رحم رتروفلکس چیست؟

رحم رتروفلکس را رحم وارونه و رحم رو به عقب نیز می نامند. این اصطلاح به معنای وضعیت قرارگیری غیرطبیعی رحم در درون لگن زنان است. در ادامه این مطلب با ما همراه شوید تا این رحم هم را به همراه مشکلاتی که ممکن است در برخی از افراد به وجود آورد را به شما معرفی نماییم.

قابل ذکر است که به طور طبیعی رحم به شکل افقی بر روی مثانه قرار گرفته است که در هنگام کج شدن رحم به سمت ستون فقرات و راست روده حرکت می نماید. به طور کلی پزشکان رحم وارونه را تغییر طبیعی در بدن خانم ها می دانند و به طور تقریبی از هر ۵ زن یک نفر دچار این مشکل خواهد شد. به طور کلی رحم رتروفلکس برای خانم ها مشکلاتی ایجاد نمی کند و با گذشت زمان نیز درمان می یابد.

در این شرایط برخی از خانم ها به این بیماری مبتلا خواهند شد که در هنگام آمیزش جنسی و یا قرارگیری در برخی از موقعیت ها درد شدیدی را متحمل می شوند. همچنین گفتنی می باشد که این نوع رحم در بارداری و زایمان آن ها تاثیری قائل نمی باشد.

رحم رتروفلکس چه علائمی دارد؟

رحم رتروفلکس در بسیاری از زنان علائمی ندارد و طبیعتا فرد متوجه وضعیت رحم نمی شود تا شرایط حساس و زمانی که پزشک آن را تشخیص دهد. دقت کنید که در صورتی هم که این علائم را داشته باشید به این معنی نیست که لزوما رحم شما به صورت وارونه قرار دارد.این حالت از رحم علائمی مانند ناراحتی و درد شدید در هنگام رابطه جنسی و درد زیاد در دوره های عادت ماهانه را به همراه خود دارد. در مواقعی هم ممکن است مشکلاتی مثل عفونت سیستم ادرار یا در در ناحیه ستون فقرات نیز به دلیل رتروفلکس پیش آمده باشد. این علائم در همه ی زنانی که رحم وارونه دارند ایجاد نمی شود اما به طور کلی شایع است. رحم رتروفلکس به تنهایی مشکل یا علائم خاصی ایجاد نمی کند اما در صورتی که مشکلی رخ داده باشد احتمال زیاد فرد مبتلا به آندومتریوز است.

علت رتروفلکس شدن رحم

رتروفلکس در بیشتر زنان تحت تاثیر عوامل ژنتیکی است؛ بسیاری از زنان از ابتدای زندگی و به طور کاملا طبیعی با رحمی ایستاده متولد می شوند. اما گاهی هم این حالت از رحم تحت تاثیر عوامل دیگری است و ممکن است بعدا این حالت به وجود بیاید.

• تغییر حالت طبیعی؛ به طور معمول در سال های مختلف و در سنین رشد و بلوغ زن، رحم حرکت می کند و تغییر حالت می دهد. گاهی این تغییر به سمت ایستایی و باعث وارونه شدن رحم می شود.
• چسبندگی؛ در بعضی موارد برای مثال جراحی لگن موجب چسبندگی بافت های بدن می شود که رحم را به جهت وارون برمی گرداند. کیست تخمدان و حاملگی های متعدد و خطرناک هم این احتمال را بیشتر می کنند.
• آندومتریوز؛ آندومتریوز سطح پوشاننده رحم است که سلول های آن در خارج از رحم و اطراف آن رشد می کنند. گاهی این سلول ها با چسباندن رحم به سایر بخش ها موجب عقب گرد رحم می شوند.
• فیبروم؛ توده های سلولی کوچک و غیر سرطانزا در قسمت پشت رحم می توانند احتمال رحم رتروفلکس را افزایش بدهند. فیبروم نوعی ناهنجاری مادرزادی در قسمت رحم است.
• بارداری؛ رحم توسط نوارهایی از بافت جفت ثابت نگه داشته می شود بارداری موجب کشش بیش از حد این نوارها می شود. گاهی اوقات پس از اتمام بارداری رحم به حالت سابق خود بازمی گردد و گاهی نیز اثر آن برای همیشه باقی می ماند.

آیا رحم رتروفلکس خطر سقط جنین را افزایش می دهد؟

بسیاری از خانم ها می پرسند که آیا داشتن رحم وارونه یا به عقب برگشته (که به آن رحم معکوس یا کج گفته می شود) می تواند از عوامل سقط جنین یا از دست دادن بارداری باشد؟ به طور معمول، پاسخ منفی است، اما شرایط غیرمعمولی وجود دارد که باید از آنها آگاه باشید. به عنوان مثال، در صورت بروز عارضه نادر در رحم برگشتی به نام رحم حبس شده یا گیر افتاده، سقط می تواند رخ دهد. اگرچه جدی است، اما اگر به موقع تشخیص داده شود می توان آن را برطرف کرد.

