دوشنبه‌ها با ختم قرآن / تلاوت قرآن کریم؛ حزب 30- آیات 141 تا 165 سوره انعام + معنی و تفسیر آیات

معنی سوره انعام؛ آیات 141 تا 165

خداوند کسی است که باغ‌هایی برافراشته بر داربست [چون درختان انگور]، و باغ‌هایی بدون داربست [چون درختان ایستاده بر تنه و ساقه]، و درخت خرما، و کشت و زرع با محصولات گوناگون، و زیتون، و انار شبیه به هم و بی‌شباهت به هم پدید آورده است، از میوه‌های آن‌ها چون میوه داد بخورید! و حقِ [شرعی] آن را روز چیدنش [به مستحقان] بپردازید! و از زیاده‌روی [در هزینه‌کردن و خوردن] بپرهیزید! زیرا خداوند اهل زیاده‌روی را دوست ندارد‌ (141) و [نیز] از دام‌ها حیواناتی باربَر، و دارندۀ پشم و کرک آفرید، از آنچه خداوند روزی شما کرده بخورید، و از گام‌های شیطان پیروی نکنید! که یقیناً او دشمن آشکار شماست‌ (142)

[از حیواناتِ قابل بهره‌وری شما] هشت جفت [آفرید]، از میش دو تا و از بُز دو تا، آیا خداوند نرهای آن‌ها را یا ماده‌هایشان را، یا آنچه را که رحِمِ میش و بُزِ ماده در بر گرفته حرام کرده است؟ اگر [دربارۀ این حُرمت] راستگو هستید از روی دلیلِ علمی به من خبر دهید‌! (143) از شتر دو تا و از گاو دو تا، بگو: آیا خداوند نرهای آن‌ها را، یا ماده‌هایشان را یا آنچه که رحِمِ ماده‌شتر و گاو در بر گرفته حرام کرده است؟ یا زمانی که خداوند شما را به این [تحریم] سفارش کرد [در محضرش] حاضر بودید، پس ستمکارتر از کسی که به خدا دروغ ببندد تا مردم را از روی بی‌دانشی گمراه کند کیست؟ مسلّماً خداوند ستمکاران را هدایت نمی‌کند‌ (144) بگو: در احکامی که به من وحی شده [غذای] حرامی را بر خورنده‌ای که آن را می‌خورد نمی‌یابم مگر مُردار، یا خون ریخته‌شده، یا گوشت خوک که یقیناً آن‌ها پلیدند، یا آن [حیوانی] که [هنگام ذبح] بر اساس گناه [و نافرمانی از دستور خداوند] نام غیر خدا را بر آن برده‌اند، پس کسی که [برای نجات جانش] به خوردن آن‌ها ناچار شود درصورتی‌که خواهان لذت نباشد و از حد لازم تجاوز نکند [گناهی بر او نیست؛] مسلّماً پروردگارت بسیار آمرزنده و مهربان است‌ (145) هر حیوانِ ناخن‌دار، و پیهِ گاو و گوسفند را بر یهودیان حرام کردیم، مگر چربی‌هایی که بر پشت یا رودۀ آن‌هاست، یا آنچه با استخوان آمیخته است، این [تحریم] را به سبب ستم‌کردنشان به آنان کیفر دادیم، ما [در اِعلام این تحریم] یقیناً راستگوییم‌ (146)

