افسردگی چیست؟ و نکات مهم در مورد آن

افسردگی انواع مختلفی دارد، وقایع مختلف رخ داده در طول زندگی علت بروز برخی از آن ها هستند و گاهی تغییراتی در مواد شیمیایی مغز رخ می دهد که باعث ایجاد برخی دیگر از انواع افسردگی خواهد شد.

در افسردگی شدید یا ماژور(major depressive disorder)، فرد بیش تر اوقات برای روزها و هفته ها احساس افسردگی و غم شدید دارد. برخی دیگر از علائم این نوع از افسردگی عبارتند از:

• از دست دادن علاقه و اشتیاق برای انجام فعالیت های شخصی
• اضافه وزن و یا کاهش وزن
• مشکلات خواب و یا خواب آلود بودن در بیش تر ساعات روز
• احساس بی تابی و بی قراری و یا پایین بودن از نظر توان بدنی و روانی
• خستگی و بدون انرژی بودن
• احساس گناه و بی ارزشی
• مشکلات تمرکز و تصمیم گیری
• افکار خودکشی

مطالعات نشان می دهند که افسردگی بیشتر وابسته به عوامل اضطراب زای متعددی است که در زندگی تجربه می شوند و اثراتشان تجمعی است. هرچه در طول زمان اضطراب های بیشتری تجربه شوند، احتمال افسرده شدن بیشتر است. از دست دادن یک رابطه مهم به دلیل مرگ یا طلاق یکی از عوامل اضطراب اصلی است که نیاز به مراقبت قابل توجه دارد.

عوامل افسردگی چیست؟

افسردگی فقط به یک علت خاص محدود نمی شود. گاهی این بیماری در پی ناملایمات زندگی، بیماری های جسمی یا سایر عوامل محرک بروز می کند و گاهی نیز به طور ناگهانی بدون اینکه با هیچ یک از این موارد مرتبط باشد، ظاهر می شود. دانشمندان معتقدند عوامل متعددی در ابتلا به افسردگی نقش دارند. برخی از عوامل افسردگی عبارت اند از:

۱. تروما

تجربه ی تروما یا ضربه ی روحی در سنین پایین می تواند منجر به تغییرات درازمدت در نوع واکنش مغز نسبت به ترس و استرس شود. به دلیل این تغییرات مغزی، احتمال بروز افسردگی در افرادی که سابقه ی ترومای دوران کودکی دارند، بیشتر است.

۲. ژنتیک

در برخی موارد، اختلالات خُلقی و افکار خودکشی گرایانه ممکن است زمینه ی ژنتیکی داشته باشند، اما ژنتیک فقط یکی از عوامل افزایش دهنده ی خطر ابتلا به افسردگی است. ۱۰۰درصدِ ژن های دوقلوهای همسان با یکدیگر تشابه دارند، در حالی که فقط ۳۰درصد احتمال می رود هر دو نفرشان به افسردگی مبتلا شوند. علائم افسردگی در افرادی که زمینه ی ژنتیکی دارند، معمولا در سنین پایین تر ظاهر می شود. ناگفته نماند که علاوه بر عامل ژنتیک، عوامل دیگری نیز مانند شرایط و اتفاقات زندگی در ابتلای این افراد به افسردگی مؤثر هستند.

۳. شرایط زندگی

وضعیت تأهل، موقعیت مالی و مکان زندگی از جمله عوامل تأثیرگذار در بروز افسردگی هستند. اما این فرضیه نیز همواره مطرح است که شاید بتوان برعکس، افسردگی را عامل بروز شرایط نامساعد زندگی دانست. مثلا شیوع افسردگی در افراد بی خانمان بیشتر است، اما در برخی موارد نیز احتمال می رود که خودِ افسردگی عامل آوارگی این افراد بوده باشد.

۴. ساختار مغز

مطالعه ی تصاویر مغزی حاکی از کاهش فعالیت لوب پیشانی مغز در مبتلایان به افسردگی است. همچنین گفته می شود الگوهای مغزی این افراد هنگام خواب متفاوت است. افسردگی در طرز پاسخگویی غده ی هیپوفیز و هیپوتالاموس نسبت به تحریکات هورمونی نیز تغییر ایجاد می کند.

