داشتن رژیم غذایی سالم و مغذی به حفظ تناسب اندام و پیشگیری از بروز بیماری های مختلف کمک می کند. یکی از توصیه های مهم در این رژیم غذایی این است که میوه و سبزیجات کافی مصرف کنید. در بین انواع سبزیجات که شاید آنها را دوست نداشته باشید، هویج طعم و رنگ جذابی دارد.
هویج را می توانید هم به صورت خام و هم پخته، در تهیه انواع سالاد، غذا و سوپ استفاده کنید. آب هویج بسیار جذاب و پرانرژی است و طعم خوبی دارد، آن را به صورت خالص یا در ترکیب با انواع آبمیوه های طبیعی نوش جان کنید. آب هویج بستنی هم یک دسر پرطرفدار در ایران است.
ارزش غذایی آب هویج
آب هویج سرشار از مواد مغذی است اما در عین حال کم کالری و کم کربوهیدرات است.یک فنجان (240 میلی لیتر) آب هویج حاوی مواد مغذی زیر می باشد :
- کالری 96
- پروتئین 2 گرم
- چربی کمتر از 1 گرم
- کربوهیدرات 22 گرم
- قند 9 گرم
- فیبر 2 گرم
- ویتامین A (به عنوان پروویتامین A) 255 درصد مقدار مورد نیاز روزانه
- ویتامین C حدود 23 درصد مقدار مورد نیاز روزانه
- ویتامین K حدود 31 درصد مقدار مورد نیاز روزانه
- پتاسیم 15 درصد مقدار مورد نیاز روزانه
آب هویج همچنین منبع خوب کاروتنوئید های لوتئین و زاگزانتین است که به عنوان آنتی اکسیدان در بدن عمل می کنند. آنتی اکسیدان ها با مولکول های ناپایدار به نام رادیکال های آزاد مبارزه می کنند.کاروتنوئید موجود در آب هویج بتاکاروتن است که مسئول رنگ نارنجی هویج است و بدن انسان آن را به آنتی اکسیدان ویتامین A تبدیل می کند.
خواص آب هویج
هویج یک سبزی ریشه ای است که فواید متعددی برای سلامتی بدن دارد. این سبزی ترد، شیرین و خوشمزه سرشار از آنتی اکسیدان ها، فیبر، بتاکاروتن، ویتامین ها و مواد معدنی است. می توانید هویج را به تنهایی بخورید یا آب آن را بگیرید. تعداد زیادی از شواهد علمی نشان می دهند که مصرف منظم آب هویج برای سلامت پوست و بینایی مفید است. آب هویج همچنین به کاهش وزن و کم کردن خطر ابتلا به سرطان کمک می کند. از آنجایی که آب هویج فواید فوق العاده ای برای سلامتی بدن دارد، تصمیم داریم در این مقاله چند نمونه از خواص آب هویج را معرفی کنیم .
سلامت دستگاه گوارش را افزایش می دهد
فیبر آب هویج می تواند در بهبود سلامت دستگاه گوارش مفید باشد. این نوشیدنی می تواند گزینه ی خوبی برای افرادی باشد که به یبوست مبتلا هستند. پتاسیم آب هویج هم ممکن است به درمان اسهال کمک کند. پوره ی هویج می تواند هم در این زمینه اثرگذار است. اسهال عارضه ای است که در آن بدن از طریق مدفوع مایعات زیادی را از دست می دهد. مصرف مواد غذایی سرشار از پتاسیم می تواند به درمان اسهال کمک کند. آب هویج حاوی ترکیبات قلیایی است که ممکن است در درمان رفلاکس معده و مری اثرگذار باشند. ترکیبات موجود در آب هویج اسید اضافی معده را خنثی می کنند. البته تحقیقات کمی در این زمینه انجام شده است. بنابراین قبل از مصرف آب هویج برای درمان مشکلات گوارشی حتما با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید خطری شما را تهدید نمی کند.
