آمفوتریسین B در درمان آسپرژیلوز، بلاستومیکوز، کاندیدیازمنتشر،کوکسیدیوئیدومیکوز، پاراکوکسیدیومیکوز، کریپتوکوکوز، اندوکاردیت قارچی، کاندیدیاز داخلی چشم، هیستوپلاسموز، سالک، مننژیت قارچی، موکورمیکوز، سپتی سمی قارچی، اسپوروتریکوز منتشر، عفونت های قارچی دستگاه ادراری و مننگوآنسفالیت آمیبی اولیه مصرف می شود. آمفوتریسین B معمولاً داروی انتخابی در درمان عفونت های قارچی مانند اندوکارویت، مننژیت، پریتونیت یا عفونت های شدید مجرای تنفسی است. این دارو همراه با فلوسیتوزین در درمان عفونت های شدید مصرف می شود.
نحوه مصرف آمفوتریسین بی
- مصرف این دارو به صورت تزریق داخل عروقی و توسط کادر درمان انجام می شود.
- تزریق دارو باید به صورت داخل عروقی مداوم و آهسته باشد و باید در طی ۲ تا ۶ ساعت تزریق شود.
- تزریق سریع می تواند منجر به افت فشار خون، هایپوکالمی، آریتمی و شوک شود.
- در صورت بروز اختلال شدید تنفسی در بیمار باید دارو قطع شود.
- بیمارانی که تجربه لرز، تب، افت فشار خون، تهوع یا دیگر واکنش های غیرآنافیلاکسی وابسته به دوز داشته باشند، باید تحت اقدامات پیشگیرانه، قرار گیرند.
- اگر درد سوزشی و تورم اطراف محل سوزن و تزریق دارو احساس کردید به کادر درمانی بگویید.
- هنگام دریافت آمفوتریسین بی، نیاز به آزمایشات مکرر دارید.
- این دارو را به طور کامل برای مدت زمان تجویز شده مصرف کنید زیرا ممکن است علائم بیماری زودتر از درمان کامل عفونت از بین برود و در صورت قطع دارو عفونت شدید تر و مقاوم به دارو ضد انگل خواهد شد. این دارو برای درمان عفونت های ویروسی مانند آنفولانزا و سرماخوردگی کاربردی ندارد.
مکانیسم اثر آمفوتریسین بی
مانند سایر پلی انهای ضدقارچ با تشکیل پیوند با ارگوسترول در غشای سلول قارچ یک کانال غشایی ایجاد می کند که موجب نشت یونهای تک ظرفیتی مانند (K+, Na+, H+ and Cl−) از عرض غشا می شود. البته احتمالاً اثرات دیگری نیز دارد.
مکانیسم اثر آمفوتریسین B تا اندازه ای بخاطر اتصالش به استرول (ارگسترول) موجود در غشاء قارچ می باشد. پلی ان ها نفوذپذیری غشاء را تغییر می دهند که موجب نشت اجزاء سلول و در نتیجه مرگ آن می شود.
فارماکوکینتیک آمفوتریسین بی
آمفوتریسن بی بصورت تزریق وریدی استفاده شده و نیمه عمر 7 تا 10 ساعته دارد. بخوبی در بافت های بدن توزیع شده و بعد از قطع مصرف دارو توزیع مجدد دارد. متابولیزاسیون ناشناخته دارد و دفع آن بصورت غیر وابسته به دوز با مکانیسم ناشناخته صورت میگیرد.
نکات قابل توصیه در مورد آمفوتریسین بی
- در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود.
- بارداری، شیردهی و هرگونه حساسیت به این دارو و یا ترکیبات آن و اختلالات کلیوی
- همچنین مصرف هرکدام از داروهای زیر ممکن است باعث تغییر اثربخشی دارو شود.
- ضد قارچهای آزولی، آمینوگلیکوزید ها، ضد نئوپلاسم ها، سیکلوسپورین، پنتمیدین، کورتیکواستروئیدهاریال دیگوکسین، فلوسیتوزین و شل کننده های عضلات اسکلتی .