روش های تجزیه و تحلیل داده های آماری
با گسترش معلومات انسان ابزار های نوینی برای جمع آوری، توصیف، تحلیل، انتقال و ارائه اطلاعات توسط دانش پژوهان تولید شده است. و به عبارتی روش های تحقیق نیز در حال تکامل و توسعه بوده است. بنابراین ضروری است محققان، استادان و دانشجویان از روش های تحقیق و انجام تحلیل های آماری آگاهی یابند. پژوهشگر برای پاسخگویی به مساله تدوین شده و یا تصمیم گیری در مورد رد یا تایید فرضیه یا فرضیاتی که برای تحقیق در نظر گرفته است از روشهای مختلف تجزیه و تحلیل استفاده میکند. همان طور که می دانید هر مسئله شیوه مطالعه و تحقیق خود را می خواهد.
بخش عمده ای از فعالیت علمی دانشجویان در دوره تحصیلات تکمیلی، کارشناسی ارشد و دکتری، به انجام تحقیقات علمی و ارائه آن ها به صورت گزارش، سمینار، پایان نامه و مقاله مربوط می شود. در این مطلب به طور خلاصه ﺑﻪ ﺑﺤﺚ درﺑﺎره ﺷﯿﻮه ﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ و روﺷﻬﺎی آﻣﺎری ﻣﯽ ﭘﺮدازیم.و با روشهای انجام تجزیه و تحلیل آماری آشنا می شوید. از آنجا که بیشتر پژوهش هایی که در حال حاضر در دانشگاه ها انجام می شود جنبه کمی دارند بنابراین یادگیری روش های آماری بویژه آمار استنباطی توصیه می شود. بدیهی است برای این کار لازم است تا دانشجویان و علاقمندان به یادگیری، نحوه استفاده از نرم افزارهای آماری و بویژه انجام تحلیل آماری Spss اقدام کنند.
یک پایان نامه بطور کلی از 5 فصل تشکیل شده است که شامل :
- فصل اول : مقدمه و کلیات تحقیق
- فصل دوم : ادبیات پژوهشی و بیشینه تحقیق
- فصل سوم : روش کار
- فصل چهارم : نتایج
- فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
فصل چهارم پایان نامه
اما مهم ترین بخش از پایان نامه، مربوط به فصول 4 و 5 پایان نامه می باشد. این دو فصل در واقع ارائه دهنده نتایج کار شما می باشد. شما در این فصول به ذکر مواردی چون تجزیه و تحلیل اطلاعات، تفسیر اطلاعات بدست آمده، پاسخ به سوالات پژوهش، رد یا اثبات فرضیه مطرح شده، و در آخر نتیجه گیری و پیشنهادهای برای پژوهش های آتی می پردازید. در این بین، فصل 4 از اهمیت بالایی برخوردار است و بیشترین توجه داوران جلسه دفاع نیز بر روی این بخش معطوف می شود. فصل چهارم پایان نامه به عنوان «یافته های پژوهش» شامل بخش های زیر می باشد:
- مقدمه: یک توضیح خیلی کوتاه و جانع از مقدمه پایان نامه خود در حد یک پاراگراف.
- توصیف داده ها: ارائه نتایج کا در قالب جداول و نمودارهای توصیفی.
- آزمون فرضیه ها یا طرح سؤالات: آزمون های بکار رفته در تجزیه و تحلیل آماری داده ها برای یافتن نتایج نهایی و پاسخ فرضیات و سوال اصلی پژوهش را مطرح می کنید.
شما در فصل 4 کلیه نتایج کارتان را بصورت دقیق در قالب جمله و یا جداول و نمودارها ذکر می کنید.
آماده کردن داده ها برای تحلیل آماری
تجزیه و تحلیل اطلاعات یکی از پایه های اصلی هر پژوهش است که با کمک آن تمامی فعالیت های پژوهشی تا رسیدن به یک نتیجه مطلوب، کنترل و هدایت می شوند . اولین داده هایی که از مطالعه به دست می آید، به صورت داده های خام هستند که هیچ معنی و مفهومی ندارند. برای آنکه بتوان این اعداد و ارقام نامفهوم را معنی دار کرد، باید از روش های آماری استفاده شود. اولین قدم بعد از جمع آوری اطلاعات، پردازش آنها است تا بتوان در نهایت آنها را تحلیل کرد. از جمله مهم ترین کارهایی که در این مرحله باید انجام داد، ﻣﺮﺗﺐ ﮐﺮدن و ﺗﻨﻈﯿﻢ داده ﻫﺎ، ﮐﺪﮔﺬاری داده ﻫا و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ داده ﻫﺎ است.