افزایش سوخت وساز بدن
آب هویج ترشح صفرا را افزایش می دهد. صفرا مایعی است که برای تجزیه ی چربی در بدن ضروری است. نتایج مطالعه ای در سال ۲۰۰۶ که روی موش های آزمایشگاهی انجام شد، نشان داد که افزایش جریان صفراوی در بدن سبب افزایش سوخت و ساز می شود. مشابه همین نتایج در انسان نیز وجود دارد. هنگامی که فرایند سوخت وساز در بدن تان به خوبی انجام می شود، وزن تان با سرعت بیشتری کاهش می یابد.اگر به دنبال کاهش وزن هستید، آب هویج را در رژیم غذایی تان بگنجانید. ازآنجایی که آب هویج سیرکننده است و کالری کمی دارد، جایگزین مناسبی برای انواع آب میوه و نوشیدنی های شیرین است. علاوه براین، آب هویج سرشار از ویتامین های خانواده ی B مانند تیامین، ریبوفلاوین و به ویژه B6 است. این ویتامین ها برای فعالیت های متابولیک بدن حیاتی هستند. وجود ویتامین های خانواده B در بدن به منظور عملکرد صحیح مغز و دستگاه عصبی ضروری است.
تقویت بینایی
از قدیم گفته اند هویج برای چشم ها و تقویت بینایی مفید است. اما دلیل آن چیست؟آب هویج سرشار از نوعی ویتامین A به نام بتاکاروتن است که یکی از قوی ترین آنتی اکسیدان ها است. ویتامین A برای تقویت بینایی بسیار مفید است و از لایه ی سطحی چشم محافظت می کند. نوشیدن آب هویج برخی بیماری های چشم مانند دژنراسیون ماکولا (تخریب لکه ی زرد)، آب مروارید و ضعفِ دید را برطرف می کند. لوتئین موجود در هویج نیز آنتی اکسیدانی بسیار قوی است که از چشم در برابر نورهای خطرناک محافظت می کند. مطالعه ای در سال ۱۹۹۴ نشان داد که لوتئین در کاهش خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا و کاهش قدرت دیدِ چشم نقش مهمی ایفا می کند.
خواص آب هویج برای پوست؛ بهبود بیماری های پوستی
آب هویج یکی از منابع غنی از ویتامین سی است که برای التیام زخم و ضایعات پوستی بسیار مفید است. این نوشیدنی در بهبود بیماری های پوستی مانند پسوریازیس و بثورات جلدی نیز تأثیر زیادی دارد. بتاکاروتن موجود در هویج هم می تواند التهاب پوستی را کاهش دهد.
تقویت سیستم ایمنی بدن
یکی از خواص آب هویج این است که موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می شود. افرادی که سیستم ایمنی بدن شان ضعیف است، دربرابرِ عفونت ها آسیب پذیر هستند و به راحتی به بیماری های مختلف مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا مبتلا می شوند. با اضافه کردن آب هویج به رژیم غذاییِ روزانه می توانید سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کنید.آنتی اکسیدان های موجود در هویج به بدن تان برای مبارزه با رادیکال های آزاد، آسیب سلولی و مبارزه با التهاب کمک می کنند. آب هویج دارای ویتامین C است که از بدن تان در برابر سرماخوردگی و آنفولانزا محافظت می کند.
خواص آب هویج برای سرطان؛ کاهش خطر ابتلا به سرطان
سرطان، نتیجه ی تولید غیرطبیعی و غیرقابل کنترل سلول ها است. آنتی اکسیدان ها علاوه براینکه از سرطان جلوگیری می کنند، می توانند مانع از پیشرفت این بیماری نیز شوند. ازآنجایی که آب هویج سرشار از آنتی اکسیدان ها به ویژه بتاکاروتن است، ممکن است در جلوگیری از سرطان مؤثر باشد.
محققان مطالعه ای روی افراد مبتلا به لوسمی (سرطان خون) انجام دادند و در آن تأثیر عصاره ی آب هویج بر سلول های سرطانی در مقایسه با سلول های غیرتوموری را بررسی کردند. نتایج نشان داد مصرف این عصاره به مدت ۷۲ ساعت، با کاهش مرگ سلولی توانست پیشرفت بیماری را متوقف کند. با توجه به این مطالعه، احتمال دارد هویج دارای مواد شیمیایی زیست فعالِ مؤثر برای درمان لوسمی باشد. مطالعه ی دیگری نیز روی مردان انجام شد که نشان داد رژیم غذایی حاوی بتاکاروتن ممکن است از سرطان پروستات جلوگیری کند.یکی دیگر از دلایل سرطان، استرس اکسیداتیو است. استرس اکسیداتیو نتیجه ی عدم تعادل بین تعداد رادیکال های آزاد و تعداد آنتی اکسیدان ها است. آنتی اکسیدان های موجود در آب هویج به ویژه بتاکاروتن با جلوگیری از جهش سلول های سالم، استرس اکسیداتیو را کاهش می دهند و از سرطان جلوگیری می کنند.
