تامین خواسته به چه معناست؟
تامین خواسته چیست؟ دستور موقت یا همان دادرسی فوری دستوری است که دادگاه مبنی بر توقیف مال یا انجام عمل یا منع از امری صادر می کند. باید به این نکته توجه داشته باشید که دستور موقت هیچ تاثیری در اصل دعوا ندارد؛ بنابراین نباید تصور کنید که اگر دادگاه به نفع شما دستور موقت صادر کرد حتما در دعوای اصلی هم پیروز خواهید شد یا برعکس اگر دستور موقت صادر نکرد به این معناست که در دعوای اصلی حقی نخواهید داشت بلکه شاید قاضی موضوع را فوری تشخیص نداده است تا دستور موقت صادر کند. تامین در لغت به معنای ایمن داشتن و خواسته در لغت به معنای موضوع دعواست. پس منظور از تامین خواسته حفظ کردن خواسته دعواست. چنانچه طلبکار به دادگاه درخواست داده و دلایلی اقامه نماید که مدیون برای فرار از دین قصد فروش اموال خود را دارد، دادگاه می تواند قرار توقیف اموال وی را به میزان بدهی او صادر نماید که در این صورت بدون اجازه دادگاه حق فروش اموال را نخواهد داشت.
دستور موقت به چه معناست؟
دستور موقت یا همان دادرسی فوری دستوری است كه دادگاه مبنی بر توقیف مال یا انجام عمل یا منع از امری صادر می كند. باید به این نکته توجه داشته باشید که دستور موقت هیچ تاثیری در اصل دعوا ندارد؛ بنابراین نباید تصور کنید که اگر دادگاه به نفع شما دستور موقت صادر کرد حتما در دعوای اصلی هم پیروز خواهید شد یا برعکس اگر دستور موقت صادر نکرد به این معناست که در دعوای اصلی حقی نخواهید داشت بلکه شاید قاضی موضوع را فوری تشخیص نداده است تا دستور موقت صادر کند. دادرسی فوری و دستور موقت برای رسیدگی فوری به اصل دعوا و صدور حکم فوری تاسیس نشده بلکه اقدامی است که در حاشیه اصل دعوا صورت می گیرد. تبعی بودن دستور موقت آثاری دارد از جمله اینکه خواسته دستور موقت باید متفاوت از خواسته دعوا باشد؛ یعنی شما نمی توانید خواسته اصلی خودتان را به عنوان خواسته دستور موقت از دادگاه بخواهید. تأمین خواسته یکی از تدابیر احتیاطی است که به وسیله آن خواهان عین خواسته یا معادل آن را از اموال خوانده تا پایان دادرسی به حیطه توقیف درآورده از نقل و انتقال آن جلوگیری می کند تا طلب خود را وصول کند. اجرای قرار تأمین خواسته در اصطلاح حقوقی بدین معناست که خواهان می تواند از همان ابتدا با بازداشت خواسته دعوا، از نقل و انتقال یا جابجا کردن یا مخفی کردن خواسته خود جلوگیری کند تا در صورت صدور حکم علیه خوانده، بتواند خواسته خود را به راحتی به دست بیاورد. در این راستا تفاوت های عمده ای بین تامین خواسته و دستور موقت وجود دارد که به شرح ذیل است صدور دستور موقت منوط به احراز فوریت است اما تامین خواسته مستلزم احراز فوریت نیست. (بند ب و ج ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی) صدور دستور موقت منوط به تایید رییس حوزه قضایی است در صورتی که در تامین خواسته تایید رییس حوزه قضایی لازم نیست. (ماده ۱۰۸ و تبصره ۱ ماده ۳۲۵ ق.آ.د.م) قرار دستور موقت به همراه اصل دعوی قابل تجدید نظر می باشد در صورتی که تامین خواسته قابل تجدید نظر نیست.(مواد ۱۱۹ و ۳۲۵ ق.آ.د.م) اگر تقاضای دستور موقت قبل از اقامه دعوی باشد متقاضی باید ظرف ۲۰ روز از تاریخ صدور دستور موقت دادخواست خود را تقدیم کند. اما در تامین خواسته قبل از تقدیم دادخواست و اقامه دعوی فرصت فوق الذکر ۱۰ روز از تاریخ صدور می باشد. (مواد ۱۱۲ و ۳۱۸ ق.آ.د.م) در دستور موقت چناچه خواهان محکوم به بی حقی شود خوانده باید ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رای نهایی مطالبه خسارت را از تامین سپرده شده بنماید در حالیکه این مدت در تامین خواسته ۲۰ روز است. (مواد ۱۲۰ و ۳۲۴ ق.آ.د.م) در تامین خواسته الزاما مال توقیف می شود اما موضوع دستور موقت الزاما توقیف مال نیست بلکه عمل یا منع از انجام عملی است. (مواد ۱۲۱ و ۳۱۶ ق.