1. ﻣﺮﺗﺐ ﮐﺮدن و ﺗﻨﻈﯿﻢ داده ﻫﺎ در این مرحله داده های جمع آوری شده مجددا بازبینی و مرتب می شوند. منظور از بازبینی اطمینان از وجود اشتباهات و خطاها در داده های اولیه است تا قبل از تحلیل آماری آنها، بتوان این خطاها را رفع کرد. تمامی داده ﻫﺎ باید در ﻗﺎﻟﺐ و ﻓﺮﻣﺖ ﯾﮑﺴﺎن در ﺑﯿﺎیند. اگر تعدادی از پرسش ها بدون پاسخ مانده است باید تکمیل شود. اگر پاسخ سئوالات با یکدیگر همخوانی ندارند باید علت روشن شده و پرسشنامه اصلاح شود. در نهایت داده های صحیح با استفاده از روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند.
2. ﮐﺪﮔﺬاری داده ها قبل از ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ لازم است تا ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار آﻣﺎری، داده های خام را ﮐﺪﮔﺬاری کرده و ﺑﻪ ﺻﻮرت داده ﻫﺎی ﻋﺪدی در ﺑﯿﺎورﯾﺪ. زمانی کدگذاری داده ها را انجام دهید که از صحت آنها اطمینان حاصل کرده اید.
3. ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ داده ها بعد از کدگذاری، داده های آماری باید وارد سیستم کامیوتر شوند تا بتوان با استفاده از نرم افزارهای آماری آنها را تحلیل کرد. داده های جمع آوری شده می تواند به صورت دستی یا رایانه ای تجزیه و تحلیل شوند. امروزه تقربیا در همه موارد این امر با استفاده از رایانه و نرم افزارهای مختلف تجزیه و تحلیل آماری انجام می شود.
4. تجزیه و تحلیل داده ها در نهایت بر اساس نوع مطالعه خود، روش تحلیلی مناسب را انتخاب کرده و اطلاعات خود را تجزیه و تحلیل کند. دو دسته پردازش اصلی به طور عمده در تحقیقات مختلف بر روی داده ها انجام می شود. برای اینکار از روش آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده می شود.
بعد از آنکه نتایج داده ها توسط نرم افزارهای آماری بررسی شد، نوبت به تجزیه و تحلیل آنها می رسد. مهم ترین عاملی که در انتخاب روش تحلیل تاثیر می گذارد، نوع داده های جمع آوری شده توسط محقق است. از این رو پژوهش ها یا به صورت کیفی تحلیل می شوند و یا به صورت کمی.
تجزیه و تحلیل داده ها
پژوهش هایی که از نوع کتابخانه ای و نظری هستند و اطلاعات با استفاده از ابزارهای سنجش مانند فیش، جدول، کارت و امثال آن جمع آوری می شود، از نوع پژوهش های کیفی محسوب می شوند. این نوع تجزیه و تحلیل اصول خاص خود را دارد. طبق نظریه شاتون، رهیافت های موجود در زمینه تحلیل محتوا به سه بخش تقسیم می شوند:
- تحلیل محتوایی عرفی و قراردادی
- تحلیل محتوایی جهت دار
- تحلیل محتوایی تلخیصی و یا تجمعی
- به کارگیری هر یک از این روش ها براساس موضوع و ساختار پایان نامه متفاوت است. بنابراین بهتر است در انتخاب هر کدام از این روش ها با استاد راهنما مشورت کرد تا بهترین گزینه را برای تحلیل آماری نتایج خود انتخاب کرد.
تجزیه و تحلیل کمی:
در این روش داده های خام جمع آوری شده به داده های معنی دار و کمی تبدیل می شوند. این داده ها که در قالب شمارش و عدد هستند، با آزمون های مناسب مورد اندازه گیری واقع می شوند. سپس پژوهشگر داده های عددی را با کمک روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.
روش های محاسبه میانگین در اکسل