کاهش کلسترول
اگر برای کاهش کلسترول بدن تان مشکل دارید یا اینکه نمی خواهید از دارو استفاده کنید، آب هویج بهترین گزینه است. آب هویج سرشار از پتاسیم است، بنابراین اضافه کردن آن به رژیم غذایی می تواند به حفظ سطح عادی کلسترول کمک کند. کاهش کلسترول بالای بدن، باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی و نیز کاهش احتمال سکته می شود. بااین حال، به یاد داشته باشید، هیچ دارویی را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید.
بارداری بدون خطر
نوشیدن آب هویج در دوران بارداری و پس از آن برای سلامت نوزاد و مادر مفید است. هویج سرشار از فولات، کلسیم، پتاسیم، منیزیم و ویتامین A است. کلسیم به تقویت استخوان و غضروف های جنین کمک می کند و فولات نیز از نقص های مادرزادی جلوگیری می کند.مقدار توصیه شده ی کلسیم روزانه برای زنان باردار و مادران شیرده ۱۰۰۰ میلی گرم است.آب هویج حاوی ویتامین های A و C است که به عنوان دو آنتی اکسیدان قوی عمل می کنند. این ویتامین ها از مادر و جنین دربرابرِ رادیکال های آزاد محافظت می کنند و با تقویت سیستم ایمنی بدن، خطر ابتلا به انواع عفونت را کاهش می دهند.
تقویت عملکرد مغز
استرس اکسیداتیو علاوه بر جهش سلولی که منجر به سرطان می شود، به عملکرد مغز نیز آسیب می رساند. در نتیجه ی این آسیب، ممکن است فرد به بیماری های نورودژنراتیو (طیف گسترده ای از بیماری ها هستند که به طور اولیه نورون های مغز را درگیر کرده و به تدریج باعث ازبین رفتن نورون ها می شوند) مانند آلزایمر و زوال عقل مبتلا شود. بتاکاروتن و آنتی اکسیدان های دیگر با این بیماری ها مقابله می کنند.بتاکاروتن موجود در آب هویج به بهبود عملکرد شناختی مغز کمک می کند. بتاکاروتن خطر مشکلات حافظه مرتبط با افزایش سن و نیز زوال عقل را کاهش می دهد و با تقویت عملکرد مغز، سبب بهبود حافظه می شود.محققان به منظور بررسی تأثیر بتاکاروتن در درمان استرس اکسیداتیو، روی دو گروه از کارکنانی که درمعرض سرب قرار داشتند مطالعه کردند. گروه اول با ۱۰ میلی گرم بتاکاروتن در یک دوره ی ۱۲ هفته ای تحت درمان قرار گرفتند و گروه دوم به عنوان گروه کنترل درنظر گرفته شدند. نتایج نشان داد گروهی که بتاکاروتن مصرف کرده بودند، دارای استرس اکسیداتیو کمتری نسبت به گروه کنترل بودند.
کاهش فشار خون
کاهش فشار خون یکی دیگر از خواص آب هویج است. آب هویج حاوی مقدار چشمگیری پتاسیم (تقریبا ۱۵% نیاز روزانه ی بدن) است و باعث پایین آوردن فشار خون می شود. پتاسیم عروق خونی را گشاد می کند، فشار خون در رگ ها را کاهش می دهد و به این ترتیب از سلامت قلب و عروق محافظت می کند.
سطح قند خون را پایین می آورد
کم کردن میزان قند خون را هم می توانیم در لیست خواص آب هویج قرار دهیم. نوشیدن مقدار کمی از آب هویج ممکن است در کاهش سطح قند خون مفید باشد. مطالعات انجام شده روی موش های صحرایی مبتلا به دیابت نوع ۲ نشان داد که آب هویج تخمیر شده سطح قند خون موش ها را کم کرد و سایر نشانگرهای مرتبط را بهبود بخشید. علت این موضوع این است که این نوشیدنی حاوی پروبیوتیک هایی است که باکتری های مفیدی هستند که روی باکتری های روده که با دیابت مرتبط هستند اثر می گذارند. یک مطالعه ی حیوانی دیگر به این نتیجه رسید که آب هویج به دلیل اثرات ضدالتهابی رنگدانه های آنتوسیانین موجود در آن به کنترل سطح قند خون کمک می کند.
