به گزارش سرویس مجله خودرو پایگاه خبری ساعدنیوز، انتخاب روغن موتور مناسب، یکی از حیاتیترین تصمیمات برای حفظ سلامت و افزایش طول عمر موتور خودرو است. در میان انبوهی از استانداردها و کدهای مختلف، روغن موتور 10W-40 یکی از پرکاربردترین و شناختهشدهترین گزینهها در بازار ایران و جهان به شمار میرود. اما آیا این روغن برای خودروی شما نیز انتخاب درستی است؟ عدم آگاهی در این زمینه میتواند به موتور آسیبهای جدی و پرهزینهای وارد کند. درک صحیح مفهوم ویسکوزیته یا گرانروی و شناخت خودروهایی که با این استاندارد سازگاری دارند، اولین قدم برای یک انتخاب هوشمندانه است.
این مقاله به صورت تخصصی به بررسی کامل روغن موتور 10W-40 میپردازد. ما به شما خواهیم گفت که اعداد و حروف این کد به چه معنا هستند، این روغن برای چه نوع موتورها و مدلهای خودرویی طراحی شده است، چه مزایا و محدودیتهایی دارد و در نهایت، چگونه آن را با سایر روغنهای رایج مانند 20W-50 یا 5W-30 مقایسه کنیم. هدف ما ارائه اطلاعاتی دقیق و کاربردی است تا شما بتوانید با اطمینان کامل، روغن موتور مناسب برای وسیله نقلیه خود را انتخاب کنید.
قبل از هر چیز، باید بدانیم که عبارت "10W-40" یک کد استاندارد از سوی انجمن مهندسان خودرو (SAE) است که ویسکوزیته یا مقاومت روغن در برابر جاری شدن را در دماهای مختلف توصیف میکند. این کد از دو بخش اصلی تشکیل شده است. بخش اول، عدد "10" همراه با حرف "W" است. حرف W مخفف کلمه "Winter" (زمستان) بوده و نشاندهنده گرانروی روغن در دماهای پایین و هوای سرد است. هرچه این عدد کمتر باشد (مانند 5W یا 0W)، روغن در هوای سرد رقیقتر بوده و سریعتر در اجزای موتور به گردش درمیآید که این امر به استارت آسانتر و محافظت بهتر از موتور در لحظات اولیه روشن شدن کمک میکند.
بخش دوم کد، عدد "40" است که ویسکوزیته روغن را در دمای کاری نرمال موتور (حدود 100 درجه سانتیگراد) نشان میدهد. این عدد بیانگر میزان غلظت و پایداری لایه روغن بین قطعات متحرک موتور در شرایط کارکرد عادی و دماهای بالا است. بنابراین، روغن 10W-40 یک روغن "چهارفصل" یا "Multi-Grade" است که میتواند عملکرد مناسبی را هم در دماهای نسبتاً سرد برای استارت اولیه و هم در دماهای بالا برای محافظت از موتور ارائه دهد و به همین دلیل به یکی از محبوبترین گزینهها تبدیل شده است.
به طور کلی، روغن موتور 10W-40 اغلب برای طیف گستردهای از خودروهای بنزینی و دیزلی که در دهههای گذشته طراحی و تولید شدهاند، توصیه میشود. این خودروها معمولاً شامل مدلهای تولید شده از اواخر دهه 1990 تا اواخر دهه 2010 میلادی هستند. موتور این خودروها با تلرانس یا فواصل داخلی بیشتری بین قطعات طراحی شدهاند و یک روغن با گرانروی متعادل مانند 10W-40 میتواند به خوبی این فضاها را پر کرده و یک لایه محافظ پایدار ایجاد کند. در بازار ایران، خودروهایی مانند پژو 405، پژو پارس (با موتور XU7)، سمند معمولی، پراید (مدلهای قدیمیتر)، نیسان پاترول و وانت نیسان (زامیاد) از جمله مصرفکنندگان اصلی این نوع روغن هستند.
علاوه بر مدل خودرو، کارکرد آن نیز در انتخاب این روغن مؤثر است. خودروهای با کارکرد بالا (High-Mileage) که بیش از 100,000 کیلومتر پیمودهاند، حتی اگر در ابتدا از روغن رقیقتری استفاده میکردند، میتوانند کاندیدای مناسبی برای استفاده از 10W-40 باشند. زیرا با گذشت زمان و فرسودگی قطعات، فواصل داخلی موتور افزایش یافته و این روغن به دلیل غلظت بیشتر در دمای بالا، میتواند به کاهش روغنسوزی، کم کردن صدای اضافی موتور و آببندی بهتر کمک کند. با این حال، همواره اولویت اصلی، رجوع به دفترچه راهنمای خودرو است.
