ناخن بخشی از دستگاه پوششی بدن است. بخش های دیگر این دستگاه شامل پوست، مو و غشاهای مخاطی هستند.صفحات حفاظتی که ناخن نامیده می شوند، انتهای انگشتان دست و پا را می پوشانند. ناخن ها اساسا از کراتین که یک پروتئین درشت مولکول در مو و پوست است، تشکیل شده اند.ناخن ها از ماتریکس که زیر یک چین پوستی به نام کوتیکول قرار دارد و از لانولا (ماهک) که منطقه ای هلالی شکل در قاعده ناخن است، رشد می کنند.
لکه های ناخن و علل به وجود آمدن آن ها
لکه های ناخن می توانند اشکال و رنگ های مختلفی داشته باشند و شما قبل از هر چیز باید این لکه ها را به دقت مشاهده کنید تا بتوانید تشخیص درستی از لکه های ناخن و نوع آن داشته باشید. پس از آن می توانید با شناخت عامل به وجود آورنده نسبت به درمان آن اقدام کنید.
- لکه های سفید ناخن:
لکه های سفید روی ناخن دلایل متعددی دارند. اگر این لکه ها کوچک باشند معمولا نشانه ضربه به خود ناخن و یا کوتیکول ناخن هستند. اما اگر این لکه های ناخن متعدد باشند نشانه سوء تغذیه و کمبود آهن یا پروتئین در بدن است. اگر این لکه ها پایدار باشند معمولا نشانه عفونت قارچی هستند و نیاز به درمان دارند. به طور کلی اگر به تغذیه خود رسیدگی کنید و کاری با کوتیکول ناخن ها نداشته باشید این مشکل برطرف خواهد شد.
- زردی ناخن:
زردی ناخن می تواند نشانه ای از عفونت قارچی باشد که در صورت تشدید آن به بافت اطراف هم سرایت کرده و ناخن ضخیم و برآمده خواهد شد. در موار نادری ممکن است زردی ناخن نشانه بیماری تیروئید یا بیماری قلبی باشد اما در بیشتر مواقع لکه زرد ناخن بر اثر استفاده مکرر و نادرست از لاک ناخن رخ می دهد.
- تیره شدن و کبودی ناخن ها:
اگر لکه های ناخن به صورت تیره و کبود بخش زیادی از ناخن ها را دربربگیرد به معنای آن است که اکسیژن کافی به بافت ناخن نمی رسد و این مشکل می تواند ناشی از اختلال در عملکرد ریه و یا مشکلات قلبی باشد که نیاز به بررسی های بیشتری دارد.
- ناخن های کم رنگ:
اگر ناخن های شما بسیار کم رنگ است ، احتمالاً دچار کمبود تغذیه ای یا مشکل گردش خون هستید که مانع از رسیدن خون به نوک انگشتان شما می شود. در موارد شدید ، این حتی ممکن است منجر به کم خونی یا فقر آهن در خون شما شود.
- ناخن های قرمز تیره:
ناخن های قرمز تیره ممکن است نشان دهنده بیماری قلبی باشد. اگر قرمزی به طرف ناخن ها و کوتیکول های شما گسترش یابد، این ممکن است نشانه بیماری خود ایمنی به نام لوپوس باشد.
- خطوط عمودی:
خطوط عمودی روی ناخن معمولا نشانه افزایش سن و کاملا طبیعی هستند اما اگر در جوانی به آن ها دچار شده اید احتمالا به سوء تغذیه و کمبود مواد مغذی مثل ویتامین B12 و یا منیزیم دچار شده اید.
- ناخن های سفید با خطوط صورتی:
اگر همه بافت ناخن سفید شود و مانند تصویر تنها لبه های آن صورتی باشد به معنای اختلال در عملکرد کبد و بیماری هپاتیت یا بیماری های مشابه آن است که نیاز به بررسی های بیشتر دارد. در این شرایط رنگ پوست دست هم زرد می شود که مهم ترین نشانه هپاتیت و بیماری های کبدی است.
سایر مشکلات شایع در مورد ناخن ها
همان طور که گفتیم لکه های ناخن تنها مشکل مربوط به ناخن ها نیست و ناخن ها ممکن است به مشکلات و عوارض دیگری هم دچار شوند که هر یک معنای خاصی دارد و خبر از مشکل خاصی در بدن شما می دهد. در ادامه با تعدادی از شایع ترین مشکلات در ارتباط با ظاهر ناخن آشنا خواهید شد.
- مسطح شدن ناخن ها:
اگر ناخن ها مسطح شوند و عرض آن ها بیشتر شده و به سمت بیرون قوس پیدا کنند نشانه این است که اکسیژن موجود در خون کاهش پیدا کرده است و این مساله می تواند مربوط به بیماری ریوی یا مشکل در کلیه و کبد و یا قلب باشد و یا به بیماری های التهابی مختلف از جمله ایدز مرتبط باشد.
