پروپوزال چیست؟
در واقع، واژه پروپوزال برگرفته شده از واژه propose به معنای پیشنهاد دادن است. به عبارت دیگر می توان گفت معنی پروپوزال یا proposal چیزی شبیه «پیشنهاده پژوهشی» است. این معنی برای واژه پروپوزال از سوی فرهنگستان ادب فارسی انتخاب شده است. در حقیقت پروپوزال، طرحی است که در ذهن دارید و می خواهید آن را عملی کنید و باید آن را به صورت استاندارد و مکتوب به گروهی پیشنهاد بدهید. شما برای هر پروژه و تحقیق رسمی که میخواهید آنرا ارائه کنید نیاز به یک پیش نمایش دارید که به افراد زیر ربط ارائه کنید که دلیل هدف و مقاصد شما را از ارائه این تحقیق بشناسند. و حتی در موارد رسمی تر بودجه و امکانات لازم را در اختیار شما قرار دهند بدون ارائه پروپوزال واقعی شما نمیتوانید خود سرانه تحقیق را آغاز کنید. پروپوزال کاربردهای بسیاری برای شروع تحقیق دارد و نویسنده باید حتما پروپوزال خود را در زمان مقرر ارائه کند. راهنمایی های بیشتر در رابطه با زمان دقیق ارائه پروپوزال را میتوانید از بخش مربوطه سایت دانشگاه خود مطالعه فرمایید.
نحوه نگارش و تکمیل پروپوزال
باتوجه به اینکه پروپوزال خود یک سند رسمی مکتوب میباشد از این رو نویسنده باید حتما آنرا با توجه به قواعد اصولی بنویسند و تکمیل کند. ترتیب بخش های پروپوزال و نحوه نحوه نگارش هر یک از بخش های به ترتیب زیر میباشد:
عنوان موضوع
مهم ترین عنصری که باید در نظر داشته باشید علاقه خود شماست. البته باید در نظر داشته باشید از موضوع کاری استاد راهنمایتان دور نشوید. یک موضوع خوب باید مختصر و مفید باشد نه خیلی بلند که خواننده را خسته کند و ان قدر کوتاه که هسته مطلب عرضه نشود. یک موضوع خوب باید بدیع و نو باشد. مهم ترین چیزی که از یک پژوهش دانشگاهی یا پروژه کاری مد نظر داوران و انجام دهندگان آن کار قرار دارد، تازه و نو بودن آن است. یک موضوع خوب باید واقع بینانه و عملیاتی باشد.
بیان مسئله
این قسمت باید واضح و روشن باشد به طوری که مطمئن شوید کسانی که قرار است آن را بخوانند بدون آن که برایشان سوال ایجاد شود، دلیل این تحقیق را متوجه می شوند. بهتر است نظم موجود در این قسمت برای خودتان واضح باشد. مثلا روند کلی آن را از کل به جزء در نظر بگیرید. مطالب عنوان شده نباید از هم گسسته باشد و ذهن مخاطب را از هم بپاشد بلکه باید به هر روشی مخاطب را به سمت خود جذب کند. به یاد داشته باشید که از کارهایی که قبلا انجام شده نام ببرید و کار خود را با آن ها مقایسه کنید.
سوالا ت و فرضیات
در این مرحله از نگارش پورپوزال proposal باید سوالات پیش رو را در غالب چند سوال کوتاه و معمولا در نیم سطر یا یک سطر بنویسید. نوشتن سوالات تحقیق به شما کمک می کند بدانید برای چه هدفی و چرا قصد نوشتن این مقاله و پایان نامه را دارید. شما باید تمام سوالاتی که ذهن شما را درگیر این موضوع کرده است را به روش بارش مغزی بنویسید یعنی ابتدا تمام سوالاتی که به ذهن شما خطور می کند را بنویسید و بعد بین آنها چند سوال را انتخاب کنید و در پورپوزال proposal وارد کنید در آخر فرضیات و پاسخ احتمالی به سوالات را بنویسید.
ابزار تحقیق
در برخی رشته ها لازم است برای انجام تحقیق از یک سری ابزار بهره بگیرند مثلا نیاز به تدوین پرسش نامه یا استفاده از پرسش نامه های قبلی وجود داشته باشد و یا نیاز باشد اسناد موجود در کتابخانه ها را بررسی کنید یا در رشته های پزشکی، آزمایشاتی انجام دهید. به هر حال همه این ابزارها را واضح شرح دهید.
پیشینه تحقیق یا مرور ادبیات
پیشینه تحقیق که گاهی به آن مرور ادبیات می گویند، برگردانده شده و معادل عبارت انگلیسی litrature review است. در قسمت پیشینه تحقیق یا مرور ادبیات پروپوزال، کارهای پیشین را توضیح می دهید. مقالات قبلی و یا کتاب های مرتبط را بررسی می کنید و دقیقا مشخص می کنید که چه روش های مختلفی برای حل هر یک از اجزای مسئله یا پاسخ به سوالات مطرح شده در بیان مسئله اجرا شده است.