تشخیص رحم رتروفلکس در بارداری

شکل رحم رتروفلکس, نشانه های رحم رتروفکس, رحم وارونه رحم رتروفلکس در هنگام بارداری ، نشانه ها و عوارضی در پی خواهد داشت همانطور که گفتیم وارونه شدن رحم در زنان ، یک پدیده طبیعی است که بسیاری از خانم ها ممکن است به این حادثه دچار شوند. درواقع این حالت را فقط در بارداری می توانید تشخیص دهید. البته یک پزشک متخصص می تواند آن را در هر زمان تشخیص دهد اما به دلیل اینکه علائمی برای شما ندارد دلیلی برای مراجعه به پزشک نخواهید داشت. بنابراین رحم رتروفکس ممکن است در سه ماهه اول بارداری این علائم را برای شخصی که دچار رحم وارونه شده است ، در پی داشته باشد :

• سختی در ادرار : بنابه گفته پزشکان ، اشخاصی که دچار رحم رتروفلکس می شوند ، تخلیه مثانه می تواند کمی سخت تر انجام شود. در واقع علت این پدیده ، فشاری است که رحم به مثانه وارد می کند و مانع از عملکرد آن می شود.
• کمردرد: کمردرد به عنوان یکی دیگر از نشانه های رحم روبه عقب محسوب می شود اما به یاد داشته باشید ، در دوران بارداری در حالت طبیعی نیز ممکن است دچار کمر درد شوید.
• دسترسی سخت تر به کودک : در این حالت ممکن است پزشکان برای سونوگرافی و سنجش ضربان قلب کودک به جای استفاده از سونوگرافی معمولی از سونوگرافی ترانس واژینال استفاده کنند. زیرا جنین کمی از دسترس پزشک دور تر شده است.

خطرات رحم رتروفلکس در بارداری

عقب برگشتن رحم معمولا تاثیری در توانایی بارداری ندارد. یک رحم رتروورسه در طول سه ماه اول بارداری ممکن است فشار بیشتری را به مثانه وارد کند. این امر ممکن است موجب افزایش بی اختیاری ادرار یا دشواری دفع ادرار شود. عقب رفتگی رحم در برخی زنان می تواند موجب کمردرد نیز بشود. در چنین شرایطی ممکن است تا بزرگ شدن رحم به دلیل بارداری دیدن آن از طریق سونوگرافی سخت تر بشود.

پزشک ممکن است در طی سه ماه اول بارداری برای بررسی پیشرفت حاملگی مجبور باشد از سونوگرافی ترانس واژینال استفاده کند. رحم در اواخر سه ماه اول بارداری یعنی معمولا بین هفته های 10 تا 12 باید بزرگ و صاف بشود. این امر موجب می شود رحم از لگن جدا شده و دیگر به عقب متمایل نشود.

برخی مواقع، رحم قادر به انجام چنین تغییری نیست. این شرایط گاهی اوقات ناشی از حالت چسبندگی است که رحم را به لگن متصل نگه می دارد. اگر رحم به جلو حرکت نکرد خطر سقط جنین افزایش می یابد. چنین شرایطی که غیرمعمول است به رحم احتباس یافته معروف است. اگر چنین ناهنجاری را زود و به موقع تشخیص دهیم می توانیم مشکل را اصلاح و خطر سقط جنین را کاهش یا از بین ببریم.درصورت باردار بودن و یا داشتن هر یک از مشکلات زیر خیلی زود پزشک را در جریان امر قرار دهید:

• ناتوانی متداوم در دفع ادرار
• درد در ناحیه شکم یا نزدیکی مقعد
• یبوست
• بی اختیاری ادرار

رحم رتروفلکس و تاثیر آن در رابطه جنسی

رابطه جنسی دردناک می تواند برای خانم ها یک مشکل باشد. پزشکان هنوز مطمئن نیستند که چه عواملی موجب چنین ناراحتی می شود اما با این وجود نظریه های مختلفی در اینباره وجود دارد:

• رحم رترووس می تواند باعث شود تا دهانه رحم به صورت متفاوت در واژن قرار داشته باشد. این درد می تواند ناشی از حالتی باشد که آلت تناسلی در طول مقاربت جنسی در اثر تکان خوردن به دهانه رحم ضربه می زند.
• رباط هایی که از رحم حمایت می کنند ممکن است کشیده شده یا در جهات متفاوت از رحم حرکت کنند. این امر نیز می تواند موجب درد و ناراحتی در طول رابطه جنسی شود.
• فرضیه دیگر این است که حالت رترووسه بودن یک رحم می تواند موجب تراکم وریدی در لگن بشود. این بدین معناست که رگ ها در اندام های تولید مثل رشد کرده و مملو از خون می شوند.

