعم گرم کافوری است. اسانس این گیاه ماده ای است معطر که در صنایع عطرسازی به ویژه ادکلن های مردانه استفاده می شود. اسانس رزماری موجب اتساع عروق پوست و افزایش خون رسانی و در نتیجه تغذیه بهتر فولیکول های مو شده، منجر به رشد و تبدیل موه های نازک به ضخیم می گردد. فرآورده های حاوی این اسانس سبب رفع شوره سر می شود. اسانس در واقع یک روغن محرک است، که اثر آن روی سیستم اعصاب مرکزی بسیار برجسته است. از اسانس رزماری در لوازم آرایشی و بهداشتی نیز استفاده می کنند.
روغن رزماری: روغن رزماری که با عصاره گیری از برگ های تازه و گل های این گیاه به دست می آید، دارای خاصیت آنتی باکتریایی، ضد قارچی، آنتی اکسیدانی، ضد میکروب و ضد سرطانی است. اثر درمانی رزماری بر بسیاری از بیماری های انسانی نظیر روماتیسم، تصلب شرائین، بیماری های عروق کرونر، مسمومیت کبدی، سرطان، زخم روده، آب مروارید، آسم تنفسی، زخم معده و عدم تحرک اسپرم به اثبات رسیده است. روغن فرار رزماری را می توان به عنوان تثبیت کننده چربی ها، روغن ها و غذا های حاوی چربی و کره در برابراکسیداسیون و تند شدگی و در گوشت های تخمیری به کار گرفت.