همچنین باید منابعی (مقالات و کتب) را که می خواهید از آن در نوشتن پایان نامه یا تحقیق خود استفاده کنید، مشخص نمایید و با جزئیات کافی بیان کنید که چرا که می خواهید از آن ها کمک بگیرید و روند طی شده را توضیح دهید. در این حالت است که دقیقا مشخص می کنید در این روند شکل گرفته، کدام سنگ را قرار است بردارید. شما باید از نقط ضعف و قوت کارهای پیشین به نحو احسن استفاده کنید.
در مرحله نوشتن پیشینه تحقیق شاید نیاز به ترجمه مقالات مرتبط نیز پیدا کنید. اگر خودتان زبان انگلیسی (یا در برخی رشته ها عربی یا فرانسوی) را به خوبی می دانید، کارتان با سرعت بیشتری جلو خواهد رفت. در غیر اینصورت نیز از خدمات با کیفیت موسساتی همچون ترجمیک با قیمت مناسب می توانید استفاده نمایید.
روش و مراحل تحقیق
مهم ترین رکن پروپوزال شما را شامل می شود. شما در این قسمت نوع تحقیق و مراحل انجام آن را بیان می کنید. در واقع هر کاری که انجام داده اید و یا می خواهید انجام دهید را در این قسمت بازگو می کنید. همچنین ممکن است لازم باشد یک جدول زمان بندی ارائه کنید که به هر یک از اجزای برنامه طی چه بازه ی زمانی خواهید رسید. این بخش بیشتر از آن که برای داوران و کسانی که قرار است در برابر آن ها از پروپوزال و پایان نامه دفاع کنید، برای خودتان مهم است و به انجام بهتر تحقیق کمک می کند. از این رو پیشنهاد می شود آن را جدی بگیرید و با دقت تمام انجام دهید.
دانشجو باید روش های دقیق نگارش پروپوزال را بشناسد و دقیقا آنرا با همان اصول و قواعدی که بیان شده است نگارش کند. حتی استفاده از فونت و شیوه های نگارش نیز کاملا ضروری است و فونت و سایز و سایر بخش های پروپوزال باید دقیقا مطابق با قواعد اصولی نگارش پیش برود. توصیه میکنیم در مورد فونت و سایز کلمات دقت داشته باشید زیرا پروپوزال شما توسط استاد راهنما و افراد مربوطه بررسی خواهد شد.
نحوه تایپ پروپوزال:
به منظور جلوگیری از مسائل و مشکلات مربوط به قلم (فونت)، تمامی متن پروپوزال با استفــاده از فونت 14 لــوتوس نازک تایپ گردد و از به کار بردن سایر فونت ها خودداری شود .
- فونت متن: Lotus لوتوس با اندازه 14 و نازک ( متن از سر خط شروع شود )
- فونت عناوین بندهای پروپوزال ( تیترها ): Lotus لوتوس با اندازه 14 ( Bold ، زیر خط دار و ایتالیک)
- شماره صفحات: پائین وسط صفحه
- اعداد و شماره ها: فارسی
- فاصله بین خطوط: cm 1
- فونت متن جداول: Lotus ( لوتوس ) با اندازه11 نازک
- کلیه قلم های انگلیسی موجود در پروپوزال: Times New Roman با اندازه 12 و ایتالیک
زمان دقیق ثبت پروپوزال
دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد حداکثر تا پایان نیم سال سوم تحصیلی موظف به ارائه فرم پیشنهاد تحقیق ( پروپوزال ) به امور پژوهشی و پیگیری تصویب موضوع پروپوزال خود تا حصول نتیجه نهایی هستند. بدیهی است دانشجو پس از اخذ کد شناسایی می تواند نسبت به تهیه و تکمیل پروپوزال اقدام نماید. چنانچه دانشجویی نتوانست در زمان مقرر پروپوزال خود را ارائه کند مسئولیت کار ( طولانی شدن زمان تحصیل و تبعات دیگر ) متوجه دانشجو خواهد بود و عذری در خصوص نبود آگاهی و عدم اطلاع رسانی مناسب در این خصوص پذیرفته نیست. لازم به ذکر است که اطلاعیه مدیران گروهها، در خصوص تحویل پروپوزال در تابلو اعلانات امور پژوهشی و همچنین وب سایت واحد (حوزه معاونت پژوهشی ) به طور مرتب اعلام می گردد.
نحوه تحویل پروپوزال به امور پژوهشی :
پس از تکمیل پروپوزال، دانشجو می بایست آن را به کارشناس پژوهشی مـربوطه تحویل و رسید دریافت نماید. در صورت عــدم رعایت موارد ذکر شده، هـیچگونه پروپوزالـی از جــانب دانشـجــویان تحویــل گــرفته نخــواهد شد. ضمنا" دانشجو میبایست پروپوزال را به ایمیل مدیر گروه نیز بفرستد.
