طب سنتی همواره از شهرت جهانی برخوردار بوده است. پزشکان ایرانی با استفاده از گیاهان دارویی موجود در مناطق مختلف ایران و کشورهای همسایه توانایی درمان بسیاری از بیماری ها را داشته اند. تا قرن پنجم میلادی به قدری پیشرفت در طب سنتی سرعت گرفت که برخی معتقدند طب یونانی نیز تحت تاثیر طب سنتی قرار گرفته است. به طوری که برخی از اصول طب یونانیان مانند اخلاط چهارگانه برگرفته از طب سنتی ایرانی است.
تاریخچه استفاده انسان از گیاهان دارویی
سابقه درمان بیماری ها با گیاهان دارویی به قدمت تاریخ زیست انسان بر روی کره زمین است. انسان به حکم تجربه ، علم و اندیشه ، جانوران بنا به مقتضیات خود در طول عمر حیات در کره زمین به کمک گیاهان دارویی خود را مداوا کرده و می کنند. گیاهان دارویی در باغ خدا می رویند. در دشت ها ، مراتع وسیع ، جنگل ها و … پیدا می شوند. به دست کسی کاشته نشده و به همت کسی هم آبیاری نشده اند و هزاران سال است که بدین منوال در چرخه حیات بوده و طبیعت را آرایش می دهند.
رابطه گیاهان دارویی و بیماری
هر خاکی و هر آب و هوایی ، بستر انواعی از گیاهان دارویی است. بنابراین همه چیز در همه جا نمی روید و حکمت خلقت در این است که هر جا بیماری هست ، قطعا نوع گیاه دارویی آن نیز یافت می شود. از طرفی همه گیاهان داویی در یک فصل خاص نمی رویند. هنوز کسی رابطه بین شیوع بیماری در یک فصل یا یک زمان و وفور گیاهان دارویی در آن فصل را جستجو نکرده است ، ولی می دانیم که بسیاری از بیماری ها در فصل خاص شیوع پیدا می کنند و بعضی از گیاهان دارویی شناخته شده و ناشناخته نیز در همان فصل به وفور یافت می شوند.
ترکیبات مهم گیاهان دارویی
هر ماده که در گیاهی پیدا می شود دارای نقش خاصی در گیاه می باشد. ماده می تواند در ساختمان گیاه برای انجام اعمال حیاتی به کار رفته باشد یا می تواند در ساختار خواص فیزیکی و شیمیایی گیاه نقش داشته باشد. طبقه بندی ترکیبات مهم گیاهان دارویی این گونه است :روغنهای عطری : مواد عطری ، درمان بخش ، تمیز کننده ، ضد عفونی کننده ، محرک اشتها ، هضم کننده غذا ، ضد درد ، ضد نفخ معده و روده و ضد اسپاسم عضلانی می باشند.
![تصویر](https://saednews.com/storage/media-center/images/ac-image-z21606411710PW.jpeg)
1- گیاه درمانی (Phytotherapy)
درمان بیماری های مختلف جسمی و روحی به وسیله گیاهان را "گیاه درمانی" می گویند.یکی از روش های قدیمی جهان، طب گیاهی است. خداوند حکیم درمان همه بیماری ها و دردها را در طبیعت قرار داده است. «طبیعت خادم طبیعت است».
2- ماساژ درمانی (Massage therapy)
درمان بیماری های عضلانی، اسکلتی، گوارشی، سردردها، رفع استرس و افسردگی، بهبودی جریان خون و افزایش اکسیژن رسانی به بافت ها و بهبودی ده ها بیماری دیگر از خواص ماساژ درمانی است.بعضی ماساژهای درمانی عبارتند از ایروودا، یومیهو، تای ماساژ، ماساژهای آرام بخش و ماساژهای زیبایی.
3-شیاتسو (Shiatsu)
فشردن نقاط حیاتی بدن برای سلامتی، توسط انگشتان دست را "شیاتسو" می گویند.یک تکنیک سالم و مؤثر که بیشتر پیشگیری کننده است و به عنوان شکلی از فیزیوتراپی برای بیماری های خاص مورداستفاده قرار می گیرد.بیماران انرژی و نیروی ذخیره شده خود را از این طریق به دست می آورند و افرادی را که از استرس، تنش، افسردگی و یا بی خوابی رنج می برند، می توان با این روش درمان کرد.
4- حجامت (Cupping)
در زبان فارسی حجامت به معنی مداوا تعریف شده است و یک روش خون گیری است که برای پیشگیری از بیماری ها و درمان بعضی بیماری ها انجام می گیرد.حجامت خشک بدون تیغ و خونگیری است و حجامت تر همراه خونگیری است.مردم بر اساس توصیه رسول اکرم (ص)که می فرمایند: «بهترین عید، دوره حجامت است»، عید خون می گرفتند.
5- بادکش درمانی (Dry cupping)
بادکش درمانی، ایجاد مکش در نقاط مختلف بدن به منظور انبساط عروقی بدن و انحراف مواد از نقطه خاص است که حجامت خشک نیز می نامند.انجام بادکش و چرخاندن لیوان روی بدن افراد فلج شده ناشی از سکته مغزی و قلبی، باعث بهبودی می شود.در بعضی بیماران انجام بادکش با ترکیبی از روغن های مخصوص باید صورت پذیرد.
6- زالو درمانی (Leech therapy)
زالو درمانی یکی از روش های خون گیری طبی محسوب می شود که به لحاظ نحوه خون گیری و ماده هیرودین که توسط زالو به بدن وارد می کند، در طب سنتی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. هر زالویی اثر درمانی ندارد. در بزاق زالو ماده ضد انعقادی وجود دارد که موجب رقیق شدن خون، باز شدن عروق تنگ و در نتیجه موجب افزایش خون رسانی و اکسیژن رسانی موضع یا عضو می شود.
اکنون زالو درمانی در بیماری هایی چون تنگی عروق قلب، پیوند پوست، پیوند اعضاء، واریس، ضایعات پوستی، بیماری های مفاصل، آرتروز، هموروئید، زیبایی پوست و تقویت سیستم ایمنی کاربرد دارد.