متخصص بیماری های دهان در دندانپزشکی متخصصی است که در آن به عوامل بروز بیماری های بافت نرم و سخت دهان می پردازد . بیماری های دهان و تشخیص در حد فاصل دندانپزشکی و پزشکی قرار گرفته است و یکی از شاخه های تخصصی رشته دندانپزشکی می باشد. معمولاً در یک کلینیک تخصصی دندانپزشکی و یا در دانشکده های دندانپزشکی متخصصین بیماری های دهان ، فک و صورت اولین پزشکانی هستند که با بیمار رو به رو می شوند.آنها با توجه به دو رویکرد بیمار را بررسی کرده و برای هر دندان مشکل دار، وی را به متخصص مربوطه ارجاع می دهند .
در درجه اول این تخصص به تشخیص و درمان غیر جراحی بیماری های دهان و دندان می پردازد . متخصصان بیماری های دهان قادرند بیماران مبتلا به درد های مزمن صورت و اختلالات مفصل گیجگاهی فکی را تحت درمان قرار داده و توصیه های لازم و اقدامات احتیاطی را در درمان بیماران با شرایط پزشکی پیچیده بکار ببندند . برخی از مواقع این بیماران ممکن است تحت درمان ویژه قرار گرفته باشند. بطور مثال بیمارانی که دچار سرطان دهان شده اند و به مراقبت های خاص این متخصصین نیاز دارند .
آسیب شناسی دهان
آسیب شناسان دهان آزمایشهای میکروسکوپی از بافت دهان را ابتدا مورد تحقیق و بررسی قرار داده یا ممکن است نمونه بافت ( بیوپسی ) تهیه شده را در کلینیک به اتفاق همکاران دیگر بررسی کنند. متخصصان بیماری های دهان و آسیب شناسی دهان ، فک و صورت باید زمینه های مختلف را از مناطق تجربه و تخصص آنها که نقاط مشترک زیادی را دارد به اشتراک بگذارند .
هر دو این تخصص ها با بازسازی تاریخچه پزشکی و دندان بیمار انجام یک بررسی دقیق و با استفاده از روش های تشخیصی بیوپسی ، آزمایش خون و تکنیک های تصویر برداری آغاز خواهند شد. علاوه براین متخصص بیمارهای دهان می تواند ضایعات بدخیم حفره دهان و درد های مزمن و حاد را تشخیص و پیگیری نماید. درد ها و بیماری هایی مانند:
- سردرد های ناشی از میگرن
- خشکی دهان
- دردهای مزمن دهان و صورت
- سندرم سوزش دهان
- درد عصب سه قلو
- اختلال مفصل گیجگاهی فکی
همه موارد ذکر شده در بالا از جمله مواردی است که در رشته بیماری های دهان گنجانده می شود .
علل تورم سقف دهان کدام است ؟
تخصص بیماری های دهان و لثه
بيماري پريودنتال يا بيماري لثه به بيماري اطلاق مي شود که از طريق توليد پلاک )ماده اي بي رنگ و چسبنده) توسط باکتري ها، بين لثه و دندان به وجود مي آيد. تحقيقات نشان داده است که بيماري پريودنتال با بسياري از بيماري هاي ديگر در ارتباط است. مدت زيادي باور بر اين بود که باکتري عاملي است که بيماري پريودنتال را به بيماري هاي ديگر در بدن مرتبط مي سازد اما مطالعات اخير نشان داده است که احتمالاً عامل اين ارتباط، التهاب باشد. بنابراين درمان التهاب نه تنها بيماري پريودنتال را کنترل مي کند بلکه به کنترل ديگر بيماري هاي التهابي مزمن در بدن نيز کمک مي کند. این رشته یکی از شایعترین بیماریهایی که توسط متخصص بیماریهای دهان درمان میشود .
متخصص بیماری های دهان چه توانایی دارد ؟
متخصصین در این رشته پس از طی یک دوره سه ساله باید توانایی انجام موارد تخصصی زیر را کسب نمایند :
- مراحل آماده سازی نمونه های بافتی با استفاده از تکنیک ها و تشخیص میکروسکوپی ضایعات دهان و فک و صورت
- آشنایی و شناخت بیماریی های سیستمیک و اثر آن در دهان وفک و صورت
- مکانیسم ایجاد تغییرات ضایعات میکروسکوپی و ارتباط آنها با علائم بالینی
- آشنایی و شناخت ماهیت تغییرات بالینی با استفاده از رادیوگرافی
- توانایی ارائه خدمات آموزشی به منظور پیشبرد علوم وگسترش مرزهای دانش و پژوهش در محدوده این رشته
رشته تخصصی جراحی فک و صورت
می توان گفت رشته جراحی فک و صورت یک رشته تقریبا جدید است، که متخصصان جراحی فک و صورت پس از گذراندن رشته عمومی دندان پزشکی و دوره های تخصصی جراحی فک و صورت به مدت بیشتر از ۵ سال در بیمارستان های مختلف، جراحی فک و صورت را انجام می دهند.رشته جراحی فک و صورت دارای چهار فلوشیپ فوق تخصصی است که شامل جراحی سرطان دهان فک و صورت، جراحی فک و صورت کودکان، جراحی تروما فک و صورت و جراحی ترمیمی فک و صورت می باشد.
فعالیت ها و درمان های حوزه تخصصی جراحی فک و صورت
فعالیت های حوزه تخصصی جراحی فک و صورت پیرامون جراحی هایی است که در ناحیه دهان، فک، صورت، جمجمه و گردن قابل انجامند. برخی از این موارد عبارتند از :
- درمان مشکلات بافت نرم و شکستگی های فک و صورت
- جراحی تومورها، کیست ها و بیماری های خوش خیم و بدخیم در فک و صورت و غدد بزاقی
- جراحی اسیب های ترافیکی (تروما) در فک و صورت ناشی از تصادف، جنگ، تومور و… .
- درمان التهاب فک و صورت و جراحی عفونت های فک و صورت
- جراحی های مفصلی در ناحیه فک و صورت
- جراحی نواقص مادرزادی و اکتسابی مثل شکاف کام و لب یک طرفه و دو طرفه
- جراحی بازسازی استخوان تحلیل رفته – از جمله انتقال بافت آزاد با عروق کوچک
- حذف دندانهای آسیب دیده و ریشه های دندانپزشکی پیچیده
- کمک به درمان اختلالات خواب مثل خروپف ناشی از کوچک بودن فک و زبان و یا جلو یا عقب بودن فک.
شایان ذکر است که بسیاری از این اقدامات درمانی را می توان بدون بیهوشی عمومی انجام داد، تا کمترین عوارض ممکن برای بیمار ایجاد شود.