آ.د.م) در تامین خواسته بدون خسارت احتمالی نیز صدور قرار ممکن است در حالات پیش بینی شده در قانون (مستند به سند رسمی باشد، اسناد تجاری واخواست شده باشد، در معرض تعدی و تفریط باشد) اما در دستور موقت بدون اخذ و تودیع خسارات احتمالی قرار صادر نمی شود. (مواد ۱۱۰ و ۳۱۴ ق.آ.د.م) در تامین خواسته دادگاه باید بدون دعوت از خوانده به درخواست رسیدگی کند و پس از تایید بعد از ابلاغ فورا اجرا می شود. ولی در دستور اصل بر این است که برای احراز و تشخیص مورد دستور موقت خوانده دعوت می شود و اجرای آن نیز پس از ابلاغ امکان پذیر است. (مواد ۱۱۵ و ۳۱۹ ق.آ.د.م) در اموری صادر می شود که تعیین تکلیف آنها فوریت دارد، یعنی کارهایی است که باید بدون مهلت، تکلیف آنها مشخص شود. فوریت، امری موضوعی است که تشخیص آن به صلاحدید دادگاهی که به درخواست رسیدگی می کند، واگذار شده است. بنابراین، نمی توان برای فوریت موضوع، معیار دقیقی بیان نمود و در خصوص هر پرونده، شرایط ممکن است کاملا متفاوت باشد.
تفاوت های تامین خواسته و دستور موقت
- برای اجرای قرار تامین خواسته موافقت رئیس حوزه قضایی شرط نیست اما در دستور موقت مستلزم تایید رئیس حوزه قضایی است.
- در مواردی که تادیه خسارت احتمالی نیاز است در تامین خواسته حتما باید وجه نقد باشد اما در دستور موقت ممکن است وجه نقد باشد یا مال.
- خواسته ای قابل تامین است که میزان آن معلوم یا عین معین باشد اما موضوع دستور موقت ممکن است دایر بر توقیف مال یا انجام عمل و یا منع از امری باشد و برخلافت تامن خواسته الزاما توقیف مال نیست.
- جهت طرح و صدور قرار تامین خواسته تنها احراز شرایط عمومی اقامه دعوا کافی است و نیازی به احراز فوریت امر نیست اما در دستور موقت باید فوریت موضوع نیز احراز شود که در این راستا دادگاه میتواند علاوه بر اظهارات طرفین از کارشناسی یا تحقیق و معاینه محل استفاده نماید.
- در تامین خواسته ای که قبل از اقامه ی دعوا مطرح شده است خواهان باید ظرف ده روز از تاریخ صدور قرار تامین خواسته، دعوای اصلی را اقامه نماید والا دادگاه به درخواست خوانده قرار تامین را لغو می نماید، اما در دستور موقت خواهان باید ظرف بیست روز از تاریخ صدور دعوای اصلی را اقامه کند، در غیر اینصورت دادگاه صادرکننده به درخواست طرف از آن رفع اثر خواهد کرد.
- دادگاه صالح جهت رسیگی به درخواست تامین خواسته دادگاهی است نسبت به اصل دعوا صالح به رسیدگی است ولو اینکه مال مورد درخواست تامین، خارج از حوزه ی دادگاه صالح باشد ولی دادگاه صالح برای رسیدگی به درخواست دستور موقت دادگاهی است که نسبت به اصل دعوا صالح به رسیدگی می باشد، مگر اینکه موضوع درخواست خارج از حوزه دادگاه باشد که در این صورت درخواست از دادگاهی خواهد شد که موضوع در حوزه ی آن دادگاه واقع است اگرچه صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را ندارد، البته مشروط بر اینکه صلاحیت ذاتی داشته باشد.
شباهت های تامین خواسته و دستور موقت
- درخواست تامین خواسته و دستور موقت قابلیت طرح در مراحل بدوی و تجدید نظر را دارند.
- صدور قرار تامین خواسته و دستور موقت نیاز به سپردن خسارات احتمالی دارد مگر در موارد استثنائی.
- در تامین خواسته و دستور موقت وجود تمامی شرایط اقامه دعوا از جمله اهلیت، ذی سمتی، منجز بودن و… لازم و ضروری است.
- قرار قبول یا رد تامین خواسته و دستور موقت قابل واخواهی، فرجام خواهی و اعاده دادرسی نیستند ولی قابل اعتراض ثالث میتوانند باشند.
- صدور تامین خواسته و دستور موقت مستلزم درخواست ذینفع است که می تواند قبل از تقدیم دادخواست یا ضمن دادخواست راجع به اصل دعوا یا در جریان دادرسی طرح گردد.
امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.
دستور موقت و دادرسی فوری چیست؟
