عفونت دندان یا “آبسه ی دندان” تجمعی از چرک و باکتری است که در داخل دندان یا لثه تشکیل می شود. بدون درمان مناسب، عفونت دندان می تواند به مناطق دیگر بدن سرایت کند و منجر به عوارض جدی و بالقوه تهدید کننده ی زندگی شود. برای کاهش خطر این عوارض، فرد باید در اسرع وقت به دنبال درمان عفونت دندان خود باشد.دهان مملو از باکتری های موجود در مواد غذایی، بزاق و پلاک است. برخی اوقات، این باکتری ها می توانند وارد دندان یا زیر خط لثه شوند و در نتیجه عفونت دندان یا آبسه را ایجاد کنند. آبسه اصطلاح پزشکی برای یک پاکت از چرک و باکتری است که در بافت های بدن ایجاد می شود.در بیشتر موارد، عفونت دندان به راحتی قابل درمان است. اما فردی که درمان را به تأخیر می اندازد در معرض خطر ابتلا به عوارض زیر است:
- استئومیلیت: عفونت استخوان اطراف دندان است.
- ترومبوز سینوس کاورنوس: عفونت رگ های خونی داخل سینوس ها.
- سلولیت: یک عفونت در پوست و چربی زیر پوست
- آبسه پارافارنژیال: آبسه در پشت دهان.
- سپسیس: یک وضعیت پزشکی جدی که در آن سیستم ایمنی بدن به شدت به عفونت موجود در خون واکنش نشان می دهد.
دلایل ایجاد عفونت دندان
عفونت دندان یکی از مشکلات شایع دهانی است که از چرک و باکتر ی ها تشکیل شده است. عفونت دندان پدیده ای ناگهانی و یک شبه نیست؛ بلکه به مرمر زمان خود را نشان می دهد. در اغلب موارد، شکستگی یا پوسیدگی شرایط نفوذ باکتری به بخش های داخلی و زمینه تشکیل عفونت را فراهم می کند. ترک برداشتن دندان به دلیل ضربه، کشیدن دندان، عصب کشی، جراحی ناموفق، دندان عقل نهفته یا بی توجهی به بهداشت، از دیگر دلایل بروز این عفونت هستند.
درد دندان یکی از علائم نشان دهنده وجود عفونت است. درد می تواند به سایر بخش های صورت از قبیل گوش، فک و گونه نیز کشیده شود. درد دندان در زمان خواب شدت پیدا می کند. از دیگر علائم عفونت دندان می توان به حساسیت بالای دندان آسیب دیده در برابر جویدن غذا، نوشیدنی های سرد و گرم اشاره کرد. گاهی اوقات نیز فرد در دهان خود بو یا طعم بدی را تجربه می کند. عفونت دندان در صورت تشدید موجب تورم گونه، گردن و لوزه و حتی غدد لنفاوی می شود.
عوارض عفونت دندان
در صورت عدم توجه به پیشگیری و یا درمان به موقع عفونت دندان، حفره ای در قسمت پایین دندان به وجود می آید و با ماده ای به شکل مایع پر می گردد، که به آن کیست دندان می گویند. ایجاد کیست خود می تواند باعث و بانی بیماری های دیگر باشد. در این مرحله باید به وسیله داروهای آنتی بیوتیک این کیست ها را از بین برد. در صورت تشدید این کیست ها، گاهی نیاز است از طریق عمل جراحی توسط دندان پزشک این کیست ها برداشته شوند.
از دیگر عوارض عفونت دندان، عفونت استخوان یا کورک استخوانی است. این مسئله هنگامی رخ می دهد که عفونت به جریان خون راه پیدا کرده و باعث تب، حالت تهوع و درد شدید در ناحیه استخوان عفونی شده، شود. این عارضه معمولا در نواحی استخوانی فک و صورت اتفاق می افتد. البته زمانی که کار از کار بگذرد و عفونت به جریان خون راه پیدا کند، هیچ استخوانی در بدن از آسیب و عفونت در امان نخواهد بود. برای حل این مشکل باید از آنتی بیوتیک خوراکی یا تزریقی استفاده کرد.
