نماد شرکت های فعال در بورس چگونه تعیین می شود

نماد سهام مخفف اختصاری است که برای شناسایی شرکت های دارای معامله عمومی استفاده می شود. هنگامی که یک شرکت تصمیم به معامله عمومی می گیرد، یک نماد سهام منحصر به فرد را برای تمایز خود از سایر شرکت ها در بورس انتخاب می کند.نمادهای بورس به سهولت معاملات بورسی کمک می کنند. در گذشته معامله گران با فریاد زدن نام یک شرکت، سفارشات را ابلاغ می کردند، نمادهای سهام برای کاهش زمان لازم برای انتشار اطلاعات معرفی شدند.

قیمت سهام چگونه محاسبه می شود

نامگذاری نمادهای بورسی در بازار سرمایه ایران در سالهای اخیر به یکی از بحث های جدی معامله گران تبدیل شده است چرا که آنها معتقدند بورس ایران نیز مثل بورسهای جهانی می بایست به سمتی حرکت کند که حروف و کاراکترهای به کار رفته در نام نماد بورسی تا حدی با شرکت مذکور سنخیت داشته باشد و یا به اختصار معرف ماهیت شرکت مذکور باشد.اما به دلیل مشکلاتی که در سامانه قبلی TSE وجود داشت و اسم نماد شرکت ها با محدودیت کاراکتر رو به رو بود، مسئولین مجبور به انتخاب نمادهای بعضاً نامتعارف برای برخی نمادهای تازه وارد به بورس شدند.

رف اول هر نماد نشان دهنده گروهی است که شرکت در آن فعالیت دارد. در زیر توضیحاتی همراه با مثال دربارهٔ این طبقه بندی و حروف اختصاری آمده است:

گروه بانک ها - حرف "و"

گروه بانک ها، موسسات اعتباری و سایر نهادهای پولی (شرکت های که خدمات متنوع بانکی، افتتاح حساب جاری ارائه می دهند) در این گروه قرار می گیرند و حرف اختصاری این گروه «و» است. برخی از این شرکت ها عبارتند از:

• وسینا (بانک سینا)
• وکار (بانک کارآفرین)
• وبصادر (بانک صادرات ایران)
• ونوین (بانک اقتصاد نوین)
• وپارس (بانک پارسیان)

گروه شرکت های سیمانی، آهک و گچ - حروف "س" و "ک"

گروه شرکت های سیمانی، آهک و گچ: حرف اختصاری این گروه بسته به اینکه زمینه فعالیت آنها سیمان باشد یا تولید گچ متفاوت خواهد بود. آن دسته از شرکت ها که زمینه فعالیت آنها تولید سیمان است، حرف اختصاری آنها «س» است برخی از سرشناس ترین این شرکت ها عبارتند از:

• سلار (شرکت سیمان لارستان)
• ستران (شرکت سیمان تهران)
• سفارس (سیمان فارس و خوزستان)
• سشرق (سیمان شرق)
• سخاش (سیمان خاش)

دسته دیگر که در زمینه تولید انواع گچ فعالیت می کنند، حرف اختصاری آنها «ک» است. مانند:

• کایگچ (ایران گچ)
• کگچت (گچ تهران).

گروه فلزات اساسی - حرف "ف"

حرف اختصاری این گروه «ف» است. به استثنای دو شرکت گروه صنعتی سدید و سرمایه گذاری توکا فولاد که این دو شرکت که در تقسیم بندی جدید از گروه واسطه گری مالی (در تقسیم بندی جدید این گروه وجود ندارد) به فلزات اساسی انتقال پیدا کرده اند، حرف اختصاری آنها «و» است. مانند:

• فاراک (ماشین سازی اراک)
• فوکا (فولاد کاویان)
• فسرب (ملی سرب و روی)
• فملی ( شرکت ملی صنایع مس ایران)
• وتوکا (سرمایه گذاری توکا فولاد) *
• وسدید (سرمایه گذاری گروه صنعتی سدید) *

زمینه فعالیت دو شرکتی که در بالا با نشان "*" بعنوان استثناء علامت زده شده اند به ترتیب وتوکا (شرکت سرمایه گذاری توکا فولاد) تولید فولاد، ماشین آلات و تجهیزات است و وسدید (سرمایه گذاری گروه صنعتی سدید) که در زمینه طراحی، مهندسی، ساخت تجهیزات و ماشین آلات، لوله های فولادی درز جوش مستقیم و اسپیرال، پیمانکار پروژه های نفت و گاز و پتروشیمی و شبکه های آب و فاضلاب و ساخت نیروگاه های بادی فعالیت می کند.

گروه شرکت های قند و شکر - حرف "ق"

حرف اختصاری این گروه «ق» است. مانند:

• قپارس (قند پارس)
• قزوین (کارخانجات قند قزوین)

گروه شرکت های دارویی - حرف "د"

حرف اختصاری این گروه «د» است. مانند:

• دلقما (شرکت دارویی و بهداشتی لقمان)
• دجابر (شرکت داروسازی جابر ابن حیان)
• دسبحا (گروه دارویی سبحان)
• دعبید (لابراتوار داروسازی دكترعبيدی)
• شرکت هلدینگ داروپخش با نماد «وپخش» و هلدینگ البرز با نماد آن «والبر» از این قضیه مستثنی هستند.

