به گزارش سرویس هنر و رسانه ساعد نیوز، مخاطبان پلتفرم‌ها، سال‌هاست «شام ایرانی» را می‌شناسند. از همان روزهایی که بیژن بیرنگ دوربینش را به خانه سروش صحت و رامبد جوان به عنوان اولین مهمانان «شام ایرانی» برد تا فصل‌های بعدی که خود صحت بر صندلی کارگردانی این رئالیتی‌شوی ایرانیزه‌شده تکیه زد و حالا که سعید ابوطالب پس از ساخت «مافیا» و «پدرخوانده» و چند رئالیتی‌شوی مشابه، به تولید «شام ایرانی» روی آورده است.
«شام ایرانی» در سری جدید خود اما با واکنش‌های زیادی همراه بوده؛ حضور داوران بین‌المللی از یک سو و برخی انتقادات به کنش‌های بازیگران و آشپزی که به عنوان محوریت این رئالیتی‌شو در این فصل، در حاشیه قرار گرفته است از سوی دیگر، ما را بر آن داشت تا در یک بعدازظهر پاییزی، مهمان پشت‌صحنه سری جدید این برنامه در منزل السا فیروزآذر بازیگر و خواهرزاده تهمینه میلانی کارگردان سینما باشیم.
در بخش اول، گفت‌وگو با سعید ابوطالب کارگردان و تهیه کننده رئالیتی‌شوهایی چون «رالی ایرانی»، «شب‌های مافیا»، «پدرخوانده» و... می‌خوانید.
با سبقه‌ای که از سعید ابوطالب به عنوان نماینده مجلس و بعدتر کارگردان رئالیتی‌شوی «مافیا» در تلویزیون می‌شناسیم، شما چگونه به تولید «شام ایرانی» آن هم در شمایل متفاوت و پرحاشیه کنونی رسیدید؟
در ایام کرونا در حال تولید یک مجموعه داستانی جاسوسی با یکی از پلتفرم‌ها بودم. این سریال، قصه جاسوسی پیچیده‌ای داشت. نگارش پنج قسمت فیلمنامه به اتمام رسید اما بسیار هزینه‌بر شده بود؛ چراکه تمام پروژه باید خارج از کشور تولید می‌شد. پلتفرم گفت در حال حاضر نمی‌توانیم این هزینه را پرداخت کنیم؛ پس همزمان با پیش بردن این پروژه، برای ما «شام ایرانی» بسازید.
پلتفرم دست ما را باز گذاشت و حدود 7 تا 10 فصل شام ایرانی ساختیم. برخلاف تصور من، این برنامه خیلی مخاطب دارد. آمار بازدید به طور رسمی یک عدد است اما بیش از 60 درصد مخاطبان، آن را از طریق دانلودهای غیرقانونی و شبکه‌های ماهواره تماشا می‌کنند. اما آنچه مشخص شد میزان بازدید فصل اول بیش از 2 میلیارد دقیقه بوده است.
بیش از 60 درصد مخاطبان از طریق دانلودهای غیرقانونی و شبکه‌های ماهواره اثر را تماشا می‌کنند
جنس مخاطبان این رئالیتی‌شوها متفاوت است. مخاطبانی که شب‌های مافیا را پیگیری می‌کنند دیگر شام ایرانی نمی‌بینند. ممکن است 15 درصد هم‌پوشانی داشته باشند اما جنس مخاطبان این دو برنامه متفاوت است. هنر سازنده رئالیتی‌شو این است که مخاطبان خود را بشناسد. این دو، رئالیتی‌شو هستند اما از نظر قالب و فرم، شباهتی به هم ندارند.
بیش از دوسوم مخاطبان پلتفرم، «شام ایرانی» را می‌بینند. شام ایرانی سبقه خوبی دارد و نمونه خارجی هم دارد. دو، سه سال پیش هم مخاطبان شام ایرانی از «بفرمایید شام» خارجی بیشتر بود؛ هم به این دلیل که هنرمندان در برنامه حضور داشتند و هم اینکه یک برنامه کاملا اخلاقی است و اعضای خانواده در کنار هم می‌توانند آن را ببینند.
در یکی از قسمت‌ها، مهمانان با یکدیگر مافیا بازی می‌کردند و این با توجه به نام برنامه که قرار بود ایرانی باشد، مورد واکنش مخاطبان قرار گرفت. تصور همه این بود که شام ایرانی هم دارد تبدیل به مافیا می‌شود.
