داروی فنی توئین یک داروی ضد صرع و ضد تشنج است که در کنترل تمام انواع صرع به غیر از حملات صرع کوچک کاربرد دارد همچنین در موارد عصب سه قلو، حمله مداوم صرعی، آریتمی قلبی و نیز برای تسریع در التیام زخم ها (بصورت موضعی) استفاده می شود.
مکانیسم اثر فنی توئین با تثبیت غشای نورونی و محدود کردن فعالیت های تشنجی با افزایش جریان خروجی و کاهش جریان ورودی یون سدیم از غشای نورون های قشر حرکتی مغز، کاهش سرعت هدایت، طولانی کردن دوره تحریک ناپذیری و مهار فعالیت خودبخودی ضربان ساز بطنی، کوتاه کردن پتانسیل عمل قلب می باشد.
موارد منع مصرف داروی فنی توئین
- به تاریخ انقضای داروی فنی توئین توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.
- هرگز داروی فنی توئین را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
اگر شرایط یا بیماری های زیر را دارید، قبل از تجویز فنی توئین، پزشک را از آن مطلع کنید:
- حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد
- بارداری
- شیردهی
- مشکلات قلبی- عروقی
- پورفیری
- دیابت
- فشارخون پایین
- سابقه افسردگی و وجود افکار خودکشی
- مشکلات کلیوی
- مشکلات کبدی
- تضعیف تنفسی
- کمبود ویتامین D یا هر شرایط دیگری که باعث کم شدن توده استخوان شود
موارد هشدار و احتیاطات ویژه حین مصرف داروی فنی توئین
- داروی فنی توئین در سالمندان باید با احتیاط مصرف شود.
- به منظور بررسی پیشرفت درمان به طور منظم به پزشک مراجعه کرده و آزمایشاتی که برایتان تجویز می شود را انجام دهید.
- این دارو ممکن است باعث ایجاد افکار ناراحت کننده (مانند خودکشی) در شما شود. لذا به طور مرتب به پزشک مراجعه کرده تا روند درمانیتان به طور منظم چک شود و در مورد افکار نگران کننده خود با خانواده و مشاور یا پزشک خود صحبت کرده و از اطرافیان و خانواده خود بخواهید هوشیار باشند تا اگر تغییری در حالات، رفتار و افکار شما به وجود آمد، متوجه آن باشند.
- داروی فنی توئین ممکن است بر روی نتایج برخی از تست های آزمایشگاهی تأثیر بگذارد لذا پزشک معالج را از مصرف این دارو مطلع سازید.
- در بیمارانی که در طولانی مدت دوزهای بالای داروهای ضدتشنج دریافت می کنند، ممکن است دچار کمبود کلسیم شوند.
- در صورت نیاز به هرگونه عمل جراحی، پزشک را از مصرف این دارو مطلع کنید.
- بهداشت دهان و دندان را رعایت کرده و به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.
- در طول درمان با فنی توئین از مصرف الکل بپرهیزید.
- در طول درمان با این دارو از انجام فعالیت هایی مانند رانندگی که به هوشیاری نیاز دارند، اجتناب کنید.
- داروی فنی توئین، اثر برخی داروهای ضد بارداری را کاهش می دهد بنابراین بهتر است از روش های کنترل بارداری غیر هورمونی نیز برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید.
تداخلات دارویی فنی توئین
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تأثیر داروها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آنها شود. بنابراین برای مصرف این دارو، لیست تمام داروهایی که مصرف می کنید اعم از داروهای تجویزی و غیرتجویزی (گیاهی، مکمل و …) را با پزشکتان در میان بگذارید.از جمله داروهایی که با داروی فنی توئین تداخل دارند، عبارتند از:
- داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی
- دیژیتال های قلبی
- داروهای ضد انعقادی خوراکی
- تتراسایکلین ها
- ضد قارچ های آزول
- آنتی بیوتیک های ماکرولید
- داروهای سولفا
- کورتیکواستروئیدها
- آنتی اسیدها
- داروهای درمان سرطان
- داروهای ضد بارداری خوراکی
- اسید فولیک
- ویتامین D
عوارض جانبی داروی فنی توئین
همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف کنندگان نیز هیچ نوع عارضه ای بروز نمی دهند. یکسری از عوارض نیز بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین می روند. در صورت مشاهده هرگونه عارضه در اسرع وقت با پزشک خود مشورت نمایید.
از جمله عوارض جانبی فنی توئین عبارتند از:
- سردرد
- خواب آلودگی
- گیجی
- عصبانیت
- عدم تمرکز
- افکار خودکشی یا تغییر در تفکر
- درد قفسه سینه
- ضربان قلب غیرعادی
- تپش قلب
- اختلال تکلم
- راه رفتن نامتعادل
- اختلال در تطابق
- تورم غدد
- تورم
- کهیرهای شدید پوستی
- افزایش رشد مو
- لرز و بی قراری
- احساس بی حسی یا سوزش
- احساس بیماری
- تب
- گلودرد
- خستگی مداوم و حاد
- دردناکی یا خونریزی لثه ها
- کبودی یا خونریزی غیرعادی
- تغییرات در بینایی
- حرکات غیر نرمال چشم ها
- بی اشتهایی
- تهوع
- استفراغ
- یبوست
- در صورت بروز علائم حساسیت دارویی مانند تنگی نفس، کهیر، ورم صورت یا لبها سریعاً به اورژانس مراجعه نمایید.
- توجه: علائم اوردوز فنی توئین عبارت است از: از دست رفتن تعادل، لرزه، سفتی و ضعف ماهیچه ها، تهوع، استفراغ، احساس سبکی سر، غش و تنفس آهسته. اوردوز با فنی توئین می تواند کشنده باشد لذا در صورت اوردوز سریعاً با اورژانس مراجعه نمایید.
هشدار ها در مورد فنی توئین
- اندازه گیری غلظت سرمی فنی توئین تا 2 ساعت پس از اتمام انفوزیون وریدی و 4 ساعت پس از اتمام تزریق عضلانی(همچنین در صورت تغییر شکل یا برند دارو)، محاسبه CBC، فولات، عملکرد کبدی و کراتینین سرم
- پایش مداوم فشارخون، نوار قلب و وضعیت تنفس هنگام دریافت لودینگ دوز و هر 20-10 دقیقه هنگام دریافت انفوزیون تا یک ساعت پس از اتمام آن.
- پایش عوارض جانبی در طول انفوزیون و پس از آن (عوارض شایع: نیستاگموس، سرگیجه، خارش، خواب رفتگی اندام ها، کاهش سطح هوشیاری و آتاکسی. این عوارض گذرا هستند و طی 10 دقیقه پس از اتمام انفوزیون برطرف می گردند.)
- سطح فنی توئین آزاد موجود در سرم، در بیمارانی با نارسایی کبدی یا کلیوی اندازه گیری شود.
- معاینات دندانپزشکی هر 3 ماه
- پایش سطح ویتامین D در مصرف طولانی مدت دارو
- پایش از نظر وجود علائم افسردگی، افکار خودکشی و تغییرات خلقی
- هنگام قطع درمان، دوز دارو به تدریج کاهش داده شود.
نکات قابل توصیه در مورد فنی توئین
- در حین مصرف فنی توئین ،از مصرف سایر داروها یا نوشیدنی های الکلی بدون تجویز پزشک خودداری نمایید.
- بیماران باید نسبت به علائم و نشانه های اولیه سمیت خونی ، پوستی ،ازدیاد حساسیت و واکنشهای کبدی آگاه باشند.
- رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک توصیه می گردد.
میزان، تاثیرات و مکانیزم اثر اکس کاربازپین
