سوپ گشنیز یکی از سوپ های خوشمزه ایرانی است که به دلیل استفاده از گشنیز برای بدن بسیار مفید است. این سوپ در نقاط مختلف کشور با روش های مختلفی طبخ می شود که ما در این آموزش کامل ترین روش دستور پخت سوپ گشنیز را اماده کرده ایم. با مواد لازم ذکر شده در این دستور می توانید برای ۴ نفر سوپ گشنیز تهیه نمایید.
مواد لازم سوپ گشنیز
- سیر ۲ حبه
- هویج ۱ عدد
- آب مرغ ۲ لیوان
- گشنیز ۱۰۰ گرم
- ماست ۵۰۰ گرم
- آرد ۱ قاشق غذاخوری
- جو پوست کنده ۱۵۰ گرم
- روغن مایع به اندازه کافی
- نمک و فلفل سیاه به اندازه کافی
طرز تهیه سوپ گشنیز
ابتدا جو را در کاسه ای میریزیم و تا روی آن آب می ریزیم و به مدت ۵ ساعت اجازه می دهیم تا خیس بخود و زمان پخت زودتر پخته شود.پس از گذشت ۵ ساعت جو را آبکشی می کنیم و با ۵ لیوان آب داخل قابلمه ای می ریزیم و ۱ قاشق مربا خوری روغن مایع به آن ها می افزاییم و روی شعله با حرارت زیاد می گذاریم تا جوش بیاید و سپس حرارت را کم می کنیم تا خوب جو بپزد و لعاب دار شود. هویج را با پوست کن تمیز می کنیم و می شوییم و رنده می کنیم و به جو در حال پخت اضافه می کنیم و فلفل سیاه ،نمک،آب مرغ را نیز می افزاییم و مخلوط می کنیم و درب قابلمه را می گذاریم تا مواد پخته شوند. گشنیزها را می شوییم سپس در آبکش قرار می دهیم تا آب اضافه آن کاملا خارج شود. در ادامه گشنیزها را روی تخته آشپزخانه به صورت ریز ساطوری خرد می کنیم و کنار می گذاریم. سیرها را پوست می گیریم سپس می شوییم و با رنده ریز رنده می کنیم و در شیرجوش می ریزیم و ماست و آرد را نیز اضافه می کنیم(بهتر است برای این سوپ از ماست ترش استفاده کنید و اگر در دسترس نبود در زمان پخت سوپ آب لیمو ترش روی آن بریزید)خوب مخلوط می کنیم تا یکدست شوند و بعد قابلمه سوپ را از روی حرارت بر می داریم و مواد داخل شیر جوش را کم کم به آن می افزاییم تا ماست آرام آرام گرم شود و کاملا مواد را زیر و رو می کنیم تا خوب به خورد یکدیگر بروند و حرارت را ملایم می کنیم و مداوم سوپ را هم می زنیم تا شروع به جوشیدن کند سپس گشنیز خرد شده را اضافه می کنیم و طعم سوپ را می چشیم اگر نمک و فلفل سیاه آن کم بود مجداا اضافه می کنیم و ۵ دقیقه بعد سوپ آماده است،شعله را خاموش می کنیم و سوپ را در ظرف سوپ خوری سرو می کنیم.
خواص گشنیز
۱. کاهش التهابات پوستی
گشنیز حاوی سینئول و اسید لینولئیک است؛ سینئول یکی از ۱۱ ترکیب موجود در روغن های اسانسی است. این دو ماده دارای خواص ضدسرطانی و ضدروماتیسمی هستند و تورم ناشی از این بیماری ها را کاهش می دهند. گشنیز همچنین تاحدودی برای سایر تورم ها، نظیر تورم ناشی از نارسایی کلیه یا کم خونی نیز مؤثر است، زیرا بعضی از مواد آن مدر هستند و باعث آزاد شدن آب اضافی بدن می شوند. کاهش التهابات پوستی، منجر به کاهش ناراحتی ها و بهبود ظاهر پوست می شود.
۲. درمان بیماری های پوستی
خواص ضدعفونی کننده، ضدقارچی و آنتی اکسیدانی گشنیز، برای درمان بیماری های پوستی مانند اگزما، خشکی پوست و عفونت های قارچی مناسب است.
۳. کاهش کلسترول
اسیدهای موجود در گشنیز، مانند اسید لینولئیک، اسید اولئیک، اسید پالمیتیک، اسید استئاریک و اسید آسکوربیک (ویتامین C) در کاهش میزان کلسترول خون بسیار مؤثرند و همچنین باعث کاهش میزان کلسترول بد (LDL) در عروق خونی و رگ ها می شوند. سطح بالای LDL در خون می تواند منجر به مسائل جدی قلبی-عروقی مانند آترواسکلروز (تصلب شرایین )، حملات قلبی و سکته مغزی شود. مهم تر از همه، این گیاه باعث افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) می شود، HDL از به وجودآمدن برخی شرایط خطرناک برای انسان جلوگیری می کند.
۴. درمان اسهال
ترکیبات روغن های اسانسی موجود در گشنیز مانند بورنئول و لینالول، به گوارش، عملکرد مناسب کبد و ارتباط روده ها کمک می کند و باعث کاهش اسهال می شود. از آنجایی سینئول، بورنئول، لیمونن، آلفا-پینن و بتا-فلاندرن دارای اثرات ضد باکتری هستند، گشنیز در درمان اسهال ناشی از میکروب ها و قارچ ها نیز، مفید است.
خواص گشنیز همچنین برای جلوگیری از تهوع، استفراغ و بیماری های معده، بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه، غنی از مواد زیست-فعال است و به همین دلیل همیشه خواص جدیدی از آن کشف می شود.علاوه بر این خواص بهداشتی، برگ های گشنیز تازه، پیش غذای مناسبی برای آماده کردن روده، برای یک وعده ی غذایی حسابی است.
۵. تنظیم فشار خون
مصرف گشنیز در بسیاری از بیماران به طور مثبتی فشار خون را کاهش داده است. یون های کلسیم و استیل کولین انتقال دهنده ی عصبی در دستگاه های جانبی و سیستم عصبی مرکزی هستند. گشنیز اثر متقابل این یون ها را بهبود می بخشد و فشار را در رگ های خونی کاهش می دهد، در نتیجه احتمال بروز بیماری های قلبی عروقی، ازجمله حملات قلبی و سکته مغزی کاهش می یابد.
۶. درمان زخم های دهان
سیترنلول، که جزیی از روغن های اسانسی موجود در گشنیز است، ضدعفونی کننده ای عالی است. مواد دیگر موجود در گشنیز نیز دارای خواص ضد میکروبی و درمانی ای هستند که از بدتر شدن زخم های دهان جلوگیری می کنند. آنها روند بهبود زخم ها را تسریع و از بوی بد دهان جلوگیری می کنند. گرچه گشنیز در محصولات اصلی به کار نمی رود، ولی در انواع خمیر دندان های طبیعی، به عنوان یک ترکیب ضد قارچ، از آن استفاده می شود. در واقع قبل از اختراع خمیر دندان، مردم برای از بین رفتن بوی بد دهان، تخم گشنیز می جویدند!