به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از عصر ایران، هزاران تُن "نیترات آمونیوم" در نزدیکی بندر بیروت لبنان منفجر شد، بیش 70 نفر جان باخته و حدود 4 هزار نفر زخمی شدند.
انفجار روز سه شنبه پایتخت لبنان را لرزاند و انتظار می رود تعداد جان باختگان این حادثه همچنان افزایش یابد.
"حامد حسن" وزیر بهداشت لبنان به شهروندان بیروت گفت که هر که می تواند شهر را ترک کند زیرا مواد خطرناک به جا مانده از انفجار می تواند اثرات کشنده طولانی مدت به همراه داشته باشد.
مقامات لبنان اعلام کرده اند عامل انفجار، 2750 تن نیترات آمونیومی است که از 6 سال پیش و بدون رعایت ملاحظات در نزدیکی محوطه بندر بیروت انبار شد.
"حسن دیاب" نخست وزیر لبنان نیز اعلام کرد که مسئولان حادثه "بهای آن را می پردازند" و انبار واقع در مرکز انفجار نیز "خطرناک" بوده است.
نیترات آمونیوم چیست؟
نیترات آمونیوم که به گفته مقامات لبنان عامل انفجار بیروت اعلام شده یک ماده بلوری بی بو است که به عنوان کود یا تقویت کننده خاک مورد استفاده قرار می گیرد و عامل تعداد زیادی از انفجارهای صنعتی در دهه های گذشته در جهان بوده است.
انفجار لبنان نیترات آمونیوم
انفجار این مواد در یک کارخانه تولید "کود شیمیایی" در تگزاس منجر به کشته شدن 15 نفر در سال 2013 شد. این اتفاق در آن سال عمدی شناخته شد. انفجار تصادفی این مواد در سال 2001 نیز باعث کشتار 31 نفر در کارخانه ای در "تولوز" فرانسه شد.
ترکیب نیترات آمونیوم با روغن های سوختی ماده منفجره قوی ای تولید می کند که به صورت گسترده توسط صنعت ساخت و ساز برای تخریب های ویژه مورد استفاده قرار می گیرد. برخی از گروه ها مانند "طالبان" نیز از این مواد برای انفجارهایشان استفاده کرده اند.
از نیترات آمونیوم در حادثه انفجار "اکلاهماسیتی" آمریکا در آوریل 1995 استفاده شد و در این حادثه ساختمان فدرال شهر تخریب و 168 نفر جان باختند. تعداد زیادی از کودکان یک مهدکودک در نزدیکی محل انفجار نیز کشته شدند.
دود مشکی و قرمز ناشی انفجار بیروت نشان دهنده واکنش ناقص نیترات آمونیوم است/ عکس: EPA
دود قرمز ناشی از سوخت نیترات آمونیوم
در کشاورزی نیز کودهای نیترات آمونیومی به صورت گرانول استفاده شده و با حل شدن سریع در رطوبت باعث آزادی نیتروژن در خاک می شوند که برای رشد گیاهان حیاتی است.
روزنامه انگلیسی تلگراف در این باره نوشت: "جیمی اگزلی" استاد شیمی دانشگاه "رود آیلند" آمریکا در این باره به خبرگزاری فرانسه گفت: در شرایط ذخیره سازی معمول و بدون حرارت بالا شعله ور کردن نیترات آمونیوم سخت است.
وی افزود: اگر به تصاویر منتشر شده از انفجار بیروت نگاه کنید شاهد دود مشکی و قرمز خواهید بود که نشان دهنده واکنش ناقص این ترکیبات است.
استاد شیمی دانشگاه رودآیلند آمریکا گفت: من فکر می کنم یک انفجار کوچک باعث واکنش مابقی نیترات های آمونیوم در بیروت شده است. با این حال من چیزی در مورد انفجار تصادفی یا عمدی در انفجار بیروت نشنیده ام.
از آنجایی که نیترات آمونیوم یک اکسیدکننده است و پس از اشتعال اکسیژن تولید می کند، فرآیند احتراق افزایش یافته به سایر مواد اجازه اشتعال می دهد. اما این ماده به خودی خود قابل اشتعال نیست.
نحوه نگهداری از نیترات آمونیوم
به دلیل ویژگی اکسیدکنندگی نیترات آمونیوم قوانین کاملا سخت گیرانه ای برای نگهداری از آن وجود دارد. این ماده باید از سوخت و منابع گرما دور بماند.
الزام افزودن کربنات کلسیم به نیترات آمونیوم در بسیاری از کشورهای اروپایی برای ایمنی بیشتر این محصول وجود دارد.
پس از ماجرای حمله به " اکلاهماسیتی" قوانین و سخت گیری نگهداری نیترات آمونیوم به شکل چشم گیری افزایش یافت.
برای مثال، براساس ضوابط ضدتروریسم در تاسیسات شیمیایی، بخش هایی که بیش از 900 کیلوگرم نیترات آمونیوم را ذخیره و نگهداری می کنند، تحت بازرسی مرتب قرار خواهند گرفت.
"جیمی اگزلی" استاد شیمی دانشگاه "رود آیلند" در این باره گفت: با وجود تمام خطرات استفاده از نیترات آمونیوم در کشاورزی و ساخت و ساز امری ضروری است.
