به گزارش پایگاه خبری ساعدنیوز به نقل از روزنامه جوان، نخستین جلسه رسیدگی به پرونده کودتای 28 مرداد یک‌شنبه همزمان با سالروز این واقعه تاریخی و پس از 71 سال در شعبه 55 امور بین‌الملل دادگستری کل استان تهران برگزار شد.
دادگاه کودتای 28 مرداد سال 1332 (دعوی شهروندان ایرانی علیه عوامل کودتای 28 مرداد اعم دولت ایالات متحده امریکا، وزارت خارجه ایالات متحده، بانک مرکزی ایالات متحده، آژانس مرکزی ایالات متحده، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده امریکا، مجلس نمایندگان ایالات متحده امریکا، فدرال رزرو) با دادخواهی بیش از 400 هزار نفر یک‌شنبه 28 مرداد به ریاست قاضی مجید حسین‌زاده آغاز شد. دادخواست این پرونده 13 بند اصلی دارد که به خسارت‌های ناشی از کودتا اشاره می‌کند، البته مهم‌ترین خسارت اقدام امریکا و انگلیس در چپاول نفت ایران و البته مسلط کردن 25 ساله استبداد پهلوی دوم بر ملت ایران است که در متن دادخواست وجود دارد. قاضی حسین‌زاده در ابتدای جلسه دادگاه اظهار داشت: جلسه دادخواهی رسیدگی به دعوی حقوقی بالغ بر 402 هزار نفر از شهروندان ایرانی از بیش از 20 استان به طرفیت شش شخصیت حقوقی و حقیقی از جمله دولت ایالات متحده امریکا و سردمداران آن تشکیل شده‌است.
پس از آن با دستور قاضی دادگاه، شامی اقدم وکیل شکات در جایگاه قرار گرفت و اظهار داشت: خواندگان دعوا یعنی دولت ایالات متحده امریکا، مسئولان، کارگزاران، نهاد‌های دولتی و خصوصی آن با مشارکت و همکاری تنگاتنگ دولت روباه پیر استعمارگر انگلیس به شرح دادخواست در قالب طرح‌ریزی کودتای 28 مرداد 1332 علیه یک دولت رسمی به ریاست دکتر محمد مصدق و در یک پروژه از پیش طراحی شده، خسارات مادی، معنوی و هزینه‌های بسیاری را به کشور و ملت ایران وارد کردند.
این وکیل دادگستری، ساقط کردن دولت قانونی ایران، ایجاد اختناق داخلی و سرکوب مردم و انقلابیون کشور در طول چند دهه با طراحی و کمک به راه‌اندازی ساواک و آموزش کارکنان و عناصر شکنجه گر و جلاد آن، چپاول منابع نفت کشور توسط کنسرسیومی متشکل از امریکا و همپیمانان غربی او و تصرف و حاکمیت مستشاران نظامی امریکایی بر ارتش ایران به گونه‌ای که حتی در توطئه جدایی بحرین استان چهاردهم ایران با طراحی روباه پیر انگلستان در سال 1351، حتی یک اطلاعیه هم نداد چه رسد به دفاع از آب و خاک کشور از جمله خسارات مادی و معنوی وارده به مردم شریف ایران در اثر کودتای 28 مرداد عنوان کرد. وی یادآور شد: در شصتمین سالگرد کودتای 28 مرداد 1332 در سال 1392، آرشیو امنیت ملی امریکا اسنادی را منتشر کرد که ضمن نشان دادن نقش سازمان سیا در رهبری اقدام فوق، آن را بخشی از فعالیت سیاست خارجی امریکا به‌شمار آورد.
محمود مصدق از نوادگان دکتر محمد مصدق که در دادگاه حاضر بود، به دلیل کسالت و کهولت سن نتوانست به بیان اظهارات خود بپردازد، از این‌رو سخنان او به صورت مکتوب توسط فرزند وی غلامعلی مصدق قرائت شد.
در بیانیه محمود مصدق آمده‌است: نظام چپاولگر سلطه، به رهبری امریکای استعمارگر دولت مردمی و قانونی مرحوم دکتر مصدق را که مانع اصلی و جدی در مسیر دستیابی آن‌ها به منابع نفتی ایران بود با کودتا ساقط کرد، این جنایت موجب شد، چپاولگران انگلیسی که از در بیرون شده‌بودند، این بار با کودتای امریکایی- انگلیسی از پنجره وارد و در قالب کنسرسیوم نفتی با سردمداری امریکای جنایت کار بیش از 25 سال بر منابع نفتی ایران مسلط شدند. وی ادامه داد: ملی شدن صنعت نفت ایران، آغاز یک مبارزه برای جلوگیری از غارت اموال و منافع ملی مردم بود و آنچه مرحوم دکتر محمد مصدق را در سپهر تاریخ ماندگار کرد، شجاعت و حق طلبی او در مواجهه با غارت ثروت ملی کشور توسط غربی‌ها بود. وی یادآور شد: تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت در 29 اسفند 1329، نماد استقلال طلبی و خودکفایی مردمان این مرز و بوم به شمار می‌رود، که با ایستادگی و مقاومت برای کسب حق خود و قطع دست بیگانگان از منابع و سرمایه‌هایشان به ثمر نشست.
نوه دکتر محمد مصدق تصریح کرد: به طور کلی جنبش ملی شدن صنعت نفت درصدد بود ایران را از مدار وابستگی به غرب و قدرت‌های خارجی برهاند. از نظر مرحوم دکتر مصدق، ملی کردن صنعت نفت تحقق آرزو‌های ملی و تجدید حیات ملی ایرانیان بود. وی افزود: دکتر محمد مصدق اعتقاد داشت در صورت لزوم، بهتر است ایران فقیر، ولی مستقل باشد، تا اینکه بقای شرکت نفت انگلیسی را تحمل و تحت سلطه انگلیس باقی بماند. مصدق به درستی بر این اعتقاد بود که تا وقتی انگلستان یا هر قدرت خارجی دیگری منافع مستقیم اقتصادی از قبیل امتیاز نفت جنوب را داشته باشد، استقرار حکومت مستقل ملی ممکن نمی‌شود.
محمد دادی القار دیگر وکیل دادگستری شکات پرونده در ادامه جلسه دادگاه در جایگاه قرار گرفت و گفت: در شصتمین سالگرد کودتای 28مرداد 1332 در سال 1392، آرشیو امنیت ملی امریکا اسنادی را منتشر کرد که ضمن نشان دادن نقش سازمان سیا در رهبری اقدام فوق، آن را بخشی از فعالیت سیاست خارجی امریکا به‌شمار آورد. در ژوئن 2017 سازمان سیا ضمن تأیید نقش خود در کودتا، اسنادی در این زمینه منتشر کرد. در اسنادی که از طبقه‌بندی محرمانه خارج شده‌اند، ارجاعاتی به رمز آژاکس وجود دارد. این اسناد از جمله شامل پرونده‌های کاری «کرمیت روزولت» است که مأمور اصلی سازمان سیا در اجرای طرح کودتا بوده و در روز‌های منتهی به کودتا در تهران به سر می‌برد.
وی اظهار داشت: این اسناد بخشی از یک مجموعه سند و گزارش بزرگ‌تر به نام «نبرد ایران» هستند که توسط تاریخ‌نگاران سازمان سیا و صرفاً برای مصرف داخلی در اواسط دهه هفتاد میلادی تدوین شده‌اند.
وی افزود: وی ادامه داد: تمرکز بر وقایع پس از کودتای 28 مرداد (19آگوست 1953) به تنهایی اهداف نهایی واشنگتن از این کودتا را آشکار می‌کند؛ بازگشت منابع نفتی ایران به کنترل خارجی، هدفی که امریکا تقریباً یک سال پس از برکناری محمد مصدق از قدرت به آن دست یافت. روزنامه نیویورک تایمز در شماره 21 ماه مه 1961 خود نوشت: در ساقط کردن دولت مصدق سازمان سیا نقش اصلی را بازی کرد.
قاضی دادگاه در پایان گفت: این دعوا به طرفیت دولت امریکا و سردمداران ان بوده‌است و نامبردگان به صورت رسمی از طرق وزارت امور خارجه دعوت شده‌اند و خواندگان از برگزاری دادگاه اطلاع داشتند.
وی افزود: مستندات تقدیمی خواهان‌ها که حدود 402 هزار نفر هستند شامل اقاریر دولتمردان امریکا است که در پرونده وجود دارد. ادامه رسیدگی به این دعوا در جلسه بعدی رسیدگی می‌شود.
