به گزارش سرویس اطلاعات دارویی پایگاه خبری ساعدنیوز، قرص کلشی سین (Colchicine) یک داروی قدیمی و پرکاربرد با خواص ضدالتهابی قوی است که از گیاه گل حسرت (Autumn crocus) استخراج میشود. این دارو به طور گستردهای برای پیشگیری و درمان حملات حاد نقرس شناخته شده است، اما کاربردهای آن به همین یک مورد محدود نمیشود. درک صحیح از نحوه عملکرد، موارد مصرف دقیق، عوارض جانبی احتمالی و تداخلات دارویی آن برای مصرف ایمن و مؤثر این دارو ضروری است. در این مقاله، به صورت جامع و بر اساس منابع معتبر پزشکی، به تمام جنبههای مهم داروی کلشی سین خواهیم پرداخت.
کلشی سین به دلیل توانایی در کاهش پاسخ التهابی بدن در شرایط مختلفی تجویز میشود. اصلیترین موارد مصرف این دارو عبارتند از:
نقرس (Gout): کلشی سین یکی از اصلیترین گزینهها برای درمان حملات حاد نقرس است. این دارو با کاهش التهاب ناشی از تجمع کریستالهای اسید اوریک در مفاصل، به سرعت درد، تورم و قرمزی را تسکین میدهد. همچنین برای پیشگیری از حملات مکرر در بیمارانی که به تازگی درمان کاهش اورات را شروع کردهاند، استفاده میشود.
تب مدیترانهای فامیلیال (FMF): این یک بیماری ژنتیکی است که با حملات مکرر تب و التهاب در شکم، قفسه سینه و مفاصل مشخص میشود. کلشی سین داروی استاندارد برای پیشگیری از این حملات و جلوگیری از عارضه درازمدت آن یعنی آمیلوئیدوز است.
بیماری بهجت (Behçet's Disease): این بیماری یک اختلال التهابی نادر است که باعث ایجاد زخمهای دهانی و تناسلی، ضایعات پوستی و مشکلات چشمی میشود. کلشی سین میتواند به کنترل علائم مفصلی و پوستی در این بیماران کمک کند.
پریکاردیت (Pericarditis): برای درمان التهاب پریکارد (کیسه اطراف قلب)، به ویژه در موارد حاد و راجعه، کلشی سین به همراه داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) تجویز میشود تا به کاهش التهاب و جلوگیری از عود بیماری کمک کند.
مانند هر داروی دیگری، کلشی سین نیز میتواند عوارض جانبی به همراه داشته باشد. آگاهی از این عوارض به مدیریت بهتر آنها کمک میکند.
عوارض جانبی شایع: شایعترین عوارض این دارو به دستگاه گوارش مربوط میشوند و اغلب اولین نشانه نیاز به تنظیم دوز هستند:
اسهال
حالت تهوع و استفراغ
درد و گرفتگی شکم
عوارض جانبی جدی (نیاز به توجه فوری پزشکی): اگرچه این عوارض نادر هستند، اما در صورت بروز باید فوراً به پزشک مراجعه کرد:
ضعف یا درد عضلانی غیرمعمول: میتواند نشانه آسیب عضلانی (میوپاتی یا رابدومیولیز) باشد.
بیحسی یا گزگز در انگشتان دست و پا: ممکن است به دلیل سمیت عصبی (نوروپاتی) باشد.
خونریزی یا کبودی غیرعادی، گلودرد، تب یا علائم عفونت: این موارد میتوانند نشانهای از سرکوب مغز استخوان و کاهش سلولهای خونی باشند.
واکنشهای آلرژیک: بثورات پوستی، خارش، تورم صورت یا گلو و مشکلات تنفسی.
ادرار تیره یا کاهش حجم ادرار: میتواند نشانهای از آسیب کلیوی باشد.
کلشی سین میتواند با برخی داروها تداخل داشته باشد و خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. قبل از شروع مصرف، لیست تمام داروهای مصرفی خود (شامل داروهای تجویزی، بدون نسخه و مکملهای گیاهی) را به پزشک خود اطلاع دهید. برخی از مهمترین تداخلات عبارتند از:
استاتینها (داروهای کاهنده کلسترول): مصرف همزمان با داروهایی مانند آتورواستاتین یا سیمواستاتین، خطر آسیب عضلانی را به شدت افزایش میدهد.
آنتیبیوتیکهای ماکرولید: داروهایی مانند کلاریترومایسین و اریترومایسین میتوانند سطح کلشی سین را در خون بالا برده و خطر مسمومیت را افزایش دهند.
داروهای ضد قارچ آزولی: مانند کتوکونازول و ایتراکونازول.
سیکلوسپورین: داروی سرکوبکننده سیستم ایمنی.
آب گریپفروت: مصرف گریپفروت یا آب آن میتواند متابولیسم کلشی سین را مختل کرده و سطح آن را در خون افزایش دهد.
دوز مصرفی: کلشی سین دارای پنجره درمانی باریکی است، به این معنی که تفاوت بین دوز درمانی و دوز سمی آن کم است. هرگز دوز دارو را سرخود افزایش ندهید و دقیقاً طبق دستور پزشک عمل کنید.
بیماریهای زمینهای: در صورت داشتن هرگونه بیماری کلیوی یا کبدی، حتماً پزشک خود را مطلع سازید، زیرا ممکن است به دوز کمتری از دارو نیاز داشته باشید.
بارداری و شیردهی: مصرف کلشی سین در دوران بارداری باید با احتیاط فراوان و تنها با نظر پزشک متخصص انجام شود. این دارو در شیر مادر ترشح میشود، بنابراین قبل از مصرف در دوران شیردهی با پزشک مشورت کنید.
آزمایشات دورهای: در صورت مصرف طولانیمدت کلشی سین، پزشک ممکن است آزمایشهای خون دورهای را برای بررسی عملکرد کبد، کلیه و شمارش سلولهای خونی تجویز کند.
قرص کلشی سین یک ابزار درمانی قدرتمند برای مدیریت بیماریهای التهابی نظیر نقرس، FMF و پریکاردیت است. با این حال، استفاده از آن نیازمند آگاهی و احتیاط است. شناخت دقیق موارد مصرف، توجه به علائم گوارشی به عنوان اولین هشدارها، آگاهی از عوارض جانبی جدی و تداخلات دارویی، کلید بهرهمندی از مزایای درمانی این دارو و به حداقل رساندن خطرات آن است. همواره مشاوره با پزشک یا داروساز بهترین راه برای اطمینان از مصرف ایمن و مؤثر کلشی سین است.
برای مشاهده مطالب مرتبط با اطلاعات دارویی اینجا کلیک کنید
