داروی نگهدارنده دربیهوشی، کنترل درد پس از جراحی. اثر این دارو کوتاه مدت است. آلفنتانیل یک ضد درد مخدر است که به عنوان داروی همراه و همچنین برای القای بیهوشی مصرف می شود. این دارو هم چنین با تزریق داخل نخاع و درون سخت شامه برای ایجادبیدردی پس از عمل جراحی به کار برده می شود
آلفنتانيل به راحتي از سد خوني-مغزي عبور مي كند. پيوند آن به پروتئين پلاسما حدود 92% است. تجمع آلفنتانيل در بافت چربي ممكن است باعث طولاني شدت طول اثر دارو شود. متابوليسم دارو كبدي است. آلفنتانيل نيمه عمر سه مرحله اي داردو نيمه عمر دفعي آن 2-1 ساعت است. زمان شروع اثر دارو حدود 2-1 دقيقه است و طي 2-5/1 دقيقه به حداكثر اثر خود مي رسد. طول مدت اثر دارو 10-5 دقيقه مي باشد. دفع آلفنتانيل عمدتا كبدي است.
عوارض جانبی آلفتانیل
شایع ترین عارضه جانبی آلفتانیل نارسایی تنفسی (درمان با نالوکسان) و سفتی عضلات اسکلتی است. مشکلات تنفسی از قبیل هیپوکسی (کاهش سطح اکسیژن)، آپنه، کاهش تعداد تنفس می باشد.دیگر عوارض جانبی شایع:
- تهوع
- کاهش فشارخون
- استفراغ
- گیجی
- التهاب پلورا
- بی قراری
- آریتمی و کاهش ضربان قلب که با آتروپین می توان آن را بهبود بخشید
- بالا رفتن فشار خون
- بالا رفتن ضربان قلب
- تاری دید
- سرگیجه
- یوفوریا
- اختلال حرکتی
- اثر آرامبخشی
- لرز
- خستگی
عوارض جانبی نادر آلفتانیل
- شوک آنافیلاکتیک
- سردرد
- خارش
- درد
- بالا رفتن سطح کربن دی اکسید
- کهیر
- تشنج
- تنگی مردمک
- اسپاسم در حلق
- سکسکه
- اریتم و راش
- احتباس ادراری.
موارد احتیاط مصرف آلفتانیل
- داروی آلفنتانیل باید در افرادی که صدمه ای به سر داشته اند یا فشار درون مغزی بالایی دارند، به دلیل افزایش ریسک نارسایی های تنفسی با احتیاط مصرف شود.
- در بیمارانی که نارسایی کبد یا کلیه دارند هم باید با احتیاط مصرف شود، چون این بیماران در انجام متابولیسم این دارو مشکل دارند.
- مصرف آلفنتانیل در بیمارانی که سابقه حساسیت یا عدم تحمل آن را دارند ممنوع است.
- آلفتانیل در بیمارانی که هرنوع بیماری نارسایی تنفسی یا بسته شدن راه های هوایی دارند استفاده نمی شود.
مصرف آلفتانیل در بارداری و شیردهی
- داروی آلفنتانیل در گروه c دارو های حاملگی قرار دارد، اما شواهدی بر تراتوژن بودن آن یافت نشده است.
- آلفنتانیل می تواند باعث سندروم ترک در نوزادان شود.
- این دارو در شیر هم ترشح می شود و ممکن است باعث سرکوب تنفسی در نوزاد شود پس توصیه می شود تا ۲۴ ساعت بعد از مصرف دارو، از شیردهی خودداری شود.
