به گزارش سروی اطلاعات دارویی پایگاه خبری ساعدنیوز، شربت اپیوم یا تریاک مایع، یکی از داروهای ترکیبی حاوی آلکالوئیدهای مخدر مانند مورفین، کدئین و تبائین است. این شربت بیشتر برای کنترل دردهای مزمن، برخی اختلالات گوارشی مانند اسهال شدید و بهعنوان دارویی کمکی در ترک اعتیاد مورد استفاده قرار میگیرد.
اگرچه اثرات تسکیندهنده این دارو برای برخی بیماران حیاتی است، اما قدرت وابستهسازی بالای آن باعث شده مصرف شربت اپیوم نیاز به تجویز دقیق پزشک و کنترل جدی داشته باشد. در ادامه با موارد مصرف، خطرات و نحوه مدیریت عوارض این شربت بیشتر آشنا میشویم.
شربت اپیوم عمدتاً برای تسکین دردهای مزمن، درمان اسهال مزمن غیرعفونی، و بهعنوان درمان کمکی در ترک مواد مخدر کاربرد دارد. خاصیت ضد درد و آرامبخش آن باعث شده در موارد خاصی همچون دردهای سرطانی یا نورالژیا نیز مورد استفاده قرار گیرد.
این دارو در برخی کلینیکهای ترک اعتیاد بهعنوان جایگزین مواد مخدر تجویز میشود تا فرآیند ترک بهصورت کنترلشده صورت گیرد. همچنین در شرایطی که بیمار دچار اسهال مقاوم به درمانهای معمولی است، مصرف محدود و نظارتشده آن میتواند مؤثر باشد.
از جمله عوارض رایج مصرف شربت اپیوم میتوان به خوابآلودگی، تهوع، یبوست، خشکی دهان و کاهش اشتها اشاره کرد. در برخی بیماران، مشکلات تنفسی، گیجی و اختلال در تمرکز نیز دیده میشود که با دوزهای بالاتر شدیدتر میگردد.
مصرف طولانیمدت این دارو احتمال وابستگی شدید جسمی و روانی را افزایش میدهد. همچنین، در مواردی ممکن است فرد به افسردگی، بیقراری، یا اختلالات خواب دچار شود. در صورت بروز عوارضی مانند کاهش سطح هوشیاری، تنفس کند یا کبودی لبها، فوراً باید به پزشک مراجعه شود.
شربت اپیوم نباید در بیماران دارای سابقه اعتیاد، مشکلات تنفسی، بیماریهای کلیوی یا کبدی شدید، یا در کودکان استفاده شود. همچنین مصرف همزمان این دارو با سایر داروهای خوابآور یا الکل میتواند خطر مرگآور باشد.
زنان باردار و شیرده نیز باید از مصرف این شربت پرهیز کنند، زیرا ترکیبات موجود در آن میتوانند از جفت عبور کرده و بر جنین تأثیر بگذارند. پیش از شروع مصرف، بررسی دقیق سوابق پزشکی و دارویی بیمار ضروری است.
وابستگی به شربت اپیوم بسیار جدی است و اغلب بیماران پس از مدتی مصرف، دچار اعتیاد جسمی و روانی میشوند. ترک ناگهانی آن میتواند باعث علائمی مانند تعریق شدید، بیخوابی، اضطراب و دردهای عضلانی شود.
درمان وابستگی به این دارو باید تحت نظر متخصص و با استفاده از برنامههای درمانی و رواندرمانی انجام گیرد. از مصرف خودسرانه و بدون مشاوره دارویی جدا باید پرهیز کرد.
در بسیاری از موارد، استفاده از داروهای ضد درد غیراپیوئیدی مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا داروهای ضداسهال معمولی، میتواند جایگزین مطمئنتری باشد. همچنین داروهای گیاهی نظیر دمنوش نعنا یا زنجبیل در کنترل دردهای گوارشی خفیف مؤثر هستند.
روشهای غیر دارویی مانند طب سوزنی، تمرینات تنفسی، ماساژ درمانی یا مدیتیشن نیز در کاهش درد و اضطراب نقش دارند و میتوانند از مصرف بیرویه مواد مخدر جلوگیری کنند.
شربت اپیوم دارویی قوی و تأثیرگذار است که مصرف آن تنها باید با نسخه پزشک و در شرایط خاص صورت گیرد. عوارض گسترده این دارو، از وابستگی تا اختلالات روانی و تنفسی، زنگ هشداری برای مصرفکنندگان است. همواره جایگزینهای ایمنتر و راهکارهای غیر دارویی باید مدنظر قرار گیرد تا از ورود به چرخه اعتیاد جلوگیری شود.
برای مشاهده مطالب مرتبط با اطلاعات دارویی اینجا کلیک کنید