- خشکی و شکنندگی ناخن ها:
شکنندگی و ترک خوردن ناخن ها می تواند علامت اختلال در عملکرد تیروئید باشد. اگر این ترک ها با رنگ زرد هم همراه باشد می تواند نشانه عفونت قارچی در ناخن ها باشد که نیاز به درمان پزشکی و استفاده از داروهای مناسب دارد.
- قاشقی شدن ناخن:
خم شدن ناخن ها به سمت داخل و به اصطلاح قاشقی شدن معمولا نشانه کم خونی فقط آهن و یا اختلال در جذب آهن است. اما می تواند نشانه ای از بیماری قلبی و یا تیروئید پرکار هم باشد.
- گودی در ناخن ها:
اگر ناخن ها دچار یک گودی مختصر شده باشند معمولا مشکل جدی نیست اما اگر گودی ها متعدد و عمیق باشند می توانند نشانه ای از بیماری پسوریازیس باشند. البته این اختلال می تواند به مشکل اتصال در بافت های بدن مثل سندرم ریتر و یا آلوپسیا هم مرتبط باشد که معمولا با ریزش مو همراه است.
- ناخن های رنگ پریده:
رنگ پریده شدن ناخن ها دلایل متعددی دارد که می تواند نشانه بیماری های جدی مثل کم خونی، مشکل قلبی، بیماری های کبدی و یا سوء تغذیه باشد که نیاز به بررسی بیشتر و درمان فوری دارد.
- ناخن های جدا شده:
جدا شدن بخشی از ناخن از بافت زیرین آن می تواند یکی از نشانه های اولیه برای بیماری پسوریازیس یا التهاب مفاصل باشد. تغییر رنگ ناخن در این بیماری شایع است و پوست زیر آن ممکن است به رنگ قرمز یا قهوه ای درآید که در صورت ادامه یافتن این شرایط نیاز به درمان دارد.
- التهاب در بافت اطراف ناخن:
اگر ناحیه اطراف ناخن ورم کرده و قرمز شده باشد نشانه ای از التهاب پوستی است که ممکن است بر اثر بیماری لوپوس و یا بیماری بافتی دیگری باشد. البته این امکان وجود دارد که التهاب و قرمزی اطراف ناخن بر اثر یا بر اثر عفونت به وجود آمده باشد که در صورت شدید بودن آن نیاز به مراجعه به پزشک وجود دارد.
- ناخن های کوتاه شده:
اگر ناخن های شما به طور ژنتیکی کوتاه نباشد به احتمال زیاد عادت جویدن ناخن ها باعث این وضعیت شده است. کسانی که ناخن های خود را می جوند دچار استرس های شدید و یا اختلال وسواس هستند که باید به پزشک مراجعه کنند.
سه روش برای پیشگیری از زردی ناخن
همان طور که گفتیم در بیشتر مواقع لکه های زرد ناخن بر اثر استفاده نادرست و بیش از حد از لاک ناخن به وجود می آیند و درمان آن ها کار ساده ای نیست اما همیشه پیشگیری بهتر از درمان است و این نوع لکه های ناخن هم به راحتی قابل پیشگیری هستند. پس اگر شما هم جزو افرادی هستید که با لکه های زرد روی ناخن درگیر هستند بهتر است این سه نکته مهم را همیشه رعایت کنید تا از زرد شدن ناخن ها پیشگیری کنید.
- هیچ وقت بیس کوت را فراموش نکنید:
بیس کوت تنها برای ماندگاری بیشتر و ظاهر حرفه ای تر لاک شما نیست که اگرچه این مزایا را هم دارد اما این پوشش بیرنگ از تماس لاک رنگی با ناخن های شما جلوگیری می کند و به این ترتیب احتمال تغییر رنگ و لک شدن ناخن ها بسیار کمتر می شود. پس حتما از دو لایه بیس کوت قبل از لاک زدن استفاده کنید و اگر به بیس کوت دسترسی ندارید با دو لایه برق ناخن بیرنگ، ناخن ها را پوشش دهید سپس لاک بزنید.
- ناخن ها را خوب بسابید و تمیز کنید:
اگر همین الان هم ناخن های شما لکه زرد رنگ دارد نگران نباشید، شما می توانید با یک اسپراب خانگی ناخن ها را تمیز کنید و زردی آن را از بین ببرید. برای ساخت این اسکراب دو واحد جوش شیرین را با یک واحد آب مخلوط کنید و روی ناخن ها قرار دهید. این مخلوط خمیری را پس از سی ثانیه تا دو دقیقه محکم بسابید و با آب بشویید تا کالا تمیز شوند و لکه آن ها از بین برود.
- به ناخن ها استراحت دهید:
علت اصلی لکه های زرد روی ناخن، استفاده طولانی و مکرر از لاک ناخن است که باعث تغییر رنگ آن ها می شود. فراموش نکنید که ناخن های شما بدون لاک هم می تواند زیبا باشد و با یک مانیکور ساده و سوهان و پولیش می توانید ناخن هایی براق و زیبا داشته باشید. پس سعی کنید از هر سه ماه، یک ماه را بدون لاک سپری کنید تا ناخن های شما تغییر رنگ ندهند و زرد نشوند.