اگر چه این مسئله نسبتا نادر است ولی آمارها نشان می دهد که از هر ده نفر یک نفر ممکن است به دلیل مشکلات عفونی دندان، دچار بیماری ترومبوز سینوس کاورنوس شوداین بخش جایی در قسمت زیرین مغز قرار دارد. نکته قابل اهمیت این است که عفونت دندان ممکن است باعث شکل گیری لخته خون در این سینوس شود. این مسئله در صورت تشدید، حتی ممکن است منجر به مرگ فرد شود. اما با استفاده از آنتی بیوتیک های مناسب یا در صورت نیاز با عمل جراحی، می توان سینوس را تخلیه کرد.گلودرد لودویگ هم می تواند یکی دیگر از عوارض عفونت دندان باشد.این اختلال می تواند با تورم و درد در نزدیکی زبان و گردن همراه باشد. در مواردی که اختلال شدیدتر می شود، حتی می تواند مجرای تنفسی را مسدود کند. این اختلال، با مصرف آنتی بیوتیک درمان می شود. ولی اگر این مورد شدید باشد، ممکن است به درمان اورژانسی برای رفع انسداد تنفسی نیاز باشد.همچنین عفونت دندان می تواند سینوزیت فک بالایی را دچار اختلال کند و علائمی نظیر درد، تب و حساسیت گونه ها را به همراه بیاورد. در این مورد نیز مصرف آنتی بیوتیک توصیه می شود.
علل خشکی دهان چیست؟
چرا به عفونت دندان ها دچار می شویم؟
عدم توجه لازم به بهداشت دهان و دندان، نه تنها احتمال ایجاد عفونت دندان، بلکه احتمال ابتلا به اختلالات و بیماری های دیگر را نیز بیشتر می کند. به همین دلیل بهتر است با زدن مسواک به صورت منظم و استفاده از نخ دندان، به پیشگیری از این مشکلات برآییم. همچنین بهتر است از مصرف خوراکی های حاوی شکر زیاد مانند شیرینی و نوشابه بپرهیزیم، زیرا احتمال بروز عفونت دندان را بیشتر می کند. همچنین خشکی بیش از حد دهان باعث ایجاد پوسیدگی دندان شده که می توان با نوشیدن مداوم آب در طول روز از مسئله ساز شدن آن جلوگیری کرد.
روش های درمان
به منظور خارج کردن چرک و عفونت، معمولا دندانپزشک ابتدا از دندان یا فک عکس برداری کرده و سپس با توجه به شدت مسئله از ابزارها و روش های مختلف استفاده می کند.
- استفاده از داروهای آنتی بیوتیک: متداول ترین روش برای از بین بردن عفونت دندان و سایر عوارضی که از این موضوع نشات می گیرد، مصرف آنتی بیوتیک است.
- خارج کردن چرک و عفونت: در این روش شکاف هایی بر روی عفونت ایجاد و چرک را خارج کرده، سپس محل خروج چرک را با محلول نمک، ضدعفونی می کنند.
- عصب کشی: در این روش دندان را سوراخ کرده و پس از خارج کردن قسمت های آسیب دیده دندان را پر می کنند.
- کشیدن دندان: در صورت از بین رفتن ریشه دندان، برای خارج کردن چرک و عفونت، نیاز به کشیدن دندان خواهد بود.
- خارج کردن جسم خارجی: در مواردی فرو رفتن جسمی خارجی در لثه باعث عفونت دندان می شود. در این حالت جسم خارجی را خارج و پس از آن با محلول نمک، آن نقطه را ضدعفونی می کنند.
در مجموع می توان از قرص های ضد التهاب نظیر ایپوبروفن برای تخفیف درد استفاده کرد. شست وشوی دهان با آب نمک ولرم هم راهکار مناسب دیگری برای کاهش درد است. البته مراجعه به دندان پزشک متخصص از همه این راهکارها بهتر است.
