سنجد تلخ یا خولان گیاهی ست که در مناطق جنوب خراسان، قهستان و اقلید به صورت انبوده می روید. برگ، گل، دانه و میوه های گیاه استفاده دارویی دارند. از برگ و گل این گیاه برای درمان آرتروز، زخمهای گوارشی، تقرس و دانه های روی پوست که بوسیله بیماریهای عفونی همچون سرخک ایجاد شده باشد، به کار می رود. از چای حاوی برگهای سنجد تلخ به عنوان منبع ویتامینها، آنتی اکیسدانها، واحدهای سازنده پروتئین (اسیدهای آمینه)، اسیدهای چرب و مواد معدنی برای بهبود فشار خون و کاهش کلسترول، پیشگیری و کنترل بیماری عروق خون و تقویت سیستم ایمنی استفاده می شود.
از میوه این گیاه برای پیشگیری از عفونت، بهبود بینایی و کاهش فرایند پیری استفاده می شود. دانه یا روغن میوه آن به عنوان یک اکسپکتورانت برای کاهش خلط؛ به منظور درمان آسم، اختلالات قلبی از جمله درد قفسه سینه (آنژین) و کلسترول بالا به منظور پیشگیری از بیماری عروق خونی و به عنوان یک آنتی اکسیدان استفاده می شود. روغن سنجد تلخ نیز برای کاهش زوال مهارتهای تفکر به دلیل افزایش سن، کاهش بیماری ناشی از سرطان و همچنین محدود کردن سمیت درمان شیمیایی سرطان، تعادل سیستم ایمنی، درمان معده و بیماریهای روده ای از جمله زخمها و ریفلاکس مری (ترش کردن)، درمان شب کوری و خشکی چشم و به عنوان یک مکمل ویتامین C، A، E، بتاکاروتن، مواد معدنی، اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب استفاده می شود.
بعضی از افراد از میوه سنجد تلخ، کنستانتره میوه و روغن بذر یا میوه برای درمان صدمه ناشی از پرتو اشعه ایکس و آفتاب سوختگی و بریدگیها، برای آکنه، بیماری پوستی، خشکی پوست، اگزما، زخمهای پوستی و تغییر رنگ پوست پس از تولد و برای حفاظت از اعضای مخاطی استفاده می کنند.
خواص شگفت انگیز سنجد تلخ
1. مبارزه با استرس اکسیداتیو
یک تحقیق بر روی موش ها نشان داد که روغن سنجد از استرس اکسیداتیو ناشی از کروم جلوگیری میکند .سایر مواد شیمیایی موجود در عصاره برگ مشاهده شده است که روند تولید نسل رادیکال را کاهش داده و همچنین استرس را کاهش می دهد.
2. محافظت از معده
سنجد تلخ باعث کاهش آسیب زخم معده می شود.در مطالعه ای ثابت شد که افرادی که روزانه سنجد مصرف می کردند به طور قابل ملاحظه ای معده آنها تقویت شد...
3. کاهش التهاب
تحقیقات نشان داده است که برگهای سنجد تلخ بسیار ضد التهاب است وباعث کاهش التهاب در بیماران مبتلا به آرتروز می شود. در گروهی از موش ها با تزریق سنجد سبز کاهش التهاب در آنها مشاهده شد.سلولهای التهابی یک ترکیب شیمیایی به نام اکسید نیتریک را منتشر می کنند که موجب آسیب التهابی می شود.
4. مبارزه با سلول های سرطانی
تحقیقات بر روی موش ها نشان داد که روغن سنجد در رشد تومورها در پوست ومعده موش نقش مهمی دارد.این تحقیقات بر روی 195 موش انجام شد که به کاهش رشد سلول های سرطانی انجامید ...
5. محافظت از کبد
مطالعه ای بر روی 50 بیمار مبتلا به سیروز کبدی انجام شدو مشخص شد روغن سنجد تلخ شدت بیماری را در بیش از 30 بیمار کاهش می دهد و تقریبا 70٪ آنها در درمان بیماری های مرتبط با کبد مفید هستند.
6. کاهش دیابت
دانشمندان سنجد تلخ را به موش هایی که رژیم غذایی شیرین داشتند،دریافت کردند. این نتایج کاهش قابل توجه فشار خون بالا را نشان داد. همچنین مشاهده شد که سطح قند خون افزایش یافته و همچنین میزان چربی خون که محققان در تحقیقاتشان در حال بررسی بودند را کاهش داد.
7. زخم را بهبود می بخشد
اثربخشی روغن سنجد تلخ در بهبودی زخم بیماران سوختگی مشاهده شد.این روغن به صورت موضعی بر روی پوست اعمال شد.کسانی که این کار را کرده بودند شاهد رشد شگفت انگیز سلول های پوست بر روی زخم خود بودند.. روغن سنجد به منظور افزایش تولید پروتئین و کاهش سرعت زخم به سرعت در حال افزایش سرعت روند بهبود شکل گرفت. این کار با افزایش تولید پروتئین و ترمیم فیبر در ماهیچه انجام می شود.