اگر تو را انکار کردند، بگو: پروردگارتان دارای رحمتی گسترده است، اما عذاب او را هم از گروه گنه‌پیشگان برنمی‌گردانند‌ (147) کسانی که [برای خداوند] شریک قرار داده‌اند قاطعانه می‌گویند: اگر خدا می‌خواست نه ما مشرک می‌شدیم و نه پدرانمان، و نه چیزی را [از پیشِ خود] حرام می‌کردیم، [پس همۀ این امور جبری است.] کسانی که پیش از اینان بودند نیز بر پایۀ همین اعتقاد، [پیامبران را] انکار کردند تا این‌که عذاب شدیدِ ما را چشیدند، بگو: آیا نزد شما [در مورد عقیده‌ای که دارید دلیلِ] علمی هست که آن را به ما ارائه دهید؟ شما فقط از گمانِ بی‌پایه پیروی می‌کنید، و جز به دروغ و گمان تکیه ندارید (148) بگو: دلیلِ رسا [که شکی در آن راه ندارد] فقط در اختیار خداوند است، خداوند اگر می‌خواست حتماً همۀ شما را [از روی جبر] هدایت می‌کرد‌ (149) [به مدعیان تحریم‌ها] بگو: گواهان خود را که گواهی می‌دهند خداوند این [اموری] را [که شما می‌گویید] حرام کرده بیاورید! پس اگر [گواهان هم به نفع دوستانشان] گواهی دادند تو با آنان گواهی مده! و از خواسته‌های [نامشروعِ] کسانی که آیات ما را منکر شدند، و آنان‌که به آخرت ایمان ندارند، و برای پروردگارشان شریک قرار می‌دهند پیروی مکن‌! (150) بگو: بیایید تا آنچه را پروردگارتان حرام کرده بر شما بخوانم، و آن این‌که؛ چیزی را شریک او نگیرید، و به پدر و مادر نیکی کنید! و فرزندانتان را به سبب [سخت‌ترین شرایط] تنگدستی نکشید؛ ما شما و آنان را روزی می‌بخشیم، و به کارهای زشت چه آشکار و چه پنهانش نزدیک نشوید! و کسی را که خدا کشتنش را حرام کرده جز به‌حق [که قصاص و قتال با دشمن است] نکشید! این است آنچه او به شما سفارش کرده تا بیندیشید‌ (151)

به مال یتیم جز به نیکوترین روش نزدیک نشوید! تا به رشد [عقلی] خود برسد. پیمانه و وزن را بر اساس عدالت، پُر و کامل بدهید! هیچ‌کس را جز به اندازۀ طاقتش تکلیف نمی‌کنیم. هر‌گاه سخن بگویید عدالت [در گفتار] را رعایت کنید؛ هرچند دربارۀ خویشاوند باشد! به عهد خدا [که نبوت و قرآن و امامت است] وفا کنید! این است آنچه او به شما سفارش کرده تا پند گیرید‌ (152) و یقیناً این [مقرراتِ استواری که پیامبر از سوی من به شما اِعلام کرد] راهِ مستقیمِ من است؛ بنابراین از آن پیروی کنید، و پیروِ راه‌ها [ی دیگر] نباشید که شما را از راه خدا پراکنده می‌کند، این است آنچه او به شما سفارش کرده تا [از خدا اطاعت نموده، از محرّماتش] بپرهیزید‌ (153) [ما شریعت خود را به‌وسیلۀ پیامبرانِ گذشته به امت‌ها ارائه دادیم،] سپس به موسی کتاب عطا کردیم تا [نعمت معنوی قوانین و احکام خود را] بر کسانی که نیکی کردند تمام کنیم، و همۀ معارفِ [مورد نیاز مردم] را توضیح دهیم، و اینکه هدایت‌کننده [به‌سوی حلال و حرام] و مایۀ رحمت باشد تا مردم به ملاقات پروردگارشان [در سایۀ این سرمایۀ عظیمِ معنوی] مؤمن شوند‌ (154) این [قرآن که حاوی همۀ علوم و احکام کتاب‌های آسمانی است] کتابی است که ما آن را خجسته و پُرخیر نازل کردیم، [اگر می‌خواهید از برکاتش بهره‌مند شوید] از آن پیروی کنید! و [از مخالفت با آن] بپرهیزید تا مورد رحمت قرار گیرید‌ (155) [قرآن را نازل کردیم] تا شما نگویید کتاب [آسمانی] فقط بر دو گروهِ پیش از ما [یهود و نصاری] نازل شد، و [چون به لغت ما نبود] از تعلیم‌گرفتنشان بی‌خبر ماندیم‌ (156) یا نگویید اگر کتاب [آسمانی] بر [خود] ما نازل می‌شد قطعاً از یهود و نصاری راه یافته‌تر بودیم، اینک بُرهانی روشن و هدایت و رحمتی ویژه از سوی پروردگارتان برای شما آمد؛ بنابراین ستمکارتر از کسی که منکر آیات خدا شود و از آن رویگردان شود کیست؟ به‌زودی آنان‌که از آیات ما روی‌گردان شوند به سبب [همین] روی‌گرداندنشان به عذاب سختی مجازات خواهیم کرد‌ (157)

