پندهای گلستان سعدی: حکایت عابدان و بازرگان با صدای خسرو شکیبایی / باب دوم در اخلاق درویشان حکایت شماره 2 + فایل صوتی و نسخه‌های قدیمی

معنی حکایت شماره 2، باب دوم گلستان سعدی

در داستان، درویشی به کعبه رفته بود و در حالی که سر خود را بر آستان کعبه می‌مالید، با خدا گفتگو می‌کرد. او می‌گفت که ای خداوند بخشنده و مهربان، تو بهتر می‌دانی که از انسان‌های خطاکار و جاهل چه چیز برمی‌آید. سپس توضیح می‌داد که برای طلب بخشش آمده‌است و نه با غرور و امید به عبادت‌های خود. او می‌گوید که افراد عادی از گناهان خود توبه می‌کنند، اما عارفان حتی از عبادت‌های خود نیز استغفار می‌کنند. در نهایت، می‌افزاید که برخلاف عابدان و بازرگانان که به دنبال پاداش و سود هستند، او تنها با امید و بدون انتظار هر گونه عوض به درگاه خداوند آمده‌است و درخواست می‌کند که خداوند با او آن‌گونه رفتار کند که شایسته‌ی اوست. در پایان، درویش دیگری را می‌بیند که در کنار کعبه گریه می‌کند و از خدا نمی‌خواهد که صرفاً طاعت او را بپذیرد، بلکه می‌خواهد که خداوند قلم عفو بر خطاهایش بکشد.

برگردان به زبان ساده

# درویشی را دیدم، سر بر آستانِ کعبه همی‌مالید و می‌گفت: یا غَفور! یا رحیم! تو دانی که از ظَلومِ جَهول چه آید.

ای آمرزگار! ای بخشاینده! تو آگاهی که از بسیارنادانی که بر نفْسِ خود سخت ستم روا می‌دارد چه کاری ساخته است. (یعنی طاعتی از من بر نمی‌آید)

# عذرِ تقصیرِ خدمت، آوردم

که ندارم به طاعت استظهار

از کوتاهی کردن در طاعت و چاکری پوزش می‌خواهم، چه به عبادت و فرمانبرداری خود قوی‌پشت نی‌ام.

# عاصیان از گناه توبه کنند

عارفان از عبادت استغفار

هوش مصنوعی: افراد گنهکار از گناه‌هایشان پشیمان می‌شوند و از آن‌ها توبه می‌کنند، در حالی که عارفان حتی از عبادت خود احساس نقص کرده و از آن نادم و پشیمان هستند.

# عابدان جزایِ طاعت خواهند و بازرگانان بهایِ بِضاعت، منِ بنده امید آورده‌ام نه طاعت و به دَرْیوزه آمده‌ام نه به تجارت.

هوش مصنوعی: مؤمنان در انتظار پاداش اعمال نیک خود هستند و بازرگانان در پی قیمت کالاهای خود. اما من، به عنوان یک بنده، امیدی از آن نوع ندارم و به دنبال درخواست کمک آمده‌ام، نه برای تجارت و کسب درآمد.

# اِصْنَعْ بی ما اَنْتَ اَهْلُهُ.

هوش مصنوعی: با ما همانطور رفتار کن که شایسته‌اش هستی.

# بر درِ کعبه سائلی دیدم

که همی‌گفت و می‌گرستی خَوش

هوش مصنوعی: در کنار کعبه، شخصی را دیدم که با صدای دل‌نشینی درخواست می‌کرد و اشک می‌ریخت.

# می‌نگویم که طاعتم بپذیر

قلمِ عفو بر گناهم کش

هوش مصنوعی: نمی‌گویم که به خاطر بندگی‌ام مرا ببخش، فقط از خطای من بگذر و آن را نادیده بگیر.