هندوانه یا تربوز (نام علمی: Citrullus lanatus) گونه ای بوته و میوه از تیرهٔ کدوییان و دستهٔ صیفی جات است که در جالیز رشد و نمو می کند. خاستگاه آن آفریقای جنوبی است. گیاهی بزرگ، پهن و یک ساله و یک پایه است. ساقهٔ خزنده و برگ های پهن و کرک دار با بریدگی های ژرف و گل های سفید یا زرد دارد. آن را به چم میوه درشت خوردنی اش می کارند که گونه ای ویژه از سته با پوستی کلفت و بی هیچ بخش بندی است. پوست هندوانه، کلفت، صاف و سبزرنگ است و بیشتر راه راه هایی به رنگ سبزتیره یا نقاط زردرنگ دارد. گوشت آن شیرین و آبدار و کمابیش به رنگ سرخابی پررنگ یا صورتی است. گاهی هم گوشت آن به رنگ نارنجی، زرد یا سفید است. دانه های زیادی دارد که شاید سفید و نرم یا سیاه و سخت باشند.بیش از ۱۲۰۰ رقم هندوانه وجود دارد که از نظر وزن از کمتر از یک کیلو تا بیش از ۹۰ کیلوگرم متفاوت هستند، گوشت آن ها می تواند به رنگ قرمز، صورتی، نارنجی، زرد یا سفید باشد.
طبع و مصلح هندوانه چیست؟
طبع هندوانه از نظر طب سنتی، سرد و تر است و به همین دلیل هم خاصیت گرمازدایی بدن را دارد. طبع این میوه تابستانی برای کسانی که مزاج گرم دارند، گزینه ای عالی است. چون باعث تسکین تیزی خلط صفرا و تشنگی می شود. از طرفی مصلح در طب سنتی به معنی مواد غذایی است که ضررهای خوراکی ها را از بین می برد و دفع می کند. در طب سنتی از عسل و قند به عنوان مصلح هندوانه یاد شده است. علاوه بر خوردن هندوانه می توانید مربای پوست هندوانه هم درست کنید.
ارزش غذایی و مواد مغذی موجود در حدود ۱۰۰ گرم هندوانه
- میزان انرژی: ۳۰ کیلو کالری
- کربوهیدرات: ۷/۶ گرم
- پروتئین: ۰/۶ گرم
- چربی: ./۱۵ گرم
- کلسترول بد: ندارد
- فیبر: ۰/۴ گرم
- فولات: ۳ میکروگرم
- ویتامین ث: ۸/۱میلی گرم
- ویتامین ای: ۰/۰۵ میلی گرم
- پتاسیم: ۱۱۲ میلی گرم
- کلسیم: ۷ میلی گرم
- آهن: ۰/۲۴ میلی گرم
- منیزیم: ۱۰ میلی گرم
- لیکوپن: ۴۵۳۲ میکروگرم
خواص هندوانه
این میوه آبدار که در تابستان بسیار لذت بخش است، سرشار از مواد مغذی می باشد. هندوانه غنی از پتاسیم و ویتامین های A،C و B است. اما آنچه که باعث رنگ قرمز هندوانه شده است، وجود لیکوپن یک آنتی اکسیدان است.مطالعات و تحقیقات متعددی از مزایای مفید لیکوپن حکایت کرده اند.
1. بهبود سلامت قلب
بیماری قلبی شماره یک علت مرگ و میر در سراسر جهان است. اصلاح عوامل مربوط به سبک زندگی، از جمله رژیم غذایی، ممکن است با کاهش فشار خون و سطح کلسترول، خطر حمله قلبی و سکته مغزی را کاهش دهد. چند ماده مغذی موجود در هندوانه وجود دارند که فواید خاصی برای سلامت قلب دارد. مطالعات نشان می دهد که لیکوپن ممکن است به کاهش کلسترول و فشار خون کمک کند. همچنین این ماده می تواند به جلوگیری از آسیب اکسیداتیو به کلسترول کمک کند. بر اساس تحقیقات خوردن یک برش هندوانه در طول روز میتواند تجمع کلسترول های بد را که موجب بیماری های قلبی میشوند، متوقف کنند و چنانچه در این بخش از سلامت نمناک می خوانید مصرف منظم هندوانه همچنین با کاهش ذخیره شدن چربی در رگ های خونی نیز مرتبط است. این خواص به دلیل وجود سیترولین در هندوانه است. سیترولین همچنین میتواند اثرات مفیدی آترواسکلروز بزارد، همچنین به کاهش میزان سفتی شریان ها در بدن زنان در دوران یائسگی کمک میکند.