آیا [برای ایمان‌آوردن به قرآن] جز این [مسائل را به عنوان محرّکِ ایمان‌آوردن] انتظار دارندکه فرشتگان به‌سویشان آیند، یا پروردگارت [آشکارا] تجلی کند، یا برخی از نشانه‌های پروردگارت [مانند قیامت، هم‌اکنون] تحقق یابد؟! [معلوم است که با بهانه‌کردنِ این خواسته‌ها می‌خواهند از ایمان به قرآن همواره رویگردان باشند.] روزی که برخی از نشانه‌های پروردگارت [چون قیامت وآثارش] ظاهر شود ایمان‌آوردنِ کسی که پیش از آن ایمان نیاورده، یا در حال ایمان‌داشتن عمل شایسته‌ای انجام نداده سودی نخواهد داشت، بگو: [با این بهانه‌تراشی‌ها] منتظر [عذاب] باشید، ما هم منتظریم [که به عذاب دچار شوید]‌ (158) بی‌تردید کسانی که دینشان را بخش‌بخش کردند [تا به بخشی که مطابق میلشان باشد عمل کنند و بخش دیگر را واگذارند]، و در نتیجه گروه‌گروه شدند تو را هیچ پیوند و کاری با آنان نیست [؛ زیرا از امت تو به حساب نمی‌آیند،] کار آنان فقط با خداست، آن‌گاه به اعمالی که همواره انجام می‌دادند آگاهشان می‌کند‌ (159) آنان که کارِ نیک [به پیشگاه خداوند] بیاورند پاداششان ده برابر است، و آنان‌که کارِ بد بیاورند جز به مانند آن مجازات نشوند و مورد ستم قرار نمی‌گیرند‌ (160) بگو: مسلّماً پروردگارم مرا به‌سوی راه مستقیم هدایت کرده؛ [راه مستقیمی] که دین ثابت و استوار است؛ همان دین ابراهیمِ یکتاپرست؛ که از مشرکان نبود‌ (161) بگو: نمازم، عبادتم، زندگی‌ام و مرگم فقط برای خداوند یکتا پروردگار جهانیان است‌ (162) او را شریکی نیست، به این [یگانه‌دانستنِ او] مأمورم، و نخستین کسی بین شما می‌باشم که تسلیم خداوندم‌ (163) بگو: آیا جز خدای یکتا پروردگار و مدبّری بطلبم؟ درحالی‌که او پروردگار و مدبّر همۀ امور است، و هیچ‌کس جز به زیان خود [عمل زشتی] مرتکب نمی‌شود، و هیچ سنگین‌باری، بارِ گناه دیگری را [به دوش خود] برنمی‌دارد، سپس بازگشت همۀ شما به‌سوی پروردگارتان خواهد بود، نهایتاً شما را به [حقانیت] آنچه دربارۀ آن اختلاف می‌کردید آگاه می‌کند‌ (164) او کسی است که شما را در زمین جانشین [نسل‌های گذشته] قرار داد، و [مرتبۀ معنوی و مادّی] برخی از شما را بر بعضی دیگر به درجاتی بالا برد تا شما را در آنچه عطایتان کرده بیازماید، مسلّماً پروردگارت زودکیفر، و یقیناً بسیار آمرزنده و مهربان است‌ (165)