سوزش چشم و آب ریزش آن می تواند حس آزار دهنده ای باشد که با نگرانی نیز همراه است. در بیشتر موارد سوزش چشم می تواند به سرعت تشخیص داده شده و با داروهای بدون نسخه درمان شود. با این وجود در برخی موارد دلایل دیگری برای سوزش چشم وجود دارد که ممکن است نیاز به درمان تخصصی داشته باشد.
علل سوزش چشم چیست؟
از سوزش یا التهاب چشم اغلب به عنوان «سوزش چشم» نام برده می شود. علل معمول سوزش چشم شامل موارد زیر است:
بلفاریت
مشخصه بلفاریت پوسته هایی مانند شوره سر در پلک ها به ويژه در لبه ها ی آن است. این بیماری بر اثر عفونت باکتریایی به وجود می آید. سایر علائم بلفاریت هم شامل قرمزی و متورم شدن چشم است.
خشکی چشم
خشکی چشم ها می تواند زمانی به وجود بیاید که مجرای اشک مقادیر کافی اشک یا نوع مناسب آن را تولید نکنند. خشکی چشم بیشتر در زنان و افراد مسن بروز پیدا می کند. سایر علائم خشکی چشم عبارتند از:
- درد
- قرمزی چشم
- سنگینی پلک ها
- تاری دید
حساسیت چشم
حساسیت چشم که به نام «التهاب ملتحمه آلرژیک» نیز شناخته می شود، زمانی بروز پیدا می کند که مواد حساسیت زا وارد چشم شوند. واکنش بدن در مقابل این مواد خارجی تولید هیستامین است که می تواند موجب سوزش چشم ها شود. مواد حساسیت زای رایج شامل گرد و غبار، گَرده، دود، انواع عطرها، غذای حیوانات خانگی و سایر مواد غذایی هستند.
سایر علائم حساسیت چشم عبارتند از:
- قرمزی چشم
- التهاب یا عفونت کیسه های اشکی
- خارش چشم
آفتاب سوختگی چشم
قرار گرفتن بیش از حد در برابر اشعه فرابنفش (UV) ناشی از نور آفتاب می تواند موجب آفتاب سوختگی چشم شود که به آن «فتوکراتیت» گفته می شود. سایر علائم آفتاب سوختگی چشم علاوه بر سوزش چشم، عبارتند از:
- حساسیت به نور
- درد
- احساس وجود ریگ در چشم
- ریزش اشک
- مشاهده هاله ی نور در اطراف چراغ و اجرام پرنور
روزاسه چشمی
روزاسه چشمی عارضه ای است موجب التهاب پلک ها می شود. این بیماری در افرادی که مبتلا به «آکنه روزاسه» هستند بروز پیدا می کند. آکنه روزاسه که به نام «جوش بالغین» نیز شناخته می شود، بیماری پوستی است که مشخصه اصلی آن قرمزی و پرخونی عروق پوست صورت است. سایر علائم روزاسه چشمی عبارتند از:
- درد
- حساسیت به نور
- نابینایی در موارد شدید
ناخنک چشم
ناخنک یا زایده چشم (Pterygium)، رویش بافت گوشتی در قسمت سفیدی چشم است. این عارضه معمولا در نزدیکی بینی بروز پیدا می کند، اگرچه می تواند در قسمت بیرونی چشم نیز ظاهر شود. عقیده بر این است که ترکیبی از خشکی چشم و نور فرابنفش در شکل گیری ناخنک چشم مؤثر هستند.
علائم آن نیز عبارتند از:
- سوزش چشم
- خارش
- قرمزی
- ورم
در برخی موارد، رویش بافت می تواند به قرنیه نیز برسد و موجب اختلال در بینایی فرد شود.
تشخیص علت اصلی سوزش چشم
در صورتی که به علت وجود علائم فوق به خشکی چشم مشکوک شدید حتماٌ با پزشک مشورت کنید. به یاد داشته باشید که خشکی چشم علاوه بر آنکه احساس ناراحتی ایجاد می کند در صورتی که شدید باشد ممکن است باعث ایجاد لک قرنیه و کاهش دید دائمی شود.
- چشم پزشک برای بررسی و تشخیص خشکی چشم از روش های مختلف استفاده می کند:
- مشاهده لایه اشک موجود در سطح چشم با استفاده از دستگاه اسلیت لامپ
- رنگ آمیزی سطح چشم با استفاده از رنگ های مخصوص: این رنگ ها به مناطق خشک و آسیب دیده سطح چشم می چسبند و آن ها را مشخص می کنند.
- اندازه گیری مقدار اشک با کاغذ مخصوص (تست شیرمر): در این روش یک فیلتر کاغذی مخصوص در داخل پلک قرار داده می شود و پس از چند دقیقه بررسی می شود میزان رطوبتی که جذب فیلتر کاغذی شده است با میزان ترشح اشک در ارتباط است.
- بررسی ترکیبات شیمیایی اشک: در این روش (که در موارد خاص به کار می رود) مقدار املاح و پروتئین های اشک بررسی می شود.
بیماری قرمزی چشم چیست؟
معالجه و درمان خانگی سوزش چشم
معمولا درمان سوزش چشم به عامل اصلی ایجاد آن بستگی دارد. برای مثال اگر سوزش چشم به دلیل عفونتی باکتریایی باشد، پزشک برای درمان عفونت چشم، آنتی بیوتیک تجویز می کند. معمولا درمان ها با هدف کاهش و درمان خشکی چشم انجام می شوند.
سایر اقداماتی که پزشکان برای درمان سوزش چشم توصیه می کنند عبارت است از:
- تمیز کردن حاشیه های پلک در نزدیکی لبه ی مژه ها، با استفاده از تمیزکننده های ملایم و آب ولرم. فرد می تواند پس از تمیز کردن پلک به آرامی چشم خود را خشک کند.
- استفاده از قطره های چشمی روان کننده برای کاهش قرمزی و بهبود حس سوزش و ناراحتی در چشم ها. پزشک می تواند برای چشم های بسیار خشک، قطره های چشمی روان کننده یا اشک مصنوعی تجویز کند.
- قرار دادن کمپرس آب گرم روی چشم ها. می توان حوله ای تمیز و نرم را در آب گرم خیس کرد و سپس آن را روی چشم ها قرار داد.
- استفاده از قرص ها یا قطره های چشمی آنتی هیستامین برای کاهش اثر واکنش های آلرژیک در چشم ها.
- مصرف مکمل های غذایی مانند روغن ماهی و تخم کتان. مصرف این مکمل ها می تواند به کاهش اثرات خشکی چشم کمک کند. این مکمل ها به ویژه برای افرادی که به روزاسه ی چشمی مبتلا هستند مفید است.
- نوشیدن آب فراوان درطول روز به مرطوب نگاه داشتن چشم ها و کاهش خشکی آنها کمک می کند.
- استراحت در فواصل منظم در زمان استفاده از رایانه به کاهش خشکی و سوزش چشم کمک می کند.
- استفاده از عینک آفتابی برای محافظت از چشم ها دربرابر اشعه ی فرابنفش و سوزش و ناراحتی چشم ها.
