علل پولیب روده بزرگ و راههای درمان آن

پولیپ روده بزرگ چیست ؟

پولیپ روده بزرگ یک دسته سلول کوچک است که بر روی لایه داخلی روده بزرگ تشکیل می شود. بیشتر پولیپ های روده بزرگ بی ضرر هستند. اما با گذشت زمان، برخی از پولیپ ها می توانند به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند، که اغلب در مراحل بعدی آن کشنده هستند.

انواع پولیپ روده

پولیپ های روده را می توان به سه نوع تقسیم کرد:

• پولیپ های هیپر پلاستیک،
• پولیپ های آدنوما
• سندروم های پولی پوزیز

پولیپ های هیپرپلاستیک: این پولیپ ها نیز در بسیاری از افراد دیده شده است و اندازه آنها کوچک میباشد می توان گفت دارای قطر کمتر از نیم سانتی متر هستند.این پولیپ ها معمولا خوش خیم می باشند.

پولیپ های آدنوما: این نوع از پولیپ ها بسیار رایج هستند و قطر انها کمتر از یک سانتی متر است و در زمانی که بزرگ شوند می توانند به پولیپ های سرطانی تبدیل شوند.معمولا پولیپ ها بعد از گذشت سالیان زیادی به پولیپ های سرطانی تبدیل می شوند.

سندروم های پولی پوزیز: سندروم های پولی پوزیز گروهی از بیماری های ارثی به حساب می آیند این سندرم ها بسیار نادر بوده و در جوانان مشاهده میشود و اغلب باعث ایجاد تعداد زیاد ی پولیپ روده می گردند که متاسفانه احتمال سرطانی شدن آنها زیاد است.

نکته : اغلب سرطان های روده از پولیپی نشات می گیرد که برای مدت ۵ تا ۱۵ سال در روده وجود داشته است.

علائم پولیپ روده بزرگ

پولیپ های روده بزرگ اغلب علامتی ندارند. از همین روی اغلب حین معاینه و به صورت اتفاقی تشخیص داده می شوند. اما برخی از افراد علائمی را تجربه می کنند، که به این شرح است:

خونریزی از رکتوم : این علامت می تواند نشانه ای از پولیپ روده بزرگ یا سرطان یا شرایط دیگری مانند هموروئید یا شقاق در مقعد باشد.

تغییر رنگ مدفوع : خون می تواند به شکل رگه های قرمز در مدفوع شما ظاهر شود یا باعث تیره شدن رنگ مدفوع شود. ممکن است تغییر رنگ در اثر مصرف غذاها، داروها و یا مکمل های خاصی باشد.

تغییر در عادات روده : یبوست یا اسهال که بیش از یک هفته طول بکشد، ممکن است نشان دهنده وجود پولیپ بزرگ روده باشد. اما شرایط بسیار دیگری نیز می تواند باعث ایجاد تغییر در عادات روده شود.

درد : پولیپ روده بزرگ تا حدی می تواند موجب انسداد روده شده و حتی منجر به دردهای شکمی شود.

کمبود آهن : خونریزی از پولیپ ها می تواند به مرور زمان و بدون خون قابل مشاهده در مدفوع موجب کم خونی یا آنمی در بدن شود. نتیجه آنمی فقر آهن است که می تواند موجب احساس خستگی و اختلال در تنفس گردد.

حالت تهوع و استفراغ: چون پولیپ باعث می شودروده مسدود شود و دل درد و تهوع در فرد به وجود بیاید.

علل پولیپ روده

پولیپ ها در هر ناحیه ای از روده بزرگ و انتهای روده بزرگ می توانند بوجود بیایند. شکل گیری پولیپ در روده در بین بزرگسالان بسیار شایع است و هر چه سن بالاتر می رود احتمال به وجود آمدن پولیپ ها بیشتر می شود. علت پولیپ روده هنوز مشخص نیست. سلول های سالم به شکلی منظم رشد پیدا می کنند و تقسیم می شود.

عوامل ایجاد پولیپ روده بزرگ یا سرطان

• سن : بیشتر مبتلایان به پولیپ روده بزرگ بالای ۵۰ سال سن دارند.
• شرایط التهابی روده : این شرایط شامل ابتلا به کولیت اولسراتیو و بیماری کرون است.
• سابقه خانوادگی : سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان یا پولیپ خطر ابتلا به آن را افزایش می دهد.
• مصرف دخانیات و الکل.
• چاقی و کم تحرکی
• ملیت : آمریکایی ها و آفریقایی ها بیشتر از سایر ملیت ها در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند.
• دیابت نوع ۲ کنترل نشده
• جهش ژنتیکی: به ندرت، جهش ژنتیکی عامل تشکیل پولیپ روده بزرگ می شود. غربالگری و تشخیص زودرس می تواند به جلوگیری از پیشرفت یا شیوع این سرطان کمک کند.

اختلالات ارثی که باعث پولیپ روده بزرگ می شوند

سندرم لینچ : این بیماری سرطان کولورکتال غیر پولیپوزی ارثی نیز نامیده می شود. بدن افراد مبتلا به سندرم لینچ تمایل به ایجاد پولیپهای روده بزرگ دارد، این پولیپ ها می توانند به سرعت بدخیم شوند. سندرم لینچ شایعترین شکل سرطان ارثی روده بزرگ است و همچنین با تومورهای پستان، معده، روده کوچک، مجاری ادراری و تخمدانهمراه است.

پولیپوز آدنوماس فامیلی (FAP) : این بیماری یک اختلال نادر است که باعث می شود، صدها یا حتی هزاران پولیپ در روده بزرگ در دوران نوجوانی ایجاد شوند. اگر پولیپ ها درمان نشوند، احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ تقریباً ۱۰۰ درصد، معمولاً قبل از ۴۰ سالگی است. آزمایش ژنتیک می تواند به تعیین خطر ابتلا به FAP کمک کند.

سندرم گاردنر : این سندروم نوعی FAP است که باعث می شود پولیپ ها در کل روده بزرگ و روده کوچک ایجاد شوند. همچنