نفخ شکم چیست؟

نفخ شکم یا نفخ معده و روده عبور گاز روده ( باد شکم) از طریق مقعد است. عبور گاز از مقعد نرمال است و هر انسان در یک روز حداقل 14 بار این کار را به صورت اگاهانه یا غیرآگاهانه انجام می دهد. گاهی اوقات باد شکم بیشتر از حد انتظار خارج می شود و این یک مساله باعث خجالت فرد می شود. خروج بیش از حد باد شکم حتی در توانایی فرد در کار کردن و برقراری ارتباط مناسب با سایر افراد اختلال ایجاد می کند.اغلب موارد نفخ مهده و روده مربوط به علائمی می شود که می توان آن ها را کنترل کرد. دلیل این امر این است که گاز روده معمولا از دو منبع حاصل می شود یکی هوای بلعیده شده دیگری کار باکتری های روده روی غذای هضم نشده.

علل نفخ شکم

غالباً نفخ معده به عادات غذایی یا خوردن برخی از غذاها و نوشیدنی ها که باعث تجمع گازها در سیستم هضم می شود مرتبط است – از جمله دی اکسید کربن ، اکسیژن ، نیتروژن ، هیدروژن و گاهی اوقات متان یا گوگرد (که سبب بوی ناخوشایند در هنگام آزاد شدن گاز معده است).در ادامه برخی از مهمترین دلایل غذایی نفخ شکم ارائه می شود.

زیاد غذا خوردن

بافت معده کش دار است: اگر بیشتر از ظرفیت آن غذا بخورید ، به اندازه کافی کشیده می شود و باعث می شود که معده شما برجسته تر دیده شود .

سریع غذا خوردن

مصرف غذا بدون وقفه به شکم و مغز شما زمان نمی دهد تا علائم سیری را تأیید کنن د. وقتی سرعت غذا خوردن شما بالا می رود ، 15 یا 20 دقیقه بعد از غذا خوردن ، ممکن است احساس کنید دو یا سه وعده غذایی را به جای یک وعده خورده اید و این عامل ایجاد نفخ می گردد.

غذاهای سرشار از فیبر

غلات کامل و سایر غذاهایی که سرشار از فیبر هستند می توانند باعث نفخ شکم شوند ، به خصوص اگر عادت به خوردن آنها نداشته باشید.

یبوست

مدفوع باقی مانده در روده ها می تواند باعث اتساع شکم و ایجاد نفخ شود.

بلعیدن هوا

هنگامی که آدامس می جوید یا نوشیدنی های گازدار می نوشید ، اساساً هوا را به معده خود میفرستید ..

نوشیدن الکل

الکل با تحریک مخاط معده باعث نفخ موقتی می شود. نوشیدنی های حباب دار (آبجو ، شامپاین ، کوکتل مخلوط با سودا) می تواند به خصوص برای نفخ مشکل ساز باشد.افرادی که از به الکل اعتیاد دارند ممکن است به بیماری گاستریت الکلی مبتلا شوند – التهابی که بعد از پرخوری تشدید شده و باعث نفخ و سایر علائم می شود .

عدم تحمل لاکتوز

افرادی که به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستند آنزیم لاکتاز ندارند . این آنزیم برای هضم قند در محصولات لبنی ضروری است و افرادی که این مشکل را دارند ظرف 30 دقیقه تا 2 ساعت پس از مصرف مواد غذایی مانند شیر یا پنیر ، حالت تهوع و نفخ پیدا می کنند.

گلوتن

برخی از افرادی که به گلوتن حساس هستند (پروتئینی موجود در گندم و سایر غلات) یا مبتلا به بیماری سلیاک هستند ، ممکن است پس از خوردن غذاهای حاوی گلوتن دچار نفخ شوند.

سندرم روده تحریک پذیر

برخی از غذاها مانند شیرین کننده های مصنوعی ، میوه ها و سبزیجات خاص و یا محصولات لبنی ممکن است در برخی افراد مبتلا به این مشکل گاز ناراحت کننده ایجاد کند.

نوسانات هورمونی

که در دوران قاعدگی رخ می دهد می تواند بر میزان مایعات در بدن تأثیر بگذارد. نفخ در دوران قاعدگی بانوان شایع است و یکی از علائم اصلی سندرم قبل از قاعدگی است.

تشخیص نفخ شکم

معمولا افرادی که نفخ شکم دارند متوجه خارج شدن گاز از مقعد می شوند. این مساله برای اعضای دیگر خانواده یا همکاران بیشتر آزاردهنده است. برای بررسی علت نفخ معده و شکم، سبک زندگی خود، مخصوصا روش غذا خوردن و تعداد وعده های غذایی خود را چک کنید، این مسئله شامل سوالات زیر می شود:

• آیا اغلب غذا خود را سریع و با عجله می خورید؟
• آیا نوشیدنی های کربن دار زیادی را می نوشید یا میوه ها و سبزیجات پرفیبر، محصولات لبنی و غذاهای رژیمی یا بدون شکر زیادی را مصرف می کنید؟
• آیا داروهای تجویزی و غیرتجویزی از قبیل نوشیدنی های یاغذاهای رژیمی مصرف می کنید که باعث نفخ شکم می شود؟ در صورتی که حدس می زند که مشکل شما مرتبط با دارویی است که مصرف می کنید، مصرف آن دارو را متوقف نکنید. با پزشک خود تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کند.
• آیا تحمل لاکتوز را ندارید؟ به مدت دو هفته خوردن تمام محصولات لبنی را متوقف کنید.

درمان هایی برای جلوگیری یا تسکین نفخ

نفخ شکم زمانی اتفاق می افتد که دستگاه گوارش (GI) با هوا یا گاز پر شود. بیشتر افراد نفخ را به عنوان احساس سیری، سفتی یا تورم در شکم توصیف می کنند. همچنین شکم شما ممکن است متورم، سخت و دردناک باشد. در ادامه به درمان هایی برای جلوگیری یا تسکین نفخ اشاره می کنیم.

تغییر سبک زندگی برای درمان نفخ شکم

در بسیاری از موارد، در صورت اضافه وزن، می توان با اتخاذ چند تغییر ساده در سبک زندگی مانند کاهش وزن، علائم نفخ معده را کاهش داد و یا حتی از بروز آن جلوگیری کرد.

برای کاهش بلعیدن بیش از حد هوا، می توانید:

• از جویدن آدامس خودداری کنید. آدامس می تواند باعث بلعیدن هوای اضافی شود که در نتیجه منجر به نفخ شکم می شود.
• مصرف نوشیدنی های گازدار را محدود کنید.
• از غذاهایی که باعث آزاد شدن گاز هستند، از جمله سبزیجات در خانواده کلم، لوبیای خشک و عدس ، خودداری کنید.
• به آرامی غذا بخورید و از نوشیدن آب به وسیله نی خودداری کنید.
• از محصولات لبنی بدون لاکتوز استفاده کنید (در صورت عدم تحمل لاکتوز)

پروبیوتیک ها همچنین ممکن است در تعدیل مجدد باکتری های سالم روده کمک کنند. تحقیقات در مورد اثر بخشی پروبیوتیک ها متفاوت است. در یک بررسی مشخص شد که پروبیوتیک ها با توافق 70 درصدی درباره تأثیر آن در تسکین نفخ، اثر متوسطی دارند. پروبیوتیک ها را می توانید در کفیر و ماست یونانی پیدا کنید.

ماساژ

ماساژ شکمی همچنین ممکن است به کاهش نفخ شکم کمک کند. یک مطالعه 80 فرد مبتلا به آسیت را بررسی کرد و به آنها ماساژ شکمی 15 دقیقه ای را دو بار در روز و به مدت سه روز را داد. نتایج نشان داد که ماساژ باعث بهبود افسردگی، اضطراب، بهزیستی و کاهش علائم شناخته شده ی نفخ شکم می شود.

داروها

اگر تغییر سبک زندگی و مداخلات غذایی نفخ معده را برطرف نمی کند، با پزشک خود صحبت کنید. اگر پزشک علت پزشکی شما را برای نفخ شکم پیدا کند، ممکن است درمان های پزشکی را توصیه کند. درمان ها ممکن است به آنتی بیوتیک، ضد اسپاسم یا ضد افسردگی نیاز داشته باشند، اما به شرایط شما نیز بستگی دارد.

درمان های خانگی برای از بین بردن نفخ شکم

فلفل قرمز : مزیت فلفل قرمز این است که کار خود را بهع سرعت انجام می دهد و در عرض چند دقیقه می بینید که هیچ نفخ شکمی را احساس نمی کنید. می توانید از این ماده نوشیدنی نیز درست کنید. به این صورت که آب، سرکه سیب و فلفل قرمز را با هم مخلوط کنید و بعد از پنج دقیقه شاهد از بین رفتن نفخ شکم خود باشید .

انیسون :انیسون از زمان های قدیم برای مشکلات معده و شکم به کار می رفته است. این ماده هضم دستگاه گوارش را بهبود می بخشد و باعث از بین رفتن نفخ شکم می شود. می توانید آن را در چایی خود بریزید و نوش جان کنید.

جعفری :جعفری از زمان های قدیم همراه با غذاهای نفخ دار مثل لوبیا و نخود استفاده می شده است . کافی است که چند برگ از این گیاه را بجوید و شاهد از بین رفتن نفخ شکم خود باشید .

فلفل سیاه :فلفل سیاه نیز یک ماده ضد نفخ می باشد که می تواند بخش مهمی از رژیم غذایی شما را تشکیل دهد و از شکل گیری گاز در سیستم گوارش شما پیشگیری کند .

زردچوبه :زردچوبه دارای خواص ضد التهابی بسیار بالا و عالی برای مراقبت از سیستم گوارشی و عملکرد عالی آن می باشد. همچنین می تواند نفخ شکم را تا حد زیادی کاهش دهد و برای دادن طعم بهتر می توانید آن را همراه با سبزیجات مصرف کنید .

میخک :زمان هایی دچار دل درد حاصل از نفخ شکم هستید ، حتما چند تکه چوب میخک کوچک را بجوید و یا پودر آن را استفاده کنید .

زیره سبز :زیره سبز غده های تولید کننده بزاق را تحریک می کند و در نتیجه باعث افزایش بزاق می شود. افزایش بزاق نیز باعث بهبود هضم و گوارش مواد غذایی در بدن می شود . می توانید این ادویه را روی هر غذایی به مقدار کم بریزید و از آن میل کنید .

زیره سیاه :زیره سیاه نیز مانند زیره سبز در بهبود هضم و گوارش بسیار موثر است و باعث آزاد شدن گازهای بدن می شود . مقداری از آن را در آب داغ بریزید یا آن را در چای خود بریزید .

چای گیاهی همراه با زنجبیل :حتما برایتان پیش آمده که دلتان درد بگیرد و مادرتان با یک چای زنجبیل به سراغ شما بیاید . زنجبیل به سرعت مواد غذایی را هضم می کند و بدن شما را از وجود گازها پاکسازی می کند .

چای گیاهی بابونه : چای بابونه یک ماده ضد تشنج است و تاثیر زیادی در آرام کردن معده شما دارد و عضلات شما را نیز آرام می کند .

دم کرده رازیانه :دم کرده رازیانه نیز جزء چای های گیاهی است و برای بهبود هضم و از بین بردن نفخ شکم فوق العاده عمل می کند .

چای لیمو :چای لیمو را می توان به چند روش درست کرد .می توانید چای را مثل همیشه دم کنید و چند قطره لیمو در آن بچکانید یا اینکه چای را از اول به لیمو آغشته کنید و دم کنید و همچنین برای طعم بهتر نیز می توان مقداری عسل به آن اضافه کرد و البته باید مراقب باشید که عسل را به چای داغ اضافه نکنید و اجازه دهید که چایتان کمی خنک شود

دم کرده قاصدک :دم کرده قاصدک از قدیم الایام برای از بین بردن گازها و نفخ شکم مورد استفاده قرار می گرفته است . شاید دلتان نخواهد که قاصدک ها را از حیاط جمع کنید و با آن دم کرده درست کنید . خوشبختانه چای ها و دم کرده های آماده آن در دسترس است .

چای نعناع :نعناع برای نفخ و دیگر دردهای شکمی بسیار مناسب است و حتما باید پودر نعناع را در منزل داشته باشید.

جوش شیرین :نوشیدن یک فنجان آب گرم همراه با یک قاشق چای خوری جوش شیرین حل شده درآن می تواند به سرعت نفخ شکم را از بین ببرد و همچنین می توانید چند قطره لیمو را نیز برای طعم بهتر به آن اضافه کنید .

آویشن :آویشن یکی از خوش طعم ترین مواد غذایی است که خواص زیادی برای بهبود سیستم گوارشی و همچنین از بین بردن نفخ شکم دارد . می توانید از پودر و یا روغن آن در غذا های خود استفاده کنید. همچنین دم کرده آن نیز مناسب این مشکل خواهد بود .

سیر :سیر به طرز عجیبی هضم مواد غذایی را توسط بدن تحریک می کند و گاز را از بدن خارج می کند . اگر در روز یک حبه سیر بخورید ، دچار مشکلات معده از جمله نفخ شکم نخواهید شد .

گشنیز :گشنیز همچنین می تواند به صورت خام همراه با غذا استفاده شود که علاوه بر طعم مناسب ، به خوشبو کردن دهان کمک می کند و می تواند وضعیت گوارش شما را بهبود ببخشد و نفخ را برطرف کند .

کدو تنبل :کدو تنبل منبع غنی از پتاسیم است و محتوای آب آن نیز تا حد زیادی بالاست و بنابراین اضافه کردن آن به رژیم غذایی تا حد زیادی روی گوارش شما تاثیر مثبت می گذارد و شما را از شر نفخ شکم خلاص می کند .

خردل :یک قاشق خردل تا حد زیادی بزاق شما را افزایش می دهد و در نتیجه از شر مشکلات گوارشی رها می شوید و همچنین حرکات عضلات درگیر در گوارش را نیز بهتر از قبل می کند .

کرفس :کرفس نیز خواص ضد التهابی دارد و با نفخ مبارزه می کند . می توانید برای بهبود سریع تر مقداری از آن را صورت خام بجوید .

پاپایا :پاپایا حاوی آنزیم هایی است که با عوامل ایجاد کننده نفخ مبارزه می کند و آن ها را از بین می برد.

ذغال فعال :شاید برایتان جالب باشد اما غذاهایی که روی ذغال تهیه می شوند تاثیر زیادی در از بین بردن نفخ دارد و همچنین کپسول ها و ویتیامین های ذغال نیز به فروش می رسد که در از بین بردن نفخ موثر است .

سرکه سیب :سرکه سیب هضم سالم را افزایش می دهد و در پیشگیری از علائم نفخ شکم موثر می باشد .

پروبیوتیک ها : پروبیوتیک ها در غذا های خاصی وجود دارند و می توان آن ها را به عنوان مکمل خریداری کرد و این مواد همچنین عملکرد گوارش را بهبود می بخشند .

مراقب دمای نوشیدنی ها باشید :نوشیدنی های خیلی سرد یا خیلی گرم عاملی برای به وجود آمدن نفخ شکم هستند ، پس سعی کنید که دمای نوشیدنی خود را متناسب با دمای داخل منزل انتخاب کنید .

جمع ننشینید: جمع نشستن بیش از حد یا گره زدن بدن خود باعث می شود که گازها در یک مکان تجمع کنند و راهی برای آزاد شدن نداشته باشند و در نتیجه نفخ به وجود می آید .

بیشتر آب بنوشید : خشکی بدن یکی از عوامل مهم در به وجود آمدن نفخ می باشد. با نوشیدن آب در طول روز می توانید عملکرد سیستم گوارشی را بهبود ببخشید و خطر نفخ را از بین ببرید .

حرکات یوگا انجام دهید :انجام دادن پوزیشن ها و حرکات یوگا می تواند وضعیت خروج گازها را بهبود ببخشد و نفخ شکم را درمان کند .

در مورد سکسکه چه می دانید؟