اشک یکی از عملکردهای طبیعی چشم است. اما اشک بیش از حد یا آبریزش زیاد از چشمی که ناشی از گریه کردن طبیعی نباشد، نشان دهنده یک مشکل زمینه ای یا یک بیماری خواهد بود. اشک ها از غدد اشکی چشم به نام غدد لاکریمال (lacrimal gland) که در قسمت بیرونی چشم قرار گرفته، ترشح می شوند. اشک خارج شده از چشم ها ترکیبی از آب، روغن و آنتی بادی ها است.
رطوبت اشک برای جلوگیری از آسیب دیدگی قرنیه ضروری بوده و از خشکی، التهاب، ساییدگی یا زخم قرنیه بسیار ضروری است. تخلیه اشک ها به طور طبیعی از طریق بینی صورت می گیرد اما اگر غدد اشکی به هر دلیلی مسدود شده باشند، اشک در داخل چشم جمع شده و فرد دچار آبریزش شدید چشمی خواهد شد. منافذ اشکی ممکن است در اثر عفونت یا التهاب مسدود شده و منجر به تولید بیش از حد اشک در داخل چشم ها شوند. البته انسداد منافذ اشکی ممکن است به علت بیماری های مثل لیمفوما، ساکروئیدوزیس، بیماری های مربتط با IgG، ضربه و درمان های رادیوتراپی به وجود آمده باشد.
غشای بیرونی چشم ها ملتحمه چشم نامیده می شود. هر گونه آسیب یا آزردگی قرنیه یا ملتحمه چشم می تواند باعث آبریزش چشمی شود. التهاب ملتحمه ناشی از عفونت، ذرات (شیمیایی و غیره) آلرژی (تب یونجه) یکی از دلایل اصلی بروز آبریزش چشم، خارش و تورم چشم ها است. در صورتی که علت آبریزش بیش از حد چشمی عفونت باشد، برای درمان آن نیاز به تجویز قطره های آنتی بیوتیک خواهید داشت. همچنین استفاده از قطره های اشک چشم بدون نیاز به نسخه به درمان خشکی چشم مزمن ناشی از سندرم شوگرن، فلج بل یا ناتوانی در بستن پلک ها کمک کند.
دلایل آبریزش چشم چیست؟
اجسام خارجی و آسیب دیدن
- اگر چیزی وارد چشم شما شود، سوزش چشم باعث پلک زدن ناگهانی و ایجاد اشک جهت پاک کردن چشم می شود. یک ذره گرد و غبار، خاک یا سایر مواد ممکن است سبب ساییدگی یا خراش شود. همچنین استفاده از لنزهای چشمی شانس ابتلا به عفونت ها و در نتیجه آبریزش چشم را افزایش می دهد.
- لنزهای چشمی کثیف یا پاره شده، باعث سوزش یا آسیب چشم ها شده و منجر به آبریزش چشم می شود.
- ممکن است احساس وجود سنگ ریزه در چشم، درد و یا ناراحتی کنید.
حساسیت یا آلرژی
- تب یونجه ( یک واکنش حساسیتی به مواد حساسیت زا موجود در هوا) یا رینیت ( التهاب مخاط بینی) علت شایع آبریزش بینی هستند.
- زمانی که بدن شما به مواد بی ضرری مانند گرده، گرد و غبار و موی حیوانات خانگی واکنش نشان می دهد،آلرژی اتفاق می افتد.سیستم ایمنی بدن شما بر علیه این آلرژن ها(محرک ها) آنتی بادی تولید می کند که باعث پاسخ التهابی مانند قرمزی، تورم و آبریزش چشم ها می شود.
عفونت و التهاب
- عفونت و التهاب چشم ها و پلک ها ممکن است موجب بروز آبریزش چشم شود.
- چشم صورتی(التهاب ملتحمه چشم) یک بیماری شایع است.معمولا توسط عفونت باکتریایی یا ویروسی در یک یا هر دو چشم ایجاد می شود.همانطور که از نام آن پیداست، این بیماری باعث التهاب عروق خونی در چشم در نتیجه صورتی یا قرمز به نظر رسیدن چشم می شود.
- قرنیه، لنز شفاف چشم، ممکن است دچار التهاب شود، که به آن کراتیت (التهاب قرنیه) می گویند.علائم آن درد، قرمزی، تاری دید، حساسیت به نور و آبریزش شدید همراه با ترشحات سفید رنگ است.
- التهاب یا عفونت در غدد اشکی یا لاکریمال می تواند سبب تورم و آبریزش شدید چشم شود.
- آلودگی مژه ی در حال رشد می تواند باعث تورم دردناک و آبریزش چشم شود.
- گل مژه شبیه جوش یا کورک در امتداد خط مژه است.این برآمدگی قرمز و دردناک معمولا توسط عفونت باکتریایی غدد چربی در پلک ایجاد می شود.به طور مشابه، شالازیون، برجستگی کوچک بدون درد در لبه ی پلک در زیر پوست است.
- بلفاریت تورم قرمز و عفونی پلک هاست، که در صورت بسته شدن غدد چربی پایه ی مژه ها اتفاق می افتد.
- تراخم یک عفونت جدی باکتریایی چشم است.این بیماری مسری علت اصلی نابینایی در جهان است. علائم آن شامل خارش، تورم پلک ها،چرک و آبریزش چشم است.
انسداد مجاری اشکی
- اشک توسط مجاری نازولاکریمال، مجاری اشکی موجود در گوشه ی هر دو چشم ، جمع می شود.این مجاری می توانند مسدود یا تنگ شوند که باعث آبریزش چشم می شود و یک یا هر دو چشم را تحت تاثیر قرار می دهد.این وضعیت می تواند نوزادان، کودکان و بزرگسالان را درگیر کند.مجاری می تواند به علت تورم، التهاب و عفونت مسدود شود. علائم آن شامل تورم چشم، قرمزی و جاری شدن اشک ها در صورت است.
- بعضی از انسدادها ژنتیکی هستند.تنگی به وسیله ی پلاک ها نیز باعث مسدود شدن یا باریک شدن ورودی مجرای چشم می شود.
تغییرات پلک
- پلک زدن به پاکسازی اشک ها از چشم کمک می کند. هر گونه تغییر در ساختار و عملکرد پلک ها موجب آبریزش چشم می شود.
- تغییرات ممکن است به طور طبیعی یا به علت آسیب رخ دهد.نازک و چروکیده شدن پلک ها در سالمندان باعث جمع شدن اشک و سپس قرمزی و آبریزش مزمن چشم ها می شود.
- به خارج برگشتن پلک ها که باعث نمایان شدن ملتحمه ی پلک می شود، از خالی شدن اشک جلوگیری می کند.
- برگشتگی لبه ی پلک به داخل باعث ایجاد فشار، سوزش و ناراحتی در چشم می شود،که ایجاد کننده ی آبریزش چشم است.
عوارض آبریزش چشم
آبریزش چشم می تواند باعث تحریک، خارش شدید و یا احساس سوزش در چشم شود. همچنین چشم ها قرمز و حساس به نور میشوند.آبریزش چشم ،برای مدت طولانی می تواند موجب فشار خون در چشم شود، که منجر به درد می شود.برای درمان مهم است که علت آن را بیابید؛ در اکثر موارد، آبریزش چشم را می توان با بعضی از داروهای خانگی ساده درمان کرد.
احتیاط:به طور کلی، آبریزش چشم در عرض چند روز از بین میرود، اگر وضعیت همچنان ادامه پیدا کند، باید با پزشک مشورت کنید.
آبریزش چشم ها و مراجعه به متخصص
دلیل خشکی چشم شما بهترین روش درمانی را تعیین می کند. در صورت وجود اشک بیش از حد یا طولانی مدت و هر یک از علائم زیر باید به متخصص چشم مراجعه کنید:
- از بین رفتن یا اختلال در بینایی
- چشم آسیب دیده یا خراشیده
- وجود مواد شیمیایی در چشم
- ترشح یا خونریزی از چشم
- جسم خارجی که در قسمت داخلی پلک گیر کرده
- چشم های قرمز، تحریک شده، متورم یا دردناک
- کبودی غیر قابل توضیح در اطراف چشم
- وجود حساسیت در اطراف بینی یا سینوس ها
- مشکلات چشم همراه با سردرد شدید
- آبریزش چشمی که به خودی خود بهبود نمی یابد