یکی از مهم ترین سؤالاتی که مادران در دوران شیردهی دارند این است که باید در دوران شیردهی چه غذاهایی را مصرف کنند تا مطمئن شوند که تولید شیرشان خوب است، زیرا نگران سلامتی و رشد کودک دلبندشان هستند و می خواهند برای او سنگ تمام بگذارند. برای خانم ها، دوران شیردهی یکی از زمان هایی است که باید توجه بیشتری به تغذیه و سلامتی خود داشته باشند. هرچیزی که در این دوره خورده می شود از یک سو در بهبودی پس از زایمان نقش دارد و از سوی دیگر، می تواند در مقدار شیری که تولید می شود تأثیری مستقیم داشته باشد. در ادامه نکاتی در رابطه با افزایش شیر مادر آورده شده است.
کودک در ماه های رشدش به میزان متفاوتی از شیر مادر احتیاج دارد؛ بنابراین مادرانی که تازه زایمان کرده اند، باید مواد غذایی غنی تری مصرف کنند.
دلایل کم شدن شیر مادرماده غذایی برای افزایش شیر مادر
مواد غذایی خاصی وجود دارند که باعث افزایش شیر مادر و تغذیه کودک، تنها با شیر مادر می شوند. شیر مادر حاوی تمام مواد مغذی مورد نیاز برای رشد کودک بوده و باعث فعالیت کلی مغز یک نوزاد تازه متولد شده می شود. در اینجا لیستی از ماده های غذایی که برای افزایش شیر مادر باید در رژیم غذایی او قرار بگیرد، آورده شده است. این غذاها، برای افزایش شیر مادر مفید بوده و شرایط لازم برای رشد سالم کودک را فراهم می کند.
کربوهیدرات بخورید
کربوهیدرات ها یکی از گروه های غذایی بسیار مهم هستند که به هیچ وجه نباید از برنامه روزانه غذایی مادر حذف شوند. نان، غلات، سیب زمینی، برنج، میوه و لبنیات اصلی ترین منابع کربوهیدرات به شمار می روند و می توانند در افزایش شیر مادر سهم زیادی داشته باشند.
حسابی مایعات بنوشید
مادر در دوران شیردهی باید سعی کند بیش از پیش مایعات مصرف کند. بیشترین حجم شیر مادر از آب تشکیل می شود و به همین دلیل مصرف مایعات می تواند حجم شیر را افزایش دهد. غذاهای به اصطلاح آبکی مثل آبگوشت، انواع آش و سوپ حتما باید در برنامه روزانه مادر گنجانده شود. غیر از غذاها انواع نوشیدنی های طبیعی مثل آب و آبمیوه ها باید در طول روز به وفور مصرف شوند. بین آبمیوه ها، آب هویج شهرت بیشتری در افزایش شیر دارد. همچنین بعضی ها گفته اند نوشیدن ماء الشعیر به شرط رعایت تعادل هم میزان شیر را بیشتر می کند.
دمنوش دم کنید
انواع نوشیدنی های دم کردنی مثل دمنوش های طبیعی هم در ایجاد تنوع موثر هستند و حجم شیر را افزایش می دهند. دمنوش بابونه و ریحان به این منظور بسیار توصیه شده است.
شیر را فراموش نکنید
لبنیات از آن دسته مایعاتی است که به هیچ وجه نباید فراموش شود چون حذف آن می تواند به پوکی استخوان منجر شود و مصرف میزان کافی آن می تواند سبب افزایش شیر مادران شود.
سبزی خوار شوید
خواص سبزیجات و میوه ها دیگر بر کسی پوشیده نیست و همه می دانند این گروه از مواد غذایی چه تاثیری بر سلامت می گذارد. البته اگر سبزیجات و میوه ها به صورت خام مصرف شوند، بهتر است.
از گیاهان شیرافزا کمک بگیرید
رازیانه، مخمرهای ماء الشعیر، جوانه غلات و حبوبات، جوانه عدس و نخود، دانه کنجد، زردچوبه، گرمک، سیاه دانه، شوید، تخم شوید، تخم ترب، شیره خرما، شیره انگور جزء شیرافزاها هستند.