مهمان و بازیگر پیشنهاد ما نیست. در قسمتی که مهمانان، مافیا بازی کردند، پیشنهاد صاحب‌خانه بود. من تنها از قبل می‌خواهم با من در میان بگذارند تا تجهیزات فنی را آماده کنیم، غیر از این، بازی مافیا و حضور هر کدام از مهمانان، پیشنهاد خود شرکت‌کنندگان بوده است.
اصرار ما این بود که اتفاقا در مافیا هیچ همذات‌پنداری و تشابهی با فرهنگ ایرانی و اسلامی نداشته باشیم؛ فضای آن جداست و همذات پنداری ممکن بود تبعات منفی داشته باشد اما اصرار داشتیم شام ایرانی، بازدید بالا بود اما رضایت مخاطب تا 35 درصد سقوط کرد.
انتقاد مخاطبان به قسمتی که الیکا عبدالرزاقی آشپزی می‌کرد را چطور می‌بینید؟
در فصل اول، یکی از بهترین قسمت‌ها، قسمت آشپزی الیکا عبدالرزاقی بود؛ چراکه صادقانه گفت من آشپزی بلد نیستم اما همان را چنان با مهارت انجام داد که امیر کربلایی‌زاده و همکارانش که سابقه چندین سال بازیگری دارند، متوجه این مساله نشدند.
در یکی از قسمت‌های سال‌های قبل که بهاره رهنما شرکت‌کننده یکی از گروه‌ها بود، آن برنامه از نظر میزان رضایت مخاطب تا 35 درصد سقوط کرد اما از نظر بازدید، 2/5 برابر قسمت‌های دیگر بود؛ یعنی میزان بازدید، یک مولفه و میزان رضایت مخاطب، مولفه دیگری است. البته که مجموع کامنت ها هم مولفه دیگری است. ممکن است کسی کامنت بگذارد که این خانم خیلی بی‌مزه بود یا آشپزی بلد نبود، این در نهایت در کار ما تاثیر دارد اما معدل نظرات مهم است.
وقتی خواننده با دنبال‌کننده میلیونی به کار مافیا نیامد
چرا سلبریتی‌هایی که هم‌اکنون روی پرده سینما یا بازیگر پلتفرم‌ها هستند را به شام ایرانی دعوت نمی‌کنید؟ دلیل آن دستمزد بالای پیشنهادی آنهاست؟
ما برای یکی از مجموعه‌های مافیا، خواننده‌ای دعوت کردیم که دستمزدش چندین برابر بازیگران دیگر بود و چندین میلیون فالوئر (دنبال‌کننده) واقعی داشت اما بعد از دعوت به برنامه، هم خودش و هم ما متوجه شدیم که اشتباه آمده. بنابراین هر کسی در ژانر خودش تعریف می‌شود. ما دعوت می‌کنیم، خیلی هم استقبال می‌کنیم اما آنها به تنهایی کمکی به موفقیت شام ایرانی نمی‌کنند.
به تولید شام ایرانی با مخاطبان عادی هم فکر کردید؟
ما هیچ وقت این ریسک را نمی‌کنیم؛ مخاطب ترجیح می‌دهد سلبریتی‌ها مقابل دوربین باشند. تصور من این است که مخاطب دوست دارد بداند این خانم در خانه چگونه آشپزی می‌کند. ما در «پدرخوانده» و «مافیا» بازیگران کمترشناخته شده را هم آوردیم اما همان مخاطب نسبت به وجود آنها اعتراض داشت. بازیگر هر چه معروف‌تر، دعوت‌کردنش سخت‌تر است. همه بازیگران این قسمت با کلی مکافات آمدند اما دامنه مخاطب با حضور مردم عادی اندک است.
با اشباع رئالیتی‌شوها اما به نظر می‌رسد بسیاری از این برنامه‌ها، دیگر مخاطب پیشین را نداشته باشند. فضا را برای ادامه تولید شام ایرانی چطور ارزیابی می‌کنید؟
رئالیتی‌شوها در سه الی چهار سال اخیر خیلی دیده می‌شوند هرچند ممکن است مردم از دیدن رئالیتی‌شوها خسته شوند. ما برای مخاطب کار می‌سازیم پس به محض اینکه مخاطب دیگر «پدرخوانده» را دوست نداشت، تولید نکردیم. اگر دوباره برگشتیم و «شام ایرانی» ساختیم، چون مخاطب دوست دارد. صدها هزار نفر می‌گفتند شام ایرانی را دوست داریم. این ذات برنامه‌سازی صنعتی است که ممکن است هیچ ارزش هنری در آن نهفته نباشد.
سایر مطالب بخش هنر و رسانه ساعدنیوز را از دست ندهید.
