آتازاناویر یک داروی ضد ویروس از دسته مهارکننده های پروتئاز است و برای درمان عفونت ویروس نقص سیستم ایمنی انسان (HIV) استفاده می شود. نسبت به بقیه داروهای مهارکننده پروتئاز دارای مزیت های تجویز یک بار در روز و اثر کمتر بر پروفایل لیپیدی بیمار است اما مانند آن ها باید همراه با داروی ضد ویروس دیگر در درمان عفونت استفاده شود.
موارد منع مصرف داروی آتازاناویر
- به تاریخ انقضای داروی آتازاناویر (Atazanavir) توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.
- هرگز داروی آتازاناویر را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
چنانچه شرایط یا بیماری خاصی دارید، قبل از تجویز داروی آتازاناویر، پزشک را مطلع سازید. به ویژه اگر شرایط زیر را دارید:
- حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد
- بارداری یا تصمیم به بارداری
- شیردهی
- مشکلات قلبی
- مشکلات کبدی
- مشکلات کلیوی
- اختلالات خونی (مانند هموفیلی، پورفیری)
- دیابت نوع ۲
- فنیل کتونوری
- مشکلات پوستی (مانند سندرم استیون جانسون)
موارد هشدار و احتیاطات ویژه حین مصرف داروی آتازاناویر
- داروی آتازاناویر از انتقال HIV جلوگیری نمی کند. لذا دستورالعمل های لازم را جهت جلوگیری از انتقال، رعایت کنید.
- در مدت درمان با داروی آتازاناویر در زمانهای مقرر به پزشک مراجعه کرده و آزمایش های تجویز شده را انجام دهید.
- در مدت درمان با این دارو، قند خون خود را به طور منظم چک کنید زیرا این دارو می تواند باعث افزایش قند خون شود.
- داروی آتازاناویر ممکن است اثربخشی کنترل بارداری هورمونی مانند قرص، پچ و یا حلقه را کاهش دهد. لذا در مورد روشهای مطمئن کنترل بارداری صحبت کرده، و چنانچه دچار لکه بینی یا خونریزی شدید با پزشک خود مشورت کنید.
- در تمام فعالیت جنسی خود از روش مؤثر (کاندوم لاتکس یا پلی اورتان) برای کاهش خطر انتقال HIV به دیگران استفاده کنید.
تداخلات دارویی آتازاناویر
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تأثیر داروها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آنها شود. بنابراین برای مصرف این دارو، لیست تمام داروهایی که مصرف می کنید اعم از داروهای تجویزی و غیرتجویزی (گیاهی، مکمل و …) را با پزشک متخصص عفونی خود در میان بگذارید.از جمله داروهایی که با داروی آتازاناویر تداخل دارند، عبارتند از:
- داروهای درمان هپاتیت C مزمن (مانند بوسپرویر، سیمپرویر)
- برخی داروهای ترکیبی HIV (مانند کوبیسیستات، الویتگراویر)
- ریفامایسین های خاص (مانند ریفامپین، ریفاپنتین)
- برخی داروهای صرع (مانند کاربامازپین، فنی توئین)
- برخی مسدودکننده های آلفا (مانند آلفازوسین)
- برخی بنزودیازپین ها (مانند میرازولام، تریازولام)
- آلکالوئیدهای ارگوت (مانند ارگوتامین)
- برخی از استاتین ها (مانند لووستاتین، سیمواستاتین)
- داروهای سوء هاضمه، سوزش سر دل یا زخم (مانند فاموتیدین، امپرازول)
- بوسنتان
- افاویرنز
- اتراویرین
- درونیدرونات
- ایرینوتکان
- لورازیدون
- پیموزاید
- سیلدنافیل
- سالمترول
عوارض جانبی آتازاناویر
- سردرد یا حالت تهوع از عوارض این دارو به شمار میروند. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این عوارض، سریعاً به پزشک یا پزشک داروساز خود بگویید.
- به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
- با قویتر شدن سیستم ایمنی بدن و یا فعال بودن بیش از حد سیستم ایمنی ، دفاع مقابل عفونت موجود در بدن آغاز و به دنبال آن علائم بیماری ظاهر میشود.
- این واکنش ممکن است هر زمانی پس از شروع درمان اچ آی وی اتفاق بیفتد.
- در صورت بروز هرگونه علائم جدی، از جمله: کاهش وزن بی دلیل، خستگی شدید، دردهای عضلانی / ضعف، سردردهای شدید یا مزمن، درد مفصل، بی حسی و گزگز دست و پا و بازوها، تغییرات بینایی، علائم عفونت (مانند تب و لرز، تورم غدد لنفاوی، مشکل تنفسی، سرفه، زخم های پوستی غیر قابل بهبود) علائم تیروئید پرکار (مانند تحریک پذیری ، پرخاشگری، عدم تحمل گرما، ضربان قلب بالا ضربان قلب پایین یا نامنظم، برجستگی چشم ها، رشد غیرمعمول در گردن / تیروئید معروف به گواتر)، علائم مشکل عصبی خاصی معروف به سندرم گیلن باره (مانند مشکل تنفسی /مشکل در بلع / مشکل درحرکت چشم، افتادگی صورت، فلجی، مشکل در تکلم) ، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
- بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، مانند: تشنگی زیاد / دفع ادرار، سرگیجه، سبکی سر، علائم مشکلات کلیوی (مانند درد در پهلو / کمر / شکم، ادرار دردناک، خون در ادرار، تغییر در مقدار ادرار)، علائم مشکلات کبدی (مانند حالت تهوع / استفراغ مکرر، از دست دادن اشتها، دردشکم و معده، زردی چشم، زردی پوست، ادرار تیره) ، علائم حمله قلبی (مانند درد قفسه سینه /درد فک / درد بازوی چپ، تنگی نفس، تعریق غیرمعمول). را بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
- هنگام مصرف این دارو ممکن است تغییراتی (مانند افزایش چربی در ناحیه فوقانی کمر و معده، کاهش چربی در بازوها و پاها).در چربی بدن ایجاد شود. از آنجا که علت و اثرات طولانی مدت این تغییرات مشخص نیست. درباره خطرات و مزایای درمان و همچنین تاثیر ورزش برای کاهش این عارضه با پزشک صحبت کنید.
- گاهی آتازاناویر جوش هایی ایجاد میکند که معمولاً جدی نیستند. با این حال برای دفع خطر احتمالی در صورت مشاهده جوش، بلافاصله به پزشک مراجعه کرده.
- واکنش جدی آلرژیک به این محصول به ندرت رخ می دهد. با این حال، در صورت مشاهده علائمی همچون جوش، خارش، تورم (به خصوص در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، دشواری در تنفس، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
- موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
نکات قابل توصیه در مورد داروی آتازاناویر
- آتازاناویر یک بار در روز و همراه غذا باید مصرف شود. کپسول را به طور کامل ببلعید.
- جهت مصرف کودک، پودر را در یک قاشق غذاخوری از غذا، شیر یا آب مخلوط کنید و حداکثر تا یک ساعت بعد مصرف کنید. اگر دارو را در آب حل کردید همراه با غذا آن را به کودک بدهید. همچنین می توانید دارو را با شیر خشک کودک ترکیب کنید.
- ریتوناویر را بلافاصله پس از آتازاناویر مصرف کنید.
- در هنگام درمان با آتازاناویر ممکن است نیاز به بررسی منظم عملکرد خونی و کبدی باشد.
- در دمای اتاق و به دور از گرما و رطوبت نگهداری کنید.