سیب زمینی سرخ شده با طعم بی نظیرش یکی از چاق کننده و ناسالم ترین غذاها است. در ادامه به بررسی روش های طبخ سیب زمینی و اینکه کدامیک سالم تر است می پردازیم؛ با ما همراه باشید.
روش های طبخ سیب زمینی
مواد غذایی به دو روش سرخ می شوند:
۱- عمیق
۲- سطحی
در روش سطحی، عمق روغن کم بوده و پس از طبخ غذا، روغن باقیمانده دور ریخته می شود. برگرها، استیک، شنیسل و ماهی به این روش سرخ می شوند.
در روش سرخ شدن عمیق، عمق روغن زیاد بوده و پس از طبخ، ماده غذایی از روغن خارج و روغن باقیمانده برای سرخ کردن مواد غذایی دیگر مجدد مورد استفاده قرار می گیرد. سوسیس، ناگت، غذاهای سوخاری و سیب زمینی سرخ شده در فست فودی ها به این روش طبخ می شوند.
مضرات سیب زمینی سرخ شده
در سرخ کردن عمیق روغن در معرض ترکیبات موادغذایی مختلف قرار دارد و چربی های مضر و کلسترول از بافت غذاها خارج و وارد روغن می شود.
حال اگر خلال های خشک سیب زمینی با همین روغن سرخ شود بلافاصله چربی و کلسترول باقیمانده در روغن به سیب زمینی جذب شده و تبدیل به یک ماده غذایی پر کلسترول و پرکالری می شود.
اگر خلال ها نیمه جامد باشند نیز رطوبت آن موجب تغییر ساختار روغن و ایجاد ترکیب سرطان زایی به نام آکرولئین می شود که می تواند منجر به سرطان کبد شود.
علاوه بر آن طی فرآیند سرخ شدن ویتامین های B و C سیب زمینی تخریب و ویتامین A و رنگدانه های آنتی اکسیدانی آن به سهولت تجزیه می شوند که این مسأله با تغییر رنگ روغن یا ماده غذایی قابل تشخیص است.
همچنین املاح معدنی آن مانند آهن، تخریب و سدیم و پتاسیم آن با اسیدهای چرب آزاد روغن واکنش داده و سبب تشکیل ترکیبات صابونی شکل و افزایش کف و ایجاد حباب در روغن و اکسیداسیون می شود.
ماده ای خطرناک به نام آکریلامید
طی برشته یا سرخ شدن مواد غذایی حاوی کربوهیدرات نظیر سیب زمینی ماده ای سمی به نام آکریلامید تولید می شود.
این ماده سبب تضعیف سیستم ایمنی بدن شده و افزایش بیماری های عفونی، ناباروری، سقط جنین و تغییر رفتارهای جنسی را به دنبال دارد. سوءتغذیه ناشی از آن نیز می تواند به کم خونی، کوتاهی قد، پوکی استخوان و ریزش مو منجر شود. آسیب های آن برای کودکان در حال رشد بیشتر خواهد بود.
سیب زمینی به صورت سرخ شده یا چیپس حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰ کالری دارد. یعنی در هر ۱۰۰ گرم آن حدود ۳۰۰ کالری انرژی وجود دارد که این مقدار با کالری کالباس، پنیر و سس همراه آن در یک وعده می تواند بیش از نیمی از کالری بدن را تأمین کند.
یعنی حدود ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ کالری به بدن می رساند. حال اگر در همین وعده به همراه سیب زمینی سرخ شده مخصوص، یک ساندویچ یا پیتزا مصرف شود کالری آن از نیاز بدن ما بالاتر رفته و به حدود ۲۰۰۰ کالری می رسد.
سیب زمینی آب پز یا پوره
نشاسته ماده اصلی سیب زمینی است و یک سیب زمینی آب پز بین ۸۰ تا ۱۳۰ کالری انرژی و اندکی پروتئین دارد و تقریباً بدون چربی است. میزان گلایسمی (قند) سیب زمینی آب پز کمتر از پوره سیب زمینی بوده و کم کالری تر است. میزان شاخص گلایسمی سیب زمینی در صورت تنوری و کبابی شدن سیب زمینی کمتر می شود. سیب زمینی سرخ شده هم گلایسمی کمتری دارد اما به دلیل استفاده از روغن در رده بعد از سیب زمینی تنوری و کبابی قرار می گیرد.
سیب زمینی آب پز و سردشده به دلیل اینکه حاوی نشاسته مقاوم است یک ماده فیبری بوده و با لینت مزاج از افزایش سریع وزن جلوگیری می کند.
برای افراد میانسال و سالمند بهتر است سیب زمینی را به شکل آب پز و کودکان کم سن به شکل پوره همراه با شیر و کره مصرف کنند. البته لازم است بدانید بر اثر آب پز شدن مقدار زیادی از ویتامین B،C و پتاسیم سیب زمینی کاسته می شود.