8. از مغز محافظت می کند
روغن سنجد تلخ نشان داد که بدن را از آسیب های ناشی از خوردن دارو حفظ می کندو برای محافظت مغز در برابر اکسیداتیو بسیار مفید است.
9. تقویت سیستم ایمنی بدن
T-2 سمی است که سیستم ایمنی را از بین می برد. روغن سنجد تلخ اثرات سم را کاهش می دهد، بنابراین سیستم ایمنی بدن آنها تقویت می شود. سلولهای قاتل طبیعی بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند و روغن سنجد تلخ باعث کاهش سمیت بدن می شود.
10. بهبود سلامت قلب
روغن سنجد تلخ به طور قابل توجهی مقاومت قلب در برابر استرس داشته و به همین دلیل می تواند ازمشکلات ریه جلوگیری کند. روغن سنجد تلخ دارای خواص آنتی اکسیدانی بالایی است که در جلوگیری از آسیب های قلبی در حین حفظ ساختار و ترکیب شیمیایی مناسب قلب بسیار مفید است. همچنین مشخص شده است که به طور قابل توجهی باعث کاهش لخته شدن گلبول های سفید در نتیجه کاهش احتمال قلب، سکته مغزی و سایر بیماری های قلبی را سبب می شود..
11. بهبود سلامت پوست
روغن سنجد تلخ باعث افزایش ضخامت پوست شده و به فرآیند بهبود پوست سرعت می بخشد. سنجد تلخ از خشکی پوست جلوگیری می کنند و باعث صاف شدن پوست شده و باعث کاهش روند پیری و درمان آفتاب سوختگی و تحریک پوست می شود....
عوارض جانبی
میوه سنجد تلخ برای مصرف به عنوان غذا احتمالا بی خطر است. میوه خولان در مربا، پای، نوشیدنی و غذاهای دیگر استفاده می شود. میوه خولان دریایی به هنگام مصرف خوراکی یا به عنوان دارو روی پوست حتی الامکان بدون اشکال است. در تحقیقات علمی حداکثر تا ۹۰ روز بدون خطر استفاده شده است. البته هنوز در مورد امنیت استفاده از برگ سنجد تلخ یا عصاره آن اطلاعات کافی وجود ندارد.
موارد احتیاط و هشدار
بارداری و شیردهی: اطلاعات قابل اتکایی در مورد امنیت مصرف سنجد تلخ در زمان بارداری یا شیردهی وجود ندارد. در این وضعیت بهتر است که برای ایمنی بیشتر از مصرف آن اجتناب کنید.
اختلال خونریزی: سنجد تلخ احتمالا لخته شدن خون را به هنگام استفاده دارویی، کُند می کند. بنابراین در مورد افراد مبتلا به اختلالات خونریزی این نگرانی وجود دارد که خطر کبودی و خونریزی را افزایش دهد.
فشار خون پایین: خولان ممکن است فشار خون را به هنگام استفاده دارویی کاهش دهد. طبق نظریه ای، مصرف سنجد تلخ ممکن است فشار خون را در افراد مبتلا به فشار خون پایین، خیلی پایین بیاورد.
جراحی: سنجد تلخ ممکن است لخته شدن خورن را به هنگام مصرف به عنوان دارو، کند نماید. بنابراین استفاده از آن قبل و بعد از جراحی ممکن است موجب خونریزی زیاد شود. حداقل دو هفته قبل از جراحی استفاده از این ماده را قطع کنید.
تداخلات دارویی
داروهایی که لخته شدن خون را کند می کند (داروهای ضد انعقادی یا ضد پلاکت) با سنجد تلخ تداخل دارند: سنجد تلخ ممکن است لخته شدن خون را کند کند. مصرف سنجد تلخ همراه با داروهایی که لخته خون را هم کند می کند ممکن است احتمال کبودی و خونریزی را افزایش دهند. بعضی از داروهایی که لخته شدن خون را کند می کنند عبارتند از: آسپرین، کلوپیدوگرل (پلاویکس)، دیکلوفناک (ولتارن)، ایبوپروفن (ادویل، موترین)، ناپروکسن، دالتپارین، انوکساپارین، هپارین، وارفارین و سایرین.
میزان مصرف
مقدار مجاز مصرف سنجد تلخ بستگی به هفت فاکتور از جمله سن فرد، وضعیت سلامتی و شرایط دیگر دارد. در این برهه از زمان، اطلاعات کافی برای تعیین میزان مناسب مصرف خولان وجود ندارد. بخاطر داشته باشید که ترکیبات طبیعی همیشه بی خطر نیستند و مقدار مصرف هم مهم است. بنابراین مطئن شوید که دستورات روی برچسبها را دنبال کنید و با داروساز یا پزشک و یا سایر کارشناسان درمانی قبل از استفاده از آن، مشورت کنید.