2. کمک به مبارزه با سرطان
بر اساس مطالعات، لیکوپن موجود در هندوانه میزان ابتلا به سرطان را کاهش میدهد. (لیکوپن، رنگدانه ای است که به هندوانه رنگ قرمز میدهد و از آنجایی که یک آنتی اکسیدان قوی است، از شروع برخی از سرطان ها جلوگیری میکند) دو فنجان آب هندوانه حاوی حدود 20 میلی گرم لیکوپن است، که با رادیکال های آزاد مبارزه میکند و از بدن در برابر بسیاری از سرطان ها محافظت می نماید. بر اساس یک مطالعه، لیکوپن تاثیر خود را در سلول های سرطانی مربوط به پروستات بیشتر از همه نشان داده است. لیکوپن همچنین در درمان HPV مفید است، که در غیر این صورت منجر به سرطان رحم میشود. به نظر می رسد با کاهش فاکتور رشد شبه انسولین (IGF)، پروتئینی که در تقسیم سلول نقش دارد خطر سرطان را کاهش می دهد. سطح بالای IGF با سرطان ارتباط دارد. علاوه بر این، کورکوربیتاسین E به دلیل توانایی آن در جلوگیری از رشد تومور مورد بررسی قرار گرفته است.
3. به شما کمک می کند تا هیدراته شوید
نوشیدن آب یک روش مهم برای هیدراته نگه داشتن بدن است. با این حال ، خوردن غذاها و میوه هایی که محتوای آب زیادی دارند نیز می تواند به این امر کمک کند. جالب اینجاست که هندوانه 92٪ آب است. علاوه بر این ، داشتن آب زیاد یکی از دلایلی است که میوه ها و سبزیجات به شما کمک می کنند احساس سیری کنید. ترکیبی از آب و فیبر به این معنی است که می توانید مقدار زیادی غذا بدون کالری زیادی بخورید. همچنین از لحاظ خواص دیورتیک، خیلی بهتر از کافئین است. همانطور که یک منبع طبیعی است و بدون فشار در کلیه ها ادرار را افزایش میدهد. هیدراته کردن در اصل به معنی رساندن آب کافی به بدن است. این کار به افزایش اکسیژن خون کمک کرده و به خون این اجازه را می دهد تا مواد مغذی و اکسیژن را به همه نقاط بدن برساند.
4. بهبود سلامت پوست و مو
هندوانه یک منبع خوبی از ویتامین C است که یکی از مواد مغذی مورد نیاز برای سنتز کلاژن محسوب میشود. کلاژن ماده ای است که پوست و موها را تقویت میکند. بر اساس یک مطالعه آلمانی، لیکوپن و بتاکاروتن موجود در هندوانه نیز میتواند از پوست در مقابل آفتاب سوختگی محافظت کند. بتاکاروتن همچنین برای جلوگیری از شرایط خاص پوستی مانند پستوریازیس عمل میکند و پیش از این هم در بحث خواص در سلامت نمناک گفتیم که ویتامین A در هندوانه یکی دیگر از مواد مغذی مهم برای سلامت پوست است، آن را ترمیم میکند و باعث ایجاد سلول های جدید پوستی می شود. همچنین می توانید انواع ماسک هندوانه را با این میوه تهیه و روی پوست استفاده کنید.
5. خواص و فواید هندوانه برای زنان باردار
زنان باردار معمولا در ماه های ابتدایی بارداری، با مشکلاتی مثل درد و گرفتگی های عضلانی مواجه می شوند. از آن جایی که هندوانه سرشار از مواد معدنی مفید است، می تواند به کاهش این دردها بسیار کمک کند. هندوانه به رفع سوزش معده، کاهش تورم دست و پا و درمان حالت تهوع در زنان باردار کمک می کند. هندوانه بیماری سوزش معده که در دوران بیماری شایع است را کاهش میدهد. همچنین به کاهش بیماری صبحگاهی زنان باردار کمک خواهد کرد. مواد معدنی موجود در این میوه به جلوگیری از گرفتگی ماهیچه ها در 3 ماهه اول بارداری کمک میکند. متورم شدن دست و پا مشکلی است که بیشتر خانم ها در دوران بارداری تجربه می کنند. هندوانه به دلیل اینکه مقدار زیادی آب دارد، مسدود شدگی رگ ها و عضلات را کاهش می دهد و از متورم شدن دست و پا (Edema) جلوگیری می کند.
حقایقی مهم در مورد هندوانه
بزرگترین هندوانه ای که تا حالا رشد کرده است، 122 کیلو گرم بوده است. این رکورد در سال 2005 زده شده است. بیش از 1200 نوع هندوانه در 96 کشوری که در سراسر جهان وجود دارد، رشد میکند. هندوانه حاوی 40 درصد لیکوپن، حتی بیشتر از گوجه فرنگی خام است. ژاپنی ها هندوانه های مربعی شکل را رشد میدهند، آنها میوه های رو به رشد را درون بطری های شیشه ای مربعی شکل میگذارند و میوه به آن شکل رشد خواهد کرد. هندوانه جزو هر دو میوه و سبزیجات است. یک گیاه شیرین و دانه دار است.
خواص هندوانه و نحوه مصرف آن