آب هویج شاخص گلیسمی (GI) پایینی دارد . شاخص گلیسمی معیاری برای اندازه گیری سرعت بالا رفتن سطح قند خون توسط مواد غذایی مختلف است. مصرف مواد غذایی و نوشیدنی هایی که شاخص گلیسمی پایینی دارند ممکن است به مدیریت سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت کمک کند. نتیجه می گیریم که آب هویج می تواند جایگزین خوبی برای آب میوه های حاوی شاخص گلیسمی بالا باشد. هرچند نباید در مصرف آب هویج زیاده روی کنید، وگرنه ممکن است قند خونتان افزایش پیدا کند.
از کبد محافظت می کند
باور بر این است که کاروتنوئیدهای موجود در آب هویج سلامت کبد را افزایش می دهند. چند مطالعه به این نتیجه رسیدند که هویج به دلیل داشتن کاروتنوئیدها اثرات ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی دارد و از شما در برابر بیماری کبد چرب غیرالکلی محافظت می کند. بیماری ذکر شده زمانی رخ می دهد که چربی در اثر دنبال کردن رژیم غذایی نامناسب، اضافه وزن یا چاقی در کبد ذخیره شود. این موضوع ممکن است در نهایت منجر به زخم و آسیب دائمی به کبد شود.
یک مطالعه ی هشت هفته ای روی موش های صحرایی به این نتیجه رسید که آب هویج بعضی از نشانگرهای بیماری کبد چرب غیرالکلی را کاهش داد. یک مطالعه ی حیوانی دیگر نتایج مشابهی را نشان داد و همچنین عنوان کرد که آب هویج نشانگرهای التهابی خون را کاهش داد. باید مطالعات انسانی بیشتری در این زمینه انجام شود.
احتیاط در مورد مصرف آب هویج !
- مصرف آب هویج برای بیشتر افراد بی خطر است، با این حال بعضی از افراد باید در مصرف این نوشیدنی احتیاط کنند. بعضی از انواع آب هویج، به ویژه آن هایی که تازه هستند، پاستوریزه نشده اند و در نتیجه باکتری های مضرشان از بین نرفته اند. زنان باردار، افراد مسن، کودکان و افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی بدن باید از مصرف آب هویج پاستوریزه نشده خودداری کنند.
- علاوه بر این نوشیدن مقدار زیادی آب هویج ممکن است منجر به عارضه ای به نام کاروتنمیا شود که در آن پوست در اثر افزایش سطح بتاکاروتن خون به رنگ زرد-نارنجی درمی آید. این موضوع برای بدن مضر نیست، اما هشداردهنده است. می توانید مشکل ذکر شده را از طریق حذف موقت منابع بتاکاروتن از رژیم غذایی خود حل کنید.
- آب هویج کمتر از هویج فیبر دارد و حاوی قند طبیعی بیشتری است. فیبر کمتر آب هویج یعنی قند آن سریع تر جذب خون می شود. این موضوع باعث می شود با زیاده روی در مصرف آب هویج دچار افزایش سطح قند خون شوید. آب هویج شاخص گلیسمی پایینی دارد و این یعنی به اندازه ی سایر آب میوه ها سطح قند خون را افزایش نمی دهد؛ با این حال اگر دچار دیابت هستید، باید آن را به اندازه ی متعادل مصرف کنید.
- علاوه بر این ممکن است با زیاده روی در مصرف آب هویج مسمومیت با ویتامین A را تجربه کنید. اگرچه مسمومیت با ویتامین A بیشتر در اثر زیاده روی در مصرف مکمل این ویتامین رخ می دهد، اما ممکن است با مصرف زیاد آب هویج هم عارضه ی ذکر شده را تجربه کنید. بهترین کار این است که تعادل را در مصرف آب هویج رعایت کنید تا هیچ عارضه ی جانبی را تجربه نکنید.