ریفاپنتین(به انگلیسی: Rifapentine)، که با نام تجاری Priftin عرضه می شود، یک آنتی بیوتیک است که در درمان بیماری سل استفاده می شود. در سل فعال همراه با سایر داروهای ضد مایکوباکتریوم و در سل نهفته به طور معمول با ایزونیازید تجویز می شود. این دارو به صورت خوراکی مصرف می شود. عوارض جانبی شایع شامل نوتروپنی ، افزایش آنزیم های کبدی و پیوری است.عوارض جانبی جدی ممکن است شامل مشکلات کبدی یا اسهال مرتبط با انتروکولیت با غشای کاذب باشد. مشخص نیست که آیا استفاده از این دارو در دوران بارداری بی خطر است. ریفاپنتین در خانواده داروهای ریفامایسین است و با مسدود کردن RNA پلی مراز وابسته به DNA عمل می کند.
پیش از مصرف ریفاپنتین
پیش از انتخاب یک دارو ، باید نکات مثبت و منفی ان ارزیابی شوند و خود و پزشکتان میتوانید در این خصوص تصمیم بگیرید .به منظور انتخاب این دارو ، به موارد زیر توجه کنید
- آلرژی و حساسیت : در صورتی که قبلا به دارویی الرژی داشته اید ،حتما به پزشکتان اطلاع دهید .اگر به هر ماده غذایی و یا نگه دارنده و یا حیوانات حساسیت دارید حتما پیش از مصرف دارو با پزشک خود مشورت نمایید .برای دارو هایی که با تجویز پزشک مصرف نمیشوند ,حتما برچسب دارو را مطالعه نمایید .
- اطفال: اطلاعات کافی در خصوص ارتباط بین تاثیر این ماده بروی کودکان بالای 2 سال و مبتلا به سل نهان و یا کودکان بالای 12 سال و مبتلا به نوع فعال صورت نگرفته است و ایمنی و اثر بخشی ان مشخص نمیباشد
- سالمندان: مطالعات انجام نشان میدهند که مصرف این دارو برای سالمندان با مشکلی روبرو نیست و محدودیتی ندارد .
- دوران بارداری: مطالعات انجام شده بروی حیوانات نشان میدهد که این دارو میتواند عوارض منفی داشته باشد ولی اطلاعاتی در خصوص تاثیر ان بروی بزرگسالان وجود ندارد
- دوران شیردهی و مادران شیرده: مطالعات انجام شده نشان میدهند که این دارو میتواند ترکیبات و یا محتوای شیر را تغییر دهد .در صورتی که داروی جایگزینی برای مادران شیرده تجویز نشود ، باید احتمال بروز عوارض جانبی و همچنین میزتن مصرف شیر توسط نوزاد بررسی شود .
مکانیسم اثر ریفاپنتین
فعالیت باکتریواستاتیک و باکتری کش بالایی در برابر باکتری های داخل سلولی در مونوسیت های حاصل از ماکروفاژ دارد. موجب مهار فعالیت وابسته به DNA، RNA پلیمراز در گونه های حساس مایکوباکتریوم توبرکلوزیس می شود که در نهایت RNA ساخته نمی شود و سلول می میرد.
ریفاپنتین یک داروی آنتی بیوتیک برای درمان سل است. موجب مهار فعالیت وابسته به DNA، RNA پلیمراز در باکتری می گردد و بر آنزیم های پستانداران اثر نمی گذارد. باکتری کش است و طیف اثر وسیعی در برابر گرم مثبت ها و گرم منفی ها (از جمله پسودوموناس آئروژینوزا) و مایکوباکتریوم توبرکلوزیس دارد .
به خاطر بروز سریع مقاومت باکتریایی فقط برای عفونت های مایکوباکتریوم و تعدادی از عفونت های دیگر استفاده می شود. ریفاپنتین به خوبی از راه خوراکی جذب و در مایعات و بافت های بدن از جمله مایع مغزی-نخاعی توزیع می شود.در کبد متابولیزه می شود و از طریق صفرا و به مقدار کمتری از ادرار دفع می شود اما در نارسایی کلیوی نیاز به تنظیم دوز دارد.
موارد قابل توجه در مصرف ریفاپنتین
در مورد راه های پیشگیری از بارداری با دکتر خود مشورت شوددر صورت ابتلا به بیماری های زیر قبل از مصرف به پزشک خود اطلاع دهید: مشکلات کبدی، پورفیری، ایدزتمام دستورالعمل های روی برچسب و بسته دارویی خود را دنبال کنید. در مورد تمام شرایط پزشکی ، الرژی ها و همه داروهایی که استفاده می کنید به هر یک از ارائه دهندگان خدمات بهداشتی خود بگویید.قبل از مصرف این دارواگر به ریفاپنتین ، ریفابوتین (مایکوبوتین) یا ریفامپین (ریفادین ، ریفاتر ، ریماکتان ، ریفامات) حساسیت دارید ، نباید ریفاپنتین مصرف کنید.برای اطمینان از اینکه ریفاپنتین برای شما بی خطر است ، در صورت داشتن این موارد به پزشک خود بگویید:بیماری کبد؛پورفیریا (یک اختلال انزیمی ژنتیکی است که باعث ایجاد علائمی بر روی پوست یا سیستم عصبی می شود) ؛hiv یا ایدز ؛اگر در گذشته از ریفامپین یا ایزونیازید استفاده کرده اید و انها در درمان سل موثر نبوده اند. یااگر در معرض فردی با سل قرار گرفته اید که با ریفامپین یا ایزونیازید قابل درمان نیست.در دمای اتاقی به دور از گرما و رطوبت، نگهداری شود.
نکات قابل توصیه در مورد ریفاپنتین
- داروی ریفاپنتین نتایج تست های آزما یشگاهی را متاثر میکند.
- عملکرد خونی بررسی شود.
- هیچ دوزی را فراموش نکنید.
- از ویتامین B6 (پیریدوکسین) با نظر پزشک استفاده کنید.
- میتواند موجب رنگی شدن لنز شود.
- از روش های ضدبارداری غیرهورمونی نظیر کاندوم استفاده کنید.داروهای ضدبارداری هورمونی اثربخشی ندارند.
- میتواند موجب تغییر رنگ شیر به قرمز یا نارنجی شود.
- با غذا مصرف کنید.
- اگر نمیتوانید قرص را ببلعید آن را در مقدار کمی خوراکی نرم مخلوط کنید و کامل آن را مصرف کنید. مخلوط را برای دوز بعدی نگه ندارید.