مراحل تصویب پروپوزال :
الف ) تصویب در کمیته تخصصی گروه مربوطه ( تصویب اولیه )
ب ) تصویب در شورای تحصیلات تکمیلی واحد ( تصویب نهایی و صدور ابلاغیه تصویب موضوع پایان نامه)
کمیته تحصیلات تکمیلی ، شورایی است که در خصوص تصویب نهایی پروپوزالهـا و صـــدور ابلاغیــه تصویب موضــوع پایان نامه و درخواستهای دانشجویان در خصوص تغییر عنوان پایان نامه و یا استادان راهنما و مشاور( در موارد خاص ) در هر ماه 2 بار برگزار می گردد. بدیــهی است موضوع پروپوزال ( موضوع پایان نامه ) پس از تایید شورای تحصیلات تکمیلی واحد قطعیت می یابد.
کمیته تخصصی گروه و برگزاری جلسات :
به منظور بررسی سطح کمی و کیفی پروپوزالها و تایید آنها، جلسات کمیته تخصصی گروهها در هر نیمسال طبق یک برنامه زمانبندی مشخص و با حضور کارشناس پژوهشی مربوطــه بــرگزار می گردد. و صورتجلسه نیز توسط کمیته تخصصی گــروه مربـوطه تنظیم می شود.
توجه:
تاریخ برگزاری جلسات گروهها در تابلو اعلانات امور پژوهشی و وب سایت واحد به طور مرتب اعلام می گردد .لذا دانشجویان موظفند به موقع پروپوزال مورد تایید استادان راهنما و مشاور را جهت طرح و بررسی در گروه تخصصی به امور پژوهشی تحویل دهند.
نحوه ایجاد تغییرات در پروپوزال
1- چنانچه پروپوزال مورد تایید گروه قرار نگیرد : ( رد پروپوزال به طور کامل )
می بایست با هماهنگی استادان راهنما ، مشاور و مدیر گروه پروپوزال جدید تهیه شود تا در جلسه بعدی گروه مورد بررسی قرار گیرد.
2- چنانچه پروپوزال با اصلاحات مواجه شود :
می بایست با هماهنگی استادان راهنما و مشاور اصلاحات مورد نظر کمیته تخصصی گروه برطرف و سپس پروپوزال اصلاح شده ، جهت طرح و بررسی مجدد در جلسه بعدی گروه به امور پژوهشی تحویل داده شود . ضمنا" فرم مخصوص اصلاحات پروپوزال نیز می بایست تکمیل و به تایید اساتید راهنما و مدیر گروه برسد .
3- چنانچه پروپوزال تایید شود :
پروپوزالها پس از تایید در گروه تخصصی مربوطه ، جهت تصویب نهایی به شورای تحصیلات تکمیلی واحد ارسال و در صورت تصویب، فرم ابلاغیه تصویب موضوع پایان نامه و همچنین احکام اساتید راهنما و مشاور صادر می گردد.
موارد خاص و تغییرات احتمالی :
در مرحله پس از تصویب موضوع در شورای تحصیلات تکمیلی واحد و قبل از برگزاری جلسه دفاع،چنانچه لازم باشد تغییراتی در عنوان پایان نامه یا اساتید راهنما و مشاور صورت پذیرد می بایست بصورت زیر اعمال شود :
تغییرات جزئی :
چنانچـه تغـییرات جزئی در عنوان پایان نامه مد نظـر باشد ، لازم است مراتب طـی فرم مربوطه که به تایید استاد راهنما و مدیر گروه رسیده باشد اعلام و تغییرات در عنوان پروپوزال دانشجو منظور شود.( تایید نهایی با شورای تحصیلات تکمیلی واحد می باشد) .
تغییرات کلی :
چنانچه موضـوع پایان نامه بطـور اساسـی تغییر نماید ، لازم است پـروپوزال جـدید تنظیـم و پس از تاییـد در گـروه تخصصـی ، علت تغییر عنوان نیز در فرم مربوطه اعلام شود در اینصورت اگر تغییری در وضعیت اساتید راهنما و مشاور ایجاد نشود، فقط ابلاغیه جدید برای دانشجو صادر خواهد شد. ( تایید نهایی با شورای تحصیلات تکمیلی می باشد. )
نحوه ایجاد تغییر در پروپوزال صرفا وابسته به دانشگاه و نظر اعضای هیئت علمی میباشد که با درخواست تغییر و تجدید نظر شما موافقت شود یا خیر سعی کنید در نحوه نگارش پروپوزال نهایت دقت را داشته باشید و تا قبل از اینکه از عنوان و موضوع و اساتید خود اطمینان کافی نداشته اید آنرا ثبت نکنید که بعدا مجبور به ایجاد تغییرات نشوید.