دلایل زیادی وجود دارد که دندانپزشک تصمیم می گیرد برای شما از پانسمان موقت دندان استفاده کند. ممکن است معالجه ریشه انجام داده و یا منتظر آماده شدن پرکننده طلا یا روکش برای مشکل دندانی خود باشید. دلیل هرچه که هست، اگر چنین پانسمانی در دهان خود دارید، احتمالاً با این سؤال مواجه خواهید شد که تا زمانی که دندان شما به صورت دائم ترمیم شود چه کارهایی باید و چه کارهایی نباید انجام دهید.از آنجایی که این پانسمان موقت است، کاملاً واضح به نظر می رسد که راحت تر از پرکردگی های معمولی از جای خود خارج می شود. پس چگونه می توان آن ها را تا زمان مراجعه بعدی به دندانپزشک در سر جای خود نگه داشت؟
دندانپزشک به شما خواهد گفت که تا جایی که امکان دارد از خوردن غذا با آن سمتی از دهان که پانسمان موقت شده است خودداری کنید. گاهی ممکن است نیاز باشد پانسمان موقت دندان چندین هفته یا بیشتر ادامه یابد، در طول این زمان فراموش کردن اینکه در دهان خود پانسمان دارید راحت بوده و ممکن است گهگاهی از آن قسمت برای جویدن استفاده کنید. این کار نباید مشکلی ایجاد کند. تا زمانی که با آن طرف دهان خود به آهستگی غذا می خورید، مشکلی برای پانسمان موقت ایجاد نخواهد شد. از مصرف برخی غذاها در طول دوره استفاده از پانسمان موقت دندان باید اجتناب کنید. غذاهای سخت و ترد مانند آجیل ها، شکلات های جویدنی و تافی و جویدن آدامس مثال هایی از این دست هستند.
علت درد پس از پانسمان
1- گاهی پانسمان دندان درمورد دندانهايی صورت ميگيرد كه دچار پوسيدگی عميق بوده اند ولی بيمار درد و ناراحتی نداشته و عكس و راديوگرافی هم بصورت صد در صد پركردنی يا عصب كشی بودن دندان را مشخص نمی كند. در اين گونه موارد برای مشخص شدن وضعيت دندان ( از نظر انجام عصب كشی يا پركردن ) دندانپزشك اقدام به برداشتن پوسيدگی و بررسی عملی وضعيت ميكند و در نهايت، دندان را پانسمان مينمايد. اينگونه بيماران دراغلب اوقات پس از رسيدن به منزل و پايان بيحسی دچار دندان درد ميشوند كه گاه به شدت آزار دهنده است. اين درد معمولاً با مصرف تعدادی مسكن و در طی 24 ساعت تسكين می يابد ولی در مواقعی كه درد بيش از 24 ساعت، تداوم يابد نيازمند مراجعه مجدد به دندانپزشك و بررسی مجدد و يا در صورت امكان، انجامِ درمانِ اصلی (درمان ريشه يا عصب كشی ) است.
2- در صورتی كه پانسمان برای ساكت كردن درد انجام شده باشد ، احتمال ادامه درد وجود دارد و توقع تسكين 100% درد، از پانسمان بيهوده است. برای تسكين كامل درد در صورت امكان كار اصلی و استاندارد ( درمان ريشه يا عصب كشی ) را سريعتر شروع كنيد در غير اينصورت تا 24 ساعت از داروهای مسكن خوراكی ( يا تزريقی ) استفاده كنيد. پس از 24 ساعت، در صورت غير قابل تحمل بودن درد حتماً به مركز مراجعه كنيد. انجام درمانِ اصلی ( درمان ريشه يا عصب كشی ) در اغلب موارد سبب كاهش بسيار زياد درد ميگردد. البته گاهی حتی پس از درمانِ اصلی نيز درد ميتواند ادامه پيدا كند .
در حین عمل جراحی، برای پالپ دندانی که روی آن باز و در معرض هوا است از پانسمان موقت دندان استفاده می شود. قطعا نمی خواهید پالپ دندانتان تحریک شود. از سوی دیگر، بسیاری از درمان های اورژانسی دندانپزشکی بدون پانسمان موقت انجام شدنی نیستند. بنابراین همانطور که می بینید، دندانپزشکی نوین نمی تواند استفاده از آن ها را رد کند.
3- در مواردی، مخصوصاً پس از درمان عصب كشی در صورتی كه پانسمان دندان بلند باشد، دندان عصب كشی شده زودتراز دندانهای ديگر به فك مقابل رسيده، درد شديدی بوجود می آيد. دراين موارد حتماً بايستی جهت كوتاه كردن پانسمان مراجعه نمائيد.
الف) در بسياری از موارد، علت درد پس از پانسمان، كوبيده شدن وگيرِ غذا در لای دندان پانسمان شده ودندان كناريش وفشار بر روی لثه ميباشد.
ب) گاهی اوقات، درد پس از پانسمان، ناشی از مواردی مثل: درد محل ورود سوزن، ايجاد آفت، سوختگی پنبه، زخم تروماتيك و … است .
پانسمان موقت دندان: نگهداری و مراقبت
برای اطمینان از عدم افتادن پانسمان موقت دندان تا جلسه بعدی، رعایت چند نکته ضروری است. همچنان به دو بار مسواک زدن در روز ادامه دهید. به علاوه، باید یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید. به جای اینکه در هنگام بیرون آوردن نخ دندان، آن را به بالا بکشید، از کنار بیرون آورید. در غیر اینصورت، پانسمان موقت در جای خود شل خواهد شد. در هنگام غذا خوردن سعی کنید با سمت دیگر دهانتان که پانسمان ندارد غذا را بجوید. علاوه بر این، از جویدن آدامس و مصرف غذاهای سخت و چسبنده خودداری کنید.
مزایا
چنین پانسمان هایی در مواقع دندان درد و برای تسکین درد بسیار مناسب هستند. پانسمان های موقت دندان معمولاً حاوی اوژنول هستند. این ماده مسکّن و ضدعفونی کننده بوده و در داروهای رایج و در دسترسی مانند روغن میخک وجود دارد.
معایب
متأسفانه، همانطور که از اسم آن ها برمی آید، این پانسمان ها موقت بوده و طول عمر زیادی ندارند. بسیار محتمل است که در یک ماه این پانسمان ها از جای خود درآمده یا دچار شکستگی و فرسودگی شوند. اگر برای شما از پانسمان موقت استفاده شده، سریعاً برای جایگزینی آن با ترمیم دائم اقدام کنید.