یکی از بزرگترین مزایای روغن 10W-40، تطبیقپذیری و عملکرد متعادل آن در شرایط آب و هوایی مختلف است. این روغن که عمدتاً به صورت نیمهسنتتیک (Semi-Synthetic) تولید میشود، ترکیبی از خواص مثبت روغنهای مینرال (قیمت مناسب) و سنتتیک (پایداری حرارتی و مقاومت در برابر اکسیداسیون) را ارائه میدهد. این ویژگی باعث میشود که فیلم روغن تشکیل شده توسط آن، مقاومت خوبی در برابر فشار و حرارت داشته باشد و از قطعات حیاتی موتور مانند یاتاقانها، میللنگ و پیستونها به خوبی محافظت کند. این روغن برای رانندگیهای شهری و بینشهری در آب و هوای معتدل ایران یک گزینه اقتصادی و کارآمد محسوب میشود.
با وجود تمام مزایا، استفاده از 10W-40 محدودیتهایی نیز دارد. این روغن برای خودروهای مدرن و جدید که با تکنولوژیهای پیشرفته مانند توربوشارژر، سیستم Start-Stop و موتورهای GDI (تزریق مستقیم سوخت) طراحی شدهاند، به هیچ وجه مناسب نیست. موتور این خودروها با تلرانسهای بسیار دقیق و پایین ساخته شده و نیازمند روغنهای رقیقتر (مانند 0W-20 یا 5W-30) برای روانکاری سریع، خنککاری بهتر و دستیابی به حداکثر بهرهوری سوخت هستند. استفاده از روغن 10W-40 در این موتورها میتواند منجر به افزایش مصرف سوخت، کاهش شتاب و فشار آمدن به پمپ روغن شود. همچنین در مناطق بسیار سردسیر، عملکرد استارت آن به خوبی روغنهای 5W یا 0W نخواهد بود.
مقایسه روغن 10W-40 با سایر گریدهای رایج به درک بهتر جایگاه آن کمک میکند. یکی از متداولترین مقایسهها، بین 10W-40 و 20W-50 است. روغن 20W-50 هم در دمای پایین و هم در دمای بالا، غلیظتر از 10W-40 است. به همین دلیل، 20W-50 معمولاً برای موتورهای بسیار قدیمی و فرسوده که دچار روغنسوزی شدید هستند یا در شرایط آب و هوایی بسیار گرم مورد استفاده قرار میگیرد. در مقابل، 10W-40 به دلیل روانکاری بهتر در لحظه استارت، گزینه مناسبتری برای مناطق معتدل و خودروهایی است که وضعیت موتور سالمتری دارند.
از سوی دیگر، مقایسه 10W-40 با 5W-30 نیز حائز اهمیت است. روغن 5W-30 هم در حالت سرد و هم در حالت گرم، رقیقتر است. این ویژگی باعث میشود که 5W-30 در هوای سرد بسیار سریعتر به تمام اجزای موتور برسد و همچنین به دلیل اصطکاک داخلی کمتر، به کاهش مصرف سوخت کمک کند. به همین دلیل است که اکثر خودروهای جدید و کممصرف امروزی به استفاده از روغن 5W-30 یا گریدهای مشابه نیاز دارند. انتخاب بین این دو کاملاً به توصیه شرکت سازنده خودرو بستگی دارد و جایگزینی آنها بدون دلیل فنی توصیه نمیشود.
روغن موتور 10W-40 یک انتخاب بسیار رایج و کارآمد برای طیف وسیعی از خودروها، به ویژه مدلهای تولید شده در دهههای گذشته و خودروهای با کارکرد بالا است. این روغن با ارائه تعادل مناسب بین عملکرد در هوای سرد و محافظت در دمای بالا، گزینهای مطمئن برای شرایط آب و هوایی معتدل محسوب میشود. خودروهایی مانند خانواده پژو، سمند و پراید از جمله مصرفکنندگان اصلی آن در ایران هستند. با این حال، این روغن برای موتورهای مدرن و پیشرفته امروزی که به روغنهای رقیقتر و تمامسنتتیک نیاز دارند، مناسب نیست.
مهمترین نکتهای که هر صاحب خودرو باید به آن توجه کند، دفترچه راهنمای خودرو است. شرکت سازنده، بهترین منبع برای تعیین دقیقترین و مناسبترین گرید روغن برای موتور وسیله نقلیه شماست. انتخاب صحیح روغن، سرمایهگذاری برای سلامت طولانیمدت موتور و جلوگیری از هزینههای سنگین تعمیرات در آینده است.
برای مشاهده سایر مطالب مربوط به مجله خودرو اینجا کلیک کنید