گاهی اوقت یک تغییر موقعیت ساده می تواند ناراحتی رابطه جنسی دردناک را کم کند. بسیاری از خانم هایی که مشکل رحم رترو دارند معمولا ترجیح می دهند در حالت رو در رو با همسر خود رابطه جنسی برقرار کنند. نکته ای که حائز اهمیت است این است که خانم ها باید با همسر خود درارتباط با این که در چه شرایطی راحت یا ناراحت هستند صحبت کنند.

درمان غیر جراحی رحم رتروفلکس

چند مورد گزینه درمانی وجود دارد که می تواند در اصلاح موقعیت رحم مفید باشد. اگر یک خانم دچار علائم حادی است که در زندگی یا توانایی باردارشدن او تاثیر می گذارد می توان از این داروها استفاده کرد. رحم بندها از جنس سیلیکون یا پلاستیک هستند. رحم بندها دستگاه کوچکی هستند که می توانند به منظور نگه داشتن رحم در موقعیت مناسب در داخل واژن قرار گیرند. این تجهیزات را می توان به صورت موقت یا دائمی استفاده کرد. البته اگر برای طولانی مدت در داخل واژن قرار گیرند ممکن است موجب عفونت شوند.

روش های جراحی رحم رتروفلکس

در برخی موارد، ممکن است جهت تغییر دادن موقعیت رحم و کاهش یا از بین بردن درد به جراحی نیاز باشد. روش های مختلف جراحی وجود دارد که شامل:

• روش جراحی تعلیق رحم: این نوع جراحی را می توان به صورت لاپاراسکوپی ، واژینالی یا شکمی انجام داد.
• جراحی بالابردن رحم: این روش نوعی جراحی لاپاراسکوپی است که انجام آن حدودا 10 دقیقه طول می کشد.

ورزش درمانی برای رحم رتروفلکس

گاهی اوقات پزشک ممکن است با دست رحم را دستکاری کند و آن را در موقعیت صاف قرار دهد. در چنین شرایطی، انواع خاصی از تمرینات وجود دارند که در تقویت رباط ها و تاندون هایی که رحم را در موقعیت صاف نگه می دارند موثر هستند. تمریناتی که ممکن است مفید باشند شامل:

• حرکت زانو به سمت قفسه سینه: به پشت دراز بکشید، هر دو زانوها را خم کرده و کف پاها را روی زمین بگذارید. هر بار به آرامی یک زانو را تا قفسه سینه بلند کنید. خیلی آرام زانو را با هر دو دست به سمت سینه بکشید. به مدت 20 ثانیه این حالت بمانید و سپس رها کنید. این حرکت را با پای دیگر تکرار کنید.
• انقباضات لگن: این تمرینات برای تقویت عضلات کف لگن انجام می شوند. به پشت دراز بکشید و هر دو دست را در حالت ریلکس در طرفین خود قرار دهید. در حالیکه هر دو باسن خود را از زمین بلند می کنید نفس را به داخل بکشید. خود را در این حالت نگه داشته و هنگام پایین آوردن باسن نفس را به بیرون بدمید. این حرکت را 10 تا 15 بار تکرار کنید.
• ورزش کگل : ورزش کگل می تواند به درمان عقب رفتگی رحم کمک کند.
• عضلات کف لگن را به مدت 5 ثانیه فشار دهید: وقتی که تازه شروع به انجام این ورزش می کنید باید گفت که یک تمرین فوق العاده است. قرار نیست با انقباض طولانی مدت این عضلات به آن ها فشار زیادی وارد کنیم. اگر 5 ثانیه برای شما خیلی زیاد است می توانید انقباض عضلات را با 2 تا 3 ثانیه شروع کنید.
• عضلات را به مدت 10 ثانیه رها کنیددر حلت ایده آل، شما باید همیشه قبل از تکرار ورزش به مدت 10 ثانیه به عضلات کف لگن استراحت دهید. اینکار باعث می شود عضلات فرصت کافی برای شل یا ریلکس شدن داشته و دچار کشیدگی نشوند. قبل از شروع تکرار بعدی تا 10 بشمارید. این تمرین را 10 بار تکرار کنید. این تمرین را می توان به عنون 1 ست ورزش کگل درنظر گرفت. اگر ورزش را با فشردن عضلات به مدت 5 ثانیه شروع کردید بهتر است 10 ثانیه به خود استراحت دهید و این تمرین را 10 بار تکرار کنید. این روش برای 1 بار تمرین کگل باید کافی باشد و باید همین ست 10 تایی را 3 تا 4 بار در روز نه بیشتر انجام دهید.
• کگل pull – in را انجام دهید: برای انجام این تمرین، عضلات کف لگن را به عنوان یک ظرف توخالی درنظر بگیرید. عضلات باسن خود را منقبض کنید و سپس پاها را به بالا و به داخل بکشید. 5 ثانیه در این حالت بمانید و سپس رها کنید. این تمرین را 10 بار پشت سر هم انجام دهید. تکمیل این تمرین باید تقریبا 50 ثانیه طول بکشد.

بیماری درهم رفتگی روده یا اینواژیناسیون چیست؟