گروه شرکتهای مخابراتی و رادیویی - حرف "ا"

گروه شرکتهای مخابراتی و رادیویی برای نمونه، اخابر نماد شرکت مخابرات ایران است که در زمینه ارتباطات فعالیت می کند.

گروه شرکتهای صنایع شیمیایی - حرف "ش"

در ابتدای نمادهای معاملاتی گروه فرآورده های نفتی، کک و سوخت هسته ای حرف "ش" دیده می شود. به عنوان مثال:

• شتران (پالايش نفت تهران)
• شبندر (پالایش نفت بندرعباس)
• شجی (شرکت پالایش نفت جی)
• شسپا (شرکت نفت سپاهان)

معایب سیستم نامگذاری نمادهای بورسی در ایران

همانطور که در بالاتر اشاره شد یکی از معایبی که هم اکنون در نام گذاری نمادهای بورسی وجود دارد این است که نهاد مسئول در این زمینه که سازمان بورس است، به دلیل اینکه محدودیت استفاده از فتحه کسره یا ضمه را در درج نام نهادهای بورسی دارد، اسامی را برای شرکت های تازه وارد استفاده می کند که با تلفظ های مختلف در بین معامله گران مطرح می شوند و هیچ کس هم تلفظ دقیق آن را نمی داند.

به عنوان نمونه چند سال قبل از نماد شتران به عنوان نماد تازه پذیرش شده در فرابورس رونمایی شد و هیچکس تلفظ دقیق این نماد بورسی پرپتانسیل را نمی دانست و عده ای آن را shotran تلفظ می کردند که همین قضیه موجب اعتراض بخش حقوقی نماد مذکور شد که سازمان بورس با اطلاعیه ای تلفظ shetran را برای این نماد صحیح اعلام کرد.

نکته دیگری که در نامگذاری نمادهای بورسی در ایران وجود دارد این است که اگر سهم یا شرکتی سودای حضور در بورس های خارجی را داشته باشد، با مشکل مواجه می شود چرا که به نظر می رسد طبق قوانین، شرکت مذکور می بایست نام نماد بورسی که در بورس ایران استفاده می کند را به عنوان نام پیشنهادی به بورس خارجی ارائه دهد.

در حالی که رویه موجود در نامگذاری نمادهای بورسی در ایران بسیار متفاوت با آنچه در خارج از کشور اتفاق می افتد است چرا که آنها معمولاً از ابتدای حروف تشکیل دهنده کلمات نام شرکت اصلی برای تعیین نام نماد بورسی استفاده می کنند و حال اینکه مثلاً ورود نمادی همچون خساپا به بورس نزدک بسیار نامتعارف به نظر می رسد.

نحوه نامگذاری یک نماد بورسی چگونه است؟

نمادهای بورسی از دو بخش مهم تشکیل شده اند بخش اول نماد شرکت های بورسی نشان دهنده صنعتی است که آن شرکت در آن فعالیت می کند و بخش دوم نماد شرکت های بورسی، خلاصه ای از نام اصلی شرکت است. نحوه نامگذاری نماد سهام شرکت های بورسی به شکلی است که باعث می شود روند شناسایی و دسته بندی شرکت ها آسان شود.

شما می توانید با مراجعه به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس به نشانی tsetmc.com تمام نمادها و صنعت مربوط به آن ها را در قسمت «دیده بان بازار» مشاهده کنید.در بورس های جهانی برای اینکه راحت تر بشود اسم هر شرکت را نام برد یک نماد به آن اختصاص می دهند یک نماد که از چند کاراکتر کوچک و از چند حرف تشکیل شده است به نام نماد بورسی شناخته می شود. در بورس ایران هم همین طور است شرکت ها در بورس یک تقسیم بندی کلی دارند و هر کدام از آنها در یک گروهی هستند مثلا:

شرکت ها به گروه بانک ها، سرمایه گذاری ها، شرکت های خودرویی، شرکت های قندی، شرکت های سیمانی، کاشی و سرامیک و گروه های دیگر… تقسیم بندی می شوند.

سهام گروه فلزات با حرف ف شروع می شود مانند فملی گروه خودرو با حرف خ شروع می شود مانند خساپا، گروه محصولات غذایی با حرف «غ»، نماد گروه ماشین آلات با حرف “ب” که البته برخی استثنا ها هم وجود دارد. به عنوان مثال نماد بانک ها با حرف و شروع می شود اما نماد بانک دی “دی” است.سرمایه گذاران اگر می خواهند با یک متخصص بازار بورس صحبت کنند، بهتر است اصطلاحات و زبان مشترک با او را بدانند. به عنوان مثال وقتی در مورد سهم یک شرکت می خواهیم صحبت می کنیم، به جای اسم طولانی یا عنوان کامل شرکت مورد نظر از نماد بورسی آن شرکت استفاده کنیم. مثلا بگوید در حال حاضر قیمت سهام “شاراک” (پتروشیمی اراک) در حال افزایش یا کاهش است؟