گیاه آرتیشو نخورید
مصرف این گیاه به هر نحوی می تواند حجم شیر مادر را کاهش دهد. بهتر است مادر در توصیه هایی که از اطرافیان می گیرد و غذاهایی که کمتر می شناسد، دقت بیشتری به خرج بدهد. ضرری ندارد از ترکیبات غذایی که می خورد اطلاع کافی به دست بیاورد چون کم شدن شیر، مادر و نوزاد را خیلی ناراحت می کند.
از تغییر طعم نترسید
تغذیه مادر ذائقه کودک را می سازد و تغذیه مادر در دوران شیردهی و حتی در دوران بارداری بر ذائقه نوزاد بعد از تولد (حتی بزرگسالی) تاثیر شگرفی می گذارد. در مطالعاتی که صورت گرفته دیده شده کودک مادری که در دوران بارداری هویج زیادی می خورده، در کودکی و بزرگسالی هم به هویج علاقه زیادی دارد یا مادری که بدغذا ست کودک بدغذایی هم دارد؛ مثلا مادری که حبوبات نمی خورده بعدها هر کاری می کند کودکش زیر بار خوردن حبوبات نمی رود.
در واقع می شود گفت، غذاهایی که مادر در بارداری و شیردهی مصرف می کند، به شکل خاطره ای در ناخودآگاه نوزاد باقی می ماند. هرچه تغذیه مادر متنوع تر و سالم تر باشد، در آینده کودک ذائقه خوب و متنوع تری خواهد داشت.
می توانید پیاز بخورید
برخی خوراکی ها دارای طعم و بوی خاصی هستند و تا حدی می توانند این خواص ظاهری را به شیر مادر منتقل کنند. سردسته این قبیل خوراکی ها سیر و پیاز است. مواد غذایی دیگری مثل انواع حبوبات، ریواس، لوبیا سبز، شلغم و کلم هم روی شیر تاثیر می گذارند اما نباید این تصور ایجاد شود که چون خوراکی هایی که گفته شد روی طعم شیر تاثیر می گذارند، پس باید حذف شان کنیم اما اگر نوزادتان به طعم شیر واکنش نشان داد، تغذیه آن روزتان را بررسی کنید و مطمئن شوید که دلیل شیر نخوردن فرزندتان استفاده از آن ماده خاص است.
حسابی شیر بدهید
زردی نوزاد در اثر بالارفتن غلظت خون است. از همین رو بدن صفرا تولید می کند تا گلبول های قرمز را کم کند. وجود صفرا در بدن نوزاد باعث بروز زردی است. بهترین کار برای کوتاه و آسان کردن زردی نوزاد، کمک به دفع صفرا از بدن است. نوزاد هرچه بیشتر شیر بخورد، صفرای بیشتری را دفع خواهد کرد؛ یعنی اگر مادر تعداد دفعات شیردهی را بیشتر کند، نوزاد عمل دفع را بیشتر انجام خواهد داد و زودتر بهبود پیدا می کند. شیردهی مکرر به شیر زیاد احتیاج دارد و تغذیه صحیح مادر و استفاده از شیرافزاهایی که گفته شد، اینجا بیشتر کارگر می شود به خصوص اگر مادر مصرف مایعات را بیشتر کند از نظر تامین شیر با مشکلی روبه رو نخواهد شد.
مراقب حساسیت باشید
احتمال دارد نوزاد نسبت به بعضی مواد غذایی حساسیت نشان دهد. خوراکی های حساسیت زایی نظیر ماهی، بادمجان، لبنیات، کیوی، پرتقال، گوجه، حبوبات و سبزیجات ممکن است نوزاد را ناراحت کند. او این ناراحتی را با خودداری از خوردن شیر نشان می دهد. برای اطمینان یافتن از حساس بودن نوزاد، مادر می تواند وضعیت نوزاد را به دقت کنترل کند و ببیند نسبت به کدام یک از این غذاها حساسیت نشان می دهد و در صورت شناسایی ماده غذایی حساسیت زا، آن را حذف کند.
استرس نداشته باشید
یکی از شایع ترین و مهم ترین عوامل کاهش میزان شیر، استرس بیش از حد است. بهترین راهکار مقابله با استرس کمک گرفتن از دیگران در نگهداری نوزاد و مطالعه و کسب آگاهی قبل از زایمان است. حمایت و کمک همسران در این شرایط نقش بسیار موثری در کاهش استرس و کم نشدن شیر دارد.