۵. سایر شرایط پزشکی

احتمال ابتلا به افسردگی در افرادی که سابقه ی ابتلا به اختلالات خواب، درد مزمن، اضطراب یا اختلال کم توجهی -بیش فعالی (ADHD) دارند، بیشتر است.

۶. مواد مخدر

اعتیاد به مواد مخدر احتمال ابتلا به افسردگی را افزایش می دهد.

در مورد عفونت کلیه چه می دانید؟

ده مورد از علائم و نشانه های افسردگی

1. احساسات درماندگی و ناامیدی: دیدگاهی در مورد اینکه هیچ چیز هرگز بهتر نخواهد شد و هیچ چیز نمی تواند وضعیت شما را بهبود بخشد.
2. عدم علاقه به انجام فعالیت های روزانه: دیگر سرگرمی ها، تفریحات، فعالیت های اجتماعی یا روابط جنسی مانند گذشته برای شما اهمیتی ندارد. دیگر نمی توانید احساس لذت و خوشی کنید.
3. تغییرات اشتها و وزن: ممکن است به طور قابل توجهی کاهش یا افزایش وزن داشته باشید (تغییر بیش از 5 درصد وزن بدن در ماه).
4. تغییرات خواب: مخصوصا در ساعات اولیه بامداد بیخوابی داشته و یا دیر از خواب بلند شوید.
5. خشم و تحریک پذیری: احساس آشفتگی، بی قراری، یا حتی عصبانیت؛ سطح تحمل شما پائین است، و هر چیز و هر کسی شما را عصبانی می کنند.
6. فقدان انرژی: احساس خستگی، تنبلی، و به لحاظ فیزیکی خالی بودن؛ تمام بدن شما احساس سنگینی می کند، و حتی ممکن است وظایف کوچک هم طاقت فرسا بوده و انجام آنها زمان زیادی صرف کند.
7. احساس از خودبیزاری: احساسات قوی از ضعیف بودن و گناه؛ خودتان را به خاطر اشتباه ها و خطاها به شدت سرزنش می کنید.
8. رفتاری عاری از حس مسئولیت: ممکن است رفتارهای گریزگرا مانند سوءمصرف مواد، اختلال قماربازی، رانندگی بی محابا یا ورزش های خطرناک داشته باشید.
9. مشکلات عدم تمرکز: تمرکز کردن، تصمیم گیری یا به یاد آوردن چیزها برای شما دشوار خواهد بود.
10. دردها و رنج های ناشناخته: افزایش شکایت های جسمی مانند سردرد، کمر درد، درد عضلات و معده از دیگر علائم و نشانه های افسردگی هستند.

آیا ممکن است علل افسردگی، محرک های پنهان باشد؟

گرچه افسردگی اغلب در پاسخ به نوعی شکست بروز پیدا می کند، می تواند به طور ناگهانی و یا بدون علت واضحی نیز ظاهر شود. افسردگی حتی ممکن است در زمانی که زندگی بسیار خوب به نظر می رسد، ایجاد شود. چیزی که اغلب از ضمیر خودآگاه پنهان است، باورهای اساسی فرد در مورد زندگی و عشق و کار یا شیوه توجیه پیچ وخم های زندگی است که اغلب در خانه و در اوایل زندگی یاد گرفته می شوند.

به علاوه افراد ممکن است به اهدافی که مدت ها به دنبال آن بوده اند، برسند و در نهایت به این نتیجه برسند که آن پاداش عاطفی مورد انتظار خود را دریافت نکرده اند. در چنین مواردی، افراد ممکن است احساس کنند که حق ندارند افسرده باشند و ممکن است حتی از افسرده بودن احساس شرم داشته باشند. رفتاردرمانی شناختی، بسیار در اصلاح چنین نقطه نظرات مشکل سازی موثر است.