یکی از شایع ترین مشکلاتی که خانم ها در دوران بارداری تجربه می کنند، ترک های روی پوست بدن یا ترک بارداری یا ترک شکم بعد از زایمان است. ترک های پوستی یک واکنش طبیعی نسبت به رشد سریع بدن زن است و ممکن است در هر ناحیه ای از بدن زن ایجاد شود، و این ترک ها فقط در ناحیه شکم ایجاد نمی شوند. البته درست است که فرزندی که در راه دارید ارزش این ترک های مزاحم را دارد، اما آیا لازم نیست از شر این ترک ها خلاص شوید؟ البته که لازم است. برای هر زنی این یک ضرورت است که بداند چگونه این ترک های پوستی ناشی از لاغری شکم بعد از زایمان را برطرف کند تا اعتماد به نفس بیشتر و احساس بهتری نسبت به بدن خود پیدا کند.
محل ایجاد شدن ترک های حاملگی
ترک های حاملگی تنها روی شکم ایجاد نمی شود، هر چند این ترک های پوست روی شکم شدیدتر از دیگر بخش های بدن است. ران، کشاله ران، باسن و سینه نیز محل هایی هستند که ممکن است روی آنها ترک مشاهده شود. به علاوه برخی بانوان باردار با ترک های پوستی عجیبی روی پشت بدن، ساق پا و بازو مواجه می شوند.
علت ایجاد شدن ترک های حاملگی
ترک پوست نتیجه کشیده شدن سریع پوست است، به همین دلیل است که این ترک ها روی پوست بدن افرادی که باردار نیستند اما کاهش یا افزایش وزن سریعی داشته اند نیز دیده می شود. گذشته از هر چیز بارداری باعث می شود که پوست سریع تر و بیشتر از حالت معمولی کشیده شود.
کشیده شدن عملاً در لایه درم، لایه میانی از سه لایه پوست، رخ می دهد که از فیبرهای، یا الیاف، محکمی تشکیل می شود که به یکدیگر متصل هستند و کشیده شدن پوست در هنگام رشد بدن را ممکن می سازند. اما اگر بدن بسیار سریع ظرف مدتی کوتاه، مانند دوران بارداری، رشد کند، این فیبرها باریک می شوند، کشش بیش از اندازه ای به آنها وارد می شود یا حتی پاره می شوند.
هورمون های بارداری نیز وضعیت را وخیم تر می کنند. چون این هورمون ها به کلاژن و الاستین موجود در پروتئین های لایه میانی پوست که نگهدارنده پوست هستند و به آن خاصیت ارتجاعی می دهند، آسیب می زنند، می توان آنها را نیز تاحدی مسئول ایجاد ترک های حاملگی دانست.هر چند ترک های حاملگی ظاهری ناخوشایند دارند، اما کاملاً بی خطر هستند و هیچ عارضه ای را برای مادر و نوزاد به دنبال ندارند.
دلیل بیشتر بودن ترک های حاملگی در برخی مادران
تعداد ترک های حاملگی در برخی بانوان باردار بسیار زیاد است، عده ای چند ترک را مشاهده می کنند و گروهی آن قدر خوش شانس هستند که هیچ ترکی زیبایی پوستشان را خدشه دار نمی کند.متاسفانه هیچ راهی برای پیش بینی کردن این که هر فرد در کدام گروه قرار می گیرد، وجود ندارد. اما عواملی هستند که احتمال شکل گیری ترک های پوستی را افزایش می دهند:
- افزایش وزن: هر چه پوست در دوران بارداری بیشتر و سریع تر کشیده شود، احتمال ایجاد ترک های حاملگی بیشتر خواهد بود. بنابراین شکل گیری ترک های پوستی اجتناب ناپذیر خواهد بود اگر:
- افزایش وزن سریعی در یک مرحله از بارداری رخ دهد.
- مادر دوقلو، سه قلو یا بیشتر باردار باشد.
- نوزاد بزرگ باشد.
- مایع آمنیوتیک بیش از اندازه باشد.
هورمون ها: اگر بدن مقدار زیادی هورمون کورتیزول ترشح کند، وضعیت ایجاد ترک های پوستی وخیم تر می شود. کورتیزول میزان کلاژن پوست یعنی پروتئینی را کاهش می دهد که در لایه میانی پوست وجود دارد و خاصیت کشسانی فیبرهای پوستی را حفظ می کند.
وراثت: اگر مادری در دوران بارداری با ترک های حاملگی مواجه شود، احتمال این که دختر وی نیز در آینده چنین ترک هایی را روی پوست ببیند، بسیار بالا خواهد بود، چون نوع پوست ارثی است و بعضی انواع پوست نسبت به بقیه به طور طبیعی خاصیت ارتجاعی بیشتری دارد.
نشانه ها و علائم
پوست پیش از پدیدار شدن ترک های پوستی نازک و صورتی رنگ می شود و فرد احساس خارش می کند.ترک های روی پوست ابتدا به صورت رگه های برآمده چین داری ایجاد می شود که بسته به رنگ پوست قرمز، صورتی، ارغوانی، قهوه ای مایله به قرمز یا قهوه ای تیره هستند. این رگه ها در نهایت محو و مسطح می شوند و به مرور رنگشان به نقره ای تغییر می یابد و دیگر چندان جلب توجه نمی کنند. البته این فرایند ممکن است سال ها به طول بیانجامد.
آیا می توان از ترک بارداری پیشگیری کرد؟
راه هایی برای پیشگیری از بروز ترک شکم در بارداری وجود دارد، البته این راه ها کمی زحمت دارند. به طور معمول، برای پیشگیری از بروز ترک بارداری از محصولاتی مانند کره ی کاکائو، روغن ویتامین E یا سایر مواد مرطوب کننده ی غلیظ استفاده می شود. در واقع بهترین کرم های مخصوص بارداری نیز حاوی برخی از همین مواد هستند و در کنار این مواد نیز دارای سایر ترکیبات نرم کننده و مرطوب کننده هستند. این ترکیبات نشان داده اند که در کاهش بروز ترک های پوستی و بهبود ظاهر ترک هایی که از قبل ایجاد شده اند، موثر هستند
درمان با میکرودرم ابریژن
یکی از روش ها برای کاهش و کنترل خطوط و ترک های پوستی ، روش میکروابریژن است که با استفاده از اسپری اکسید لایه هایی از پوست را تراش می دهد. به طور کلی، این درمان مانند پانچ، خطوط و اسکار های عمیق تر را از بین نمی برد اما خطوط کم عمق تر را از بین میبرد.