ناب ترین اشعار سیاوش کسرایی

  دوشنبه، 08 فروردین 1401   زمان مطالعه 7 دقیقه
ناب ترین اشعار سیاوش کسرایی
سیاوش کَسرائی (۵ اسفند ۱۳۰۵ – ۱۹ بهمن ۱۳۷۴) شاعر و از اعضای کانون نویسندگان ایران[۵] و از فعالان سیاسی چپ‌گرای تاریخ معاصر ایران بود. کسرائی دانش‌آموخته دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و از بنیان‌گذاران انجمن ادبی شمع سوخته بود. در این قسمت گلچینی از اشعار سیاوش کسرایی را به اشتراک می گذاریم.

شناور سوی ساحل های ناپیدا

دو موج رهگذر بودیم

دو موج همسفر بودیم

گریز ما

نیاز ما

نشیب ما

فراز ما

شتاب شاد ما با هم

تلاش پاک ما توام

چه جنبش ها که ما را بود روی پرده دریا

شبی درگردبادی تند روی قله خیزاب

رها شد او ز آغوشم

جدا ماندم ز دامانش

گسست و ریخت مروارید بی پیوندمان بر آب

از آن پس در پی همزاد ناپیدا

بر این دریای بی خورشید

که روزی شب چراغش بود و می تابید

به هر ره می روم نالان به هر سو می دوم تنها

****

بردار سر ز خاک

ای نازنین نهال

بر بازوان من بنه آن ساقهای تُرد

در گردنم بپیچ

بر پیکرم بتاب

بالا بگیر و بر شو در بام نیمروز

پُر کن به جامِ سبز

می از خونِ آفتاب

باشد به روزگاری از عهدِ ما نه دور

بینم به سایبانِ تو خورشیدِ باده را

بینم به پایکوبی مستانه و سرود

انبوهِ خستگانِ غم از دل نهاده را

****

شعر سیاوش کسرایی

در زیر تاق این شب دل مرده ، نغمه ای

جز تلخ مویه نیست

نه نه دگر در آ ی دلا ویز شب شکاف

آهنگ و زنگ آن جرس راه پویه نیست

ای دور مانده چه تنهایی !

وقتی تمام عاطفه هایت را

یک جا به یک نفس

نابود می کنند

تا می روی خبر بگیری از گل یک شمع

می بینی ای دل غافل

ان شمع های ، پر گرفته همه دود می کنند

****

در گذرگاهى چنين باريك

در شبى اين گونه دل افسرده و تاريك

كز هزاران غنچه ی لب بسته ى اميد

جز گل يخ، هيچ گل در برف و در سرما نمى رويد.

با گريز ابرِخشم آهنگ

سينه ام را باز خواهم كرد

همره بال پرستوها

عطر پنهان مانده ى انديشه هايم را

باز در پرواز خواهم كرد.

****

گوشم فرودگاه صداهای بی صداست

باور نمی کنی!!

اما من پچ پچِ غمینِ

تصاویرِ عشق را

محبوس و چارمیخ

به دیوار، سال ها

پیوسته باز می شنوم

در درونِ شب...

****

ای عطر ریخته

عطر گریخته

دل عطردان خالی و پرانتظار توست

غم یادگار توست

****

شعر سیاوش کسرایی

در کوچه، همچنان

جنگ بزرگ باد و مباد است

بحث بلندِ بود و نبود است

بر بوم سرخْ فام خیابان

گل گل، آتش و دود است

در باغ های سادهٔ سهراب

در دره های پر مه و مهتاب و برگ و باد

رشد بهار نیمه تمام است

****

ملال ابرها و آسمان بسته و اتاق سرد

تمام روزهای ماه را

فسرده می نماید و خراب می کند

و من به یادت ای دیار روشنی کنار این دریچه ها

دلم هوای آفتاب می کند...

****

باور نمی کند دل من مرگ خویش را

نه نه.. من این یقین را

باور نمی کنم

تا همدم من است نفس های زندگی

من با خیال مرگ،

دمی سر نمی کنم

****

در بهار پر گل این بوستان

دست من تک ساقه پاییز ماند

برگهای خشک عشقی سوخته

بر فراز شاخه ها آویز ماند

گرچه دیگر آسمان ها تیره است

شب ز دامان افق سر می کشد

باز با پرواز مرغان بهار

آرزویی در دلم پر می کشد

می فریبد دل به افسون ها مرا

می سراید بر من این آواز ها

بال دارد بال دارد مرغ عشق

باز خواهد کرد او پروازها

****

دستم گرفتند

چشمم گشودند

راهم نمودند

آموزگاران

آرام راندند

ناکام رفتند

بی نام خفتند

آن نامداران

****

با شعله ات ای امید دلبسته منم

بیدار نگهدار تن خسته منم

در چشم شب سیاه می سوزم و باز

آن شمع به راه صبح بنشسته منم

****

صبح شسته رفته بود و جاده

دره های نیم خفته را

روی دوش می کشید

تا بلند آبی افق

ابرها گشوده بادبان

پشت سر نهاده آشیان کوه

پر کشان

مقصد گریزشان جزیره ی پریده رنگ ماه

بحر

فرش نیل تاب

با لبی نهان و پیچ پیچی به جان

مرغ ها به جانش اوفتاده در چرا

سبزِ سبز

خاک و آسمان

ضربه ی تبر شنیده می شد از نهفت بیشه زار

باد

گاهواره بسته بر کبوده ها

می دوید خوش خوشک سبک ز روی شاخه ها

آن زمان که آفتاب

تیغ می کشید

تا کلاه برق پوش قله را به سوی دره کج کند

من شکوه این سپیده را

با سرود نامت ای ستوده می شکافتم

روی واژه های شبنم شبانه

می شتافتم

****

شعر سیاوش کسرایی
آری شبی ست شسته به تاریکی و به خون

در خاطرم ولی

شمعی چراغداری خود را

در راه سرخ صبحدم آغاز می کند

اینجا سرای بسته خاموشی ست

اما

در من پرنده ای ست که آزادی تو را

یکریز در ترانه اش آواز می کند

پاییز قلب هاست

اما دلم به حوصله مندی درین هوا

پروردن بهار دگر ساز می کند

با شمع و با پرنده و با عطر نوبهار

حبسم به یک قفس

ای جان آفتابی عشق ای سپید فام

دست بلند تو

کی تیغ می کشد

کی در به بستگان غمت باز می کند؟

****

در کف من طلسم سیـاهی است

یادگـاری است از روز باران

ریشـه ای از درختی است وحشی

ریـشه عشق تلخ و تبـاهی است

دوست دارم طلسم سیـاهم

****

باور نمی کند دل من مرگ خویش را

نه نه من این یقین را

باور نمی کنم

در من چه وعده هاست

در من چه هجرهاست

در من چه دست ها به دعا مانده روز و شب

اینها چه می شود ؟

****

به من گفتی که دل دریا کن ای دوست

همه دریا از آن ما کن ای دوست

دلم دریا شد و دادم به دستت

مکش دریا به خون پروا کن ای دوست

كنار چشمه ای بودیم در خواب

تو با جامی ربودی ماه از آب

چو نوشیدیم از آن جام گوارا

تو نیلوفر شدی من اشک مهتاب

تن بیشه پر از مهتابه امشب

پلنگ کوه ها در خوابه امشب

به هر شاخی دلی سامان گرفته

دل من در بَرَم بی تابه امشب

****

شما ای قله های سرکش خاموش

که پیشانی به تندرهای سهم انگیز می سایید

که بر ایوان شب دارید چشم انداز رویایی

که سیمین پایه های روز زرین را به روی شانه می کوبید

که ابر آتشین را در پناه خویش می گیرید

غرور و سربلندی هم شما را باد

امدیم را برافرازید

چو پرچم ها که از باد سحرگاهان به سر دارید

غرورم را نگه دارید

به سان آن پلنگانی که در کوه و کمر دارید.

****

شعر سیاوش کسرایی

به من گفتی که دل دریا کن ای دوست

همه دریا از آن ما کن ای دوست

دلم دریا شد و دادم به دستت

مکش دریا به خون پروا کن ای دوست

کنار چشمه ای بودیم در خواب

تو با جامی ربودی ماه از آب

چو نوشیدیم از آن جام گوارا

تو نیلوفر شدی من اشک مهتاب

تن بیشه پر از مهتابه امشب

پلنگ کوه ها در خوابه امشب

به هر شاخی دلی سامون گرفته

دل من در تنم بیتابه امشب

****

شناور سوی ساحل های ناپیدا

دو موج رهگذر بودیم

دو موج همسفر بودیم

گریز ما

نیاز ما

نشیب ما

فراز ما

شتاب شاد ما با هم

تلاش پک ما توام

چه جنبش ها که ما را بود روی پرده دریا

شبی در گردبادی تند روی قله خیزاب

رها شد او ز آغوشم

جدا ماندم ز دامانش

گسست و ریخت مروارید بی پیوند مان بر آب

از آن پس در پی همزاد ناپیدا

بر این دریای بی خورشید

که روزی شب چراغش بود و می تابید

به هر ره می دوم نالان به هر سو می دوم تنها

****

قطره قطره

مردن

و شب جمع را به سحر آوردن

روشنانه زیستن

خاموشانه مردن

مردن با لبخند

و پایان بخشیدن

به دود تردیدی تاریخی

بودن یا نبودن

****

شعر سیاوش کسرایی

ای عشق تو بانوی سیه فام منی

زیبای خموش عمر و ایام منی
دیری است در این باغ که گلبانگت نیست

ای مرغ غمین که بر سر بام منی
شیرینی و شور بزم جانها بودی

اینک چو شراب تلخ در جام منی
گر خوی تو با رمیدگی همراه است

کی رام منی آهوک آرام منی ؟
یک شمع چو قامتت نمی افروزند

اما تو همان ستاره شام منی
گر ننگ به نام عشق کردند چه باک

بدنام بدانی تو و خوشنام منی
هرچند که ناکام گذشتیم ز هم

چون طعم طرب هنوز در کام منی
آغاز تو بودی ام خوشا آن آغاز

شادا به تو چون غم که سرانجام منی
چون چهره تو هنوز در تاریکی است

ای عشق تو بانوی سیه فام منی

****

پاییز برگریز گریزان ز ماه و سال

بر سینه سپیده دم تو نوار خون آویختند

با صبحگاه سرد تو فریاد گرم دوست آمیختند

پاییز میوه سحری رنگ سخت وکال

واریز قصر اب تو در شامگاه سرخ

نقش امیدهای به آتش نشسته است

دم سردی نسیم تتو در باغ های لخت

فرمان مرگ بر تن برگ شکسته است

دروازه ها گشودی و تابوت های گل

از شهر ما گریخت

عطر هزار ساله امید های ما

بارنگ سرخ خون

بر خاک خشک ریخت

فردای برف ریز

پاییز

هنگام رویش گل یخ از کنار سنگ

ای ننگ ای درنگ

قندیل های یخ را

چه کسی ذوب می کند ؟

وین جام های می را چه کسی آورد به زنگ ؟

پاییز

ای آسمان رقص کلاغان خشک بال

گل خانه شکسته در شاخه های فقر

دراین شب سیاه که غم بسته راه دید

کو خوشه ستاره ؟

کو ابر پاره پاره ؟

کو کهکشان سنگ فرش تا مشرق امید ؟

وقتی سوار هست و همآورد گرد هست

برپهنه نبرد سمندر دلاوران

چوگان فتح را

امید برد هست

آویزهای غمزده برگهای خیس

وی روزهای گس

چون شد که بوسه هست و لب بوسه خواه نیست ؟

چون شد که دست هست و کس نیست دسترس ؟

در سرزمین ما

بیهوده نیست بلبل آشفته را نوا

در هیچ باغ مگر باغ ما سیاه

یک سرخ گل نمی شکفد با چنین صفا

یک سرگشت نیست چنین تیره و تباه

در جویبار اگرچه می دود الماس های تر

و آواز خویش را

می خواند پر سوزتر شبگیر رهگذر

لیکن در این زمان

بی مرد مانده ای پاییز

ای بیوه عزیز غم انگیز مهربان

****


دیدگاه ها
  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
(عکس) امکانات فوق العاده برج روما رزیدنس، محل زندگی علی دایی / از آمفی تئاتر گرفته تا سونا و جکوزی و سالن بیلیارد! + تصاویری از داخل واحدها (10 نظر) تصاویری جالب و نوستالژیک از دوره دانشجویی مریم میرزاخانی در ایران/ مدال افتخار المپیاد بر گردن بانوی دانشمند (5 نظر) (فیلم) سربازی که صحنه رابطه نامشروع فرح و فریدون جوادی را دید، مغازه هدیه گرفت!!! (3 نظر) استقبال عجیب دانش آموزان دختر از شهردار زنجان+عکس/ به صف شدن دختران برای تعظیم؟ (1 نظر) شهرداری کرمانشاه مجسمه پاندای کونگ‌فوکار را به آغوش مردم ایران بازگرداند/ رفته میکاپ کرده اومده😂+عکس (1 نظر) دزدی از غرفه ویتنام و ترکیه در نمایشگاه کتاب تهران / فرهنگی‌ترین رویداد کشور در تیررس دله دزدها! (1 نظر) لوازم آرایش یک خانم شاغل که همیشه باید با خود داشته باشد (1 نظر) فرح پهلوی در چه شرایطی برای سگ سالومه مجری منوتو گریست؟ + ویدئو (1 نظر) از واکنش همایون شجریان به خیانتش تا صف طولانی امضای سروش صحت در حواشی داغ امروز سه‌شنبه 25 اردیبهشت 1403 اعتراف چندش و عجیب اهالی قبیله آدم‌خوارها: من گوشت یک مرد و یک زن را خورده‌ام!+ویدیو لحظه باورنکردنی شکار یک عقاب توسط خرس گرسته در نوک درخت!+ فیلم فال انبیاء روزانه پنجشنبه 27 اردیبهشت ماه 1403 طراحی چهره رهبر معظم انقلاب بر روی برگ درخت توسط این هنرمند+ویدئو/ منحصربفرد و بی نقص بررسی جذابیت های آلمان برای مهاجرت با موسسه مهاجرتی میرداماد بازیکنی که 4 سال بعد از مرگ مادرش متولد شد!
دیگران می‌خوانند   
لحظه باورنکردنی شکار یک عقاب توسط خرس گرسته در نوک درخت!+ فیلم حیرت داوران برنامه صداتو از خوانندگی بینظیر و متفاوت این جوان خوش تیپ+ویدیو/ ساده بگم ساده بگم دهاتی‌ام! اولین تصاویر از مراسم عروسی شیدا خلیق و بازیگر پوست شیر / دیزاین ورودی عمارت با گلهای طبیعی تبریک تولد عاشقانه تازه داماد سینمای ایران به همسرش شیدا خلیق/ چه مرد جنتلمنی+عکس تلاش تحسین‌برانگیز در یزد برای زنده نگه داشتن یک درخت در حین دیوارکشی!+ عکس استایل جذاب و جوان‌پسند داریوش فرضیایی، عموپورنگ خوش انرژی در 50 سالگی/ ماشاءالله پوستش چقدر صافه+عکس به من فحاشی کنید به پرسپولیس نه؛ کجا بودید وقتی دایی به چلسی و میلان گل زد؟ تشکر سپند امیرسلیمانی از مردم بابت تبریکاتشان بخاطر ازدواجش و بیان دلیل منتشر نکردن عکسهای بیشتر از مراسم عقدشان+ویدیو واکنش خنده دار محسن کیایی به ماجرای مهدکودک رفتن شبنم مقدمی+ویدیو/ ما توی جوب بزرگ شدیم بعد رفتیم اول ابتدایی😂 کشف آثار تاریخی 700 ساله در خیابان باباطاهر همدان +ویدئو قابی دیده نشده از حسن روحانی در کنار برادر بزرگتر و حقوقدان رهبر معظم انقلاب+عکس اینجا نخستین محل زندگی ارامنه در تهران است+عکس گشت و گذار در سرزمین انبه‌های ترش / یخچال کله قندی 270ساله در حوالی پایتخت نحوه عجیب قرار دادن واگن‌های مترو کرج با شکافتن سقف تونل+فیلم درخشش بازیگر فیلم «مست عشق» بر روی فرش قرمز کن وقتی جواب سوالو بلد نیستی ولی نمی‌خوای ورقه رو سفید تحویل بدی...../ به روایت تصویر نگاهی به خونه زندگی شیدا خلیق، تازه عروس سینمای ایران+عکس/ چقدر ویترینشون خاص و متفاوته😍 متلاشی شدن یک شبکه شیطان پرستی در شهرستان شهریار تهران اقدام خلاقانه مغز متفکر ایرانی برای دزدیده نشدن وسایل صندق عقب ماشینش+ویدیو/ پیشگیری و مدیریت بحران 10 از 10😂 افشاگری های داور سابق فوتبال از پیشنهاد رشوه و فساد در فوتبال+ فیلم قبر‌های لاکچری و مجلل جولان می‌دهند از مراسم ازدواج شیدا خلیق با کیوان ساکت‌اف تا خاکسپاری مادر لیلا حاتمی در حواشی داغ امروز جمعه 29 اردیبهشت 1403 امام جمعه تهران با تعطیلی روز شنبه‌ مخالفت کرد فوتبالیست ها و بازیگران مشتری این خودروی تاریخی هستند شوخی های بامزه و دیدنی امباپه با مجسمه اش/ وقتی با مجسمه ات مو نمی زنی +عکس رونمایی از تغییرچهره جالب و دیدنی سپیده بزمی پور و شاهرخ استخری در پیری/ بازم عین قالی کرمون میمونن+عکس چالش بطری دیدنی سعید عزت اللهی ستاره تیم ملی و خوشحالی زیبای او +فیلم در خانه این سیاستمدار خبری از فرش و مبلمان نیست/از زندگی در خانه ای با 13 بچه تا دامادی متولدِ کشور غربی که به حوزه علمیه رفته اثرات وحشتناک جراحی زیبایی در منزل توسط آرایشگران! / وقتی ناخن‌کار جراح می‌شود! + فیلم و عکس دیالوگ عاشقانه ایمان صفا برای قند روزهای تلخش در سریال کمدی اکازیون/ اشک همه دراومد+ویدیو یزدگردی تک نفره و مجردی مینا مختاری، همسر خوش پوش بهرام رادان+عکس/ خبری از آقای بازیگر و پسر کوچولوشون نیست سیل مشهد سوءمدیریت است، سیل یونان نبردی نابرابر با طبیعت ؛ برگ زرینی دیگر از BBC + فیلم شرایط سنی تحصیل در استرالیا در 2024 (بررسی مقاطع مختلف) خبرنگاری که نصف کبدش را بخشید / انسان زنده هم می‌تواند اهدای عضو کند حضور پررنگ سلبریتی‌ها در مراسم ازدواج شیدا خلیق با کیوان ساکت‌اف+ویدیو/ جمعشون جمعه به روایت تصویر! سرهنگ نیروی انتظامی که دل همه را برد! + فیلم / دمت گرم سرهنگ ... (عکس) باغ‌نشینی بهاره رهنما در اردیبهشت اصفهان (عکس) این بازیگر زن مشهور خواهرزاده «اخوان ثالث» است؛ پرستو گلستانی در 43 سالگی (عکس) دورهمی «خانم فدوی» سریال پایتخت با بازیگران زن مشهور فال انبیاء روزانه شنبه 29 اردیبهشت 1403
تیتر امروز   
به من فحاشی کنید به پرسپولیس نه؛ کجا بودید وقتی دایی به چلسی و میلان گل زد؟
گشت و گذار در سرزمین انبه‌های ترش / یخچال کله قندی 270ساله در حوالی پایتخت
نحوه عجیب قرار دادن واگن‌های مترو کرج با شکافتن سقف تونل+فیلم
متلاشی شدن یک شبکه شیطان پرستی در شهرستان شهریار تهران
قبر‌های لاکچری و مجلل جولان می‌دهند
از مراسم ازدواج شیدا خلیق با کیوان ساکت‌اف تا خاکسپاری مادر لیلا حاتمی در حواشی داغ امروز جمعه 29 اردیبهشت 1403
امام جمعه تهران با تعطیلی روز شنبه‌ مخالفت کرد
فوتبالیست ها و بازیگران مشتری این خودروی تاریخی هستند
در خانه این سیاستمدار خبری از فرش و مبلمان نیست/از زندگی در خانه ای با 13 بچه تا دامادی متولدِ کشور غربی که به حوزه علمیه رفته
اثرات وحشتناک جراحی زیبایی در منزل توسط آرایشگران! / وقتی ناخن‌کار جراح می‌شود! + فیلم و عکس
سیل مشهد سوءمدیریت است، سیل یونان نبردی نابرابر با طبیعت ؛ برگ زرینی دیگر از BBC + فیلم
خبرنگاری که نصف کبدش را بخشید / انسان زنده هم می‌تواند اهدای عضو کند
سرهنگ نیروی انتظامی که دل همه را برد! + فیلم / دمت گرم سرهنگ ...
فال شمع روزانه امروز شنبه 29 اردیبهشت 1403
فال روزانه امروز شنبه 29 اردیبهشت ماه 1403