کاربامازپین دارویی است که برای درمان صرع استفاده می شود. این دارو همچنین می تواند برای درد عصبی ناشی از دیابت (نوروپاتی محیطی) یا در صورت داشتن یک وضعیت دردناک صورت به نام نورالژی سه قلو مصرف شود. از کاربامازپین در مواقعی که سایر داروها مؤثر نبوده اند، برای درمان اختلال دوقطبی استفاده می شود. این دارو فقط با نسخه پزشک در دسترس است.
اشکال دارویی کاربامازپین
- کاربامازپین 200 م گ قرص (تگاتارد)
- کاربامازپین قرص 200 م گ
- تگرتول قرص 200 کاربامازپین
- کاربامازپین هگزال قرص 400 م گ
- کاربامازپین 400 م گ قرص (تگاتارد)
- تگرتول قرص 400 کاربامازپین
- تگرتول شربت 250 کاربامازپین
موارد کاربرد کاربامازپین
کاربامازپین برای پیشگیری و کنترل تشنج استفاده می شود. این دارو به عنوان داروی ضد تشنج یا ضد صرع شناخته می شود. همچنین برای تسکین انواع خاصی از دردهای عصبی (مانند نورالژی عصب سه قلو) استفاده می شود. این دارو با کاهش گسترش فعالیت تشنج در مغز و بازگرداندن تعادل طبیعی فعالیت های عصبی، کار می کند.
نحوه ی عملکرد کاربامازپین
مکانیسم عملکرد کاربامازپین به طور کامل روشن نشده است و به طور گسترده ای مورد بحث است. یک فرضیه اصلی این است که کاربامازپین باعث مهار کانال سدیم می شود و فعالیت تشنج را درمان می کند. در سایر مطالعات پس از استفاده از کاربامازپین، کاهش پتانسیل عمل در هسته شکمی تالاموس در مغز و مهار رفلکس زیرین فک پایین مشاهده شد. کاربامازپین با اتصال به کانال های سدیم وابسته به ولتاژ و جلوگیری از پتانسیل های عمل باعث ایجاد اثرات فوق می شود. تصور می شود در اختلال دو قطبی، کاربامازپین با افزایش گردش دوپامین و افزایش انتقال GABA، باعث درمان شیدایی و افسردگی می شود.
میزان مصرف کاربامازپین
- دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید . مصرف این دارو باتوجه به وضعیت و نوع مشکل شما متفاوت می باشد.
- از آنجا که این دارو بر روی سیستم عصبی تاثیر دارد، مصرف آن باید به صورت مداوم و تحت نظر پزشک باشد. اگرچه ممکن است در چند هفته ی ابتدایی درمان احساس بهبودی در شما ایجاد نشود، با این حال درمان خودرا ادامه دهید و طبق برنامه ی منظم به پزشک خود مراجعه کنید و همچنین برای بهبود روند درمان کلیه ی مشکلات و مسائل خودرا از پزشک یا داروساز خود سوال بفرمایید .
- قطع این دارو به صورت ناگهانی و بدون نظر پزشک، می تواند عوارض نامناسبی از جمله بروز حمله ي تشنجي برای بیمار در برداشته باشد لذا قطع اين دارو بايد بصورت تدريجي و تحت نظر پزشك انجام شود.
- ممکن است پزشک شما درمان را با مقدار داروی کم شروع کند و پس از عادت کردن بدن، مقدار داروی شمارا افزایش دهد تا احتمال بروز عوارض ناشی از دارو کمتر شود.
- مقدار مصرف دارو در کودکان با توجه به شرایط، سن و وزن آنها توسط پزشک محاسبه می شود.
- این دارو با غذا تداخل خاصی ندارد و می توان آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کرد. قرص را بصورت کامل با یک لیوان آب ببلعید و از بازکردن یا جویدن و نصف کردن آن بپرهیزید.
- در صورت فراموش كردن مصرف يك نوبت دارو بلافاصله پس از يادآوري آن را مصرف كنيد مگر آنكه زمان ياد آوري به نوبت مصرف بعدي دارو نزديك باشد.در اين شرايط نوبت فراموش شده را مصرف نكنيد و نوبت بعدي را در زمان خودش مصرف كنيد اما به هيچ وجه مقدار مصرف دارو را دوبرابر نكنيد.
- در صورتی که فرم خوراکی مایع برای شما تجویز گردیده است ،مقدار مصرف در هر نوبت را با سرنگ مخصوص به طور دقیق اندازه گیری نمایید و در مورد نحوه مصرف و اندازه گیری ،با داروساز خود مشورت نمایید.
نکات مصرف کاربامازپین
- کاربامازپین ممکن است حساسیت شما را نسبت به آفتاب بیشتر کند.
- مدت زمان زیادی زیر نور آفتاب نمانید.
- از غرفه های برنزه کننده و چراغ های آفتاب پرهیز کنید.
- در فضای باز از ضد آفتاب استفاده کنید و لباس محافظ بپوشید.
- در صورت آفتاب سوختگی یا تاول های پوستی یا قرمزی فوراً از کمک پزشکی استفاده کنید.
- قرص ها یا سوسپانسیون های جویدنی ممکن است حاوی قند باشند.
- قبل از عمل جراحی، تمام محصولات مورد استفاده خود (از جمله داروهای تجویز شده، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را به پزشک یا دندانپزشک خود بگویید.
نکات مصرف کاربامازپین برای افراد مسن
- افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو حساسیت بیشتری نشان دهند، به ویژه گیجی، عدم ثبات یا ضربان قلب نامنظم.
- گیجی و عدم ثبات می تواند خطر سقوط را افزایش دهد.
- بزرگسالان مسن نیز ممکن است در معرض خطر ابتلا به نوعی عدم تعادل مواد معدنی (مقادیر کم سدیم در خون) باشند، به خصوص اگر آنها قرص های ادرار آور نیز مصرف می کنند.
نکات مصرف کاربامازپین برای بارداری
- در دوران بارداری، کاربامازپین باید فقط در صورت نیاز استفاده شود که ممکن است به یک نوزاد متولد شده آسیب برساند.
- از آنجا که تشنج های درمان نشده یک بیماری جدی است که می تواند هم به یک زن باردار و هم به نوزاد متولد شده آسیب برساند ، مصرف کاربامازپین را قطع نکنید، مگر اینکه به دستور پزشک شما انجام شود.
- اگر قصد بارداری دارید، یا فکر می کنید باردار هستید، فوراً با پزشک خود در مورد مزایا و خطرات استفاده از این دارو در دوران بارداری صحبت کنید.
- اگر باردار هستید، مراقبت های قبل از تولد که شامل آزمایشات مربوط به نقص مادرزادی است، توصیه می شود.
نکات مصرف کاربامازپین برای شیردهی
- این دارو به شیر مادر منتقل می شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
موارد منع مصرف و تداخل دارویی کاربامازپین