تداخلات دارویی مصرف آلفتانیل
سیبوترامین , مدافینیل , کاربامازپین , کلرال هیدراته , آتازاناویر , داروناویر , ایدلالیزیب , سدیم اکسی بات , اندانسترون , ایزونیازید , بوپروپیون , بوسپیرون , پاروکستین , ترازودون , فنلزین , ایزوکربوکسازید , تریپتوفان , ونلافاکسین , متیلن بلو , اس سیتالوپرام , لینزولید , نفازودون , لیتیوم , سرترالین , سیتالوپرام , فلووکسامین , فلوکستین , گرانیسترون , متوکاربامول , ترامادول , ترانیل سیپرومین , تیزانیدین , دولوکستین , دیلتیازم , ریزاتریپتان , بوسپرویر , راساژیلین (رازاگیلین) , پالونوسترون , دولاسترون , تاپنتادول , بوتورفانول , پرومازین , بریگاتینیب , استازولام , آسناپین , دکس فن فلورامین , دس ونلافاکسین , میبفرادیل , مولیندون , کوبیسیستات , دلاویردین , لترموویر , گلیسرول فنیل بوتیرات , آلویموپان , لوماکافتور / ایواکافتور , لوومیلناسیپران , پاراآلدهاید , ات کلر وینول , بنزهیدروکدون/استامینوفن , اولیندومایسین , لاسمیدیتان , آبامتاپیر
- ضد افسردگی های SSRI (شامل سیتالوپرام, اس سیتالوپرام , فلوکستین, فلوواکسامین, پاروکستین, سرترالین), SNRI( شامل ونلافاکسین و دولوکستین), ترازودون, ضد افسردگی های سه حلقه ای , نفازدون : افزایش خطر ایجاد سندرم سروتونین
- ضد استفراغ های آنتاگونیست 5HT3 ( گرانیسترون و اندانسترون): افزایش خطر ایجاد سندرم سروتونین
- بوپروپیون، ترامادول: افزایش خطر تشنج
- دیلتیازم: افزایش غلظت پلاسمایی آلفنتانیل تضعیف کننده های سیستم اعصاب مرکزی (بنزودیازپین ها، باکلوفن، تیزانیدین، متوکاربامول، هیدروکسی زین، بوسپیرون، خواب آورها و الکل): افزایش اثرات سداتیو دو دارو و ایجاد خواب آلودگی عمیق، تضعیف تنفسی، کما و مرگ
- دکسترومتورفان : افزایش خطر ایجاد سندرم سروتونین
- لیتیوم : افزایش خطر ایجاد سندرم سروتونین
- تریپتوفان : افزایش خطر ایجاد سندرم سروتونین
- ایزونیازید : بدتر شدن عوارض جانبی ایزونیازید
- آگونیست های 5HT1 (ریزاتریپتان و سوماتریپتان): افزایش خطر ایجاد سندرم سروتونین
- مهار کننده های MAO (ایزوکربوکسازید, لینزولاید, متیلن بلو, فنلزین, سلژیلین, ترانیل سیپرومین): افزایش خطر ایجاد سندرم سروتونین.
هشدار ها در مورد آلفنتانیل
- در صورت وجود عيب كار كبد و بيماري ريوي و نقص در سيستم تنفسي و در بيماران سالخورده يا بسيار جوان ، آلفنتانيل بابد با احتياط فراوان تجويز شود.
- داروهاي ضد درد مخدر باعث تشديد ضعف تنفسي مي شوند.
- هنگام تجويز دارو بايد امكانات لازم براي كنترل علائم مسموميت احتمال با دارو از جمله آنتاگونيست هاي مواد مخدر در دسترس باشد.
- مقدار مصرف دارو بايد براي هر بيمار بطور جداگانه و با توجه به سن، وزن، اندازه بدن، شرايط فيزيك بيمار، مصرف همزمان ساير داروها و طول مدت احتمالي عمل جراحي تعيين مي شود.
- اين دارو ممكن است باعث سفتي، عضلات سينه و شكم شده و در نتيجه باعث اختلال در تنفس گردد.
- تزريق وريدي دارو بهتر است بصورت آهسته وطي حداقل 2-1 دقيقه صورت گيرد.
- اگرچه مصرف همزمان بنزوديازپين ها ممكن است باعث تقويت بيهوشي گردد. اما احتمال افزايش ضعف تنفسي و يا كاهش فشار خون بايد در نظر گرفته شود.
- مصرف متناوب دارو ممكن است باعث ايجاد تحمل، وابستگي واعتياد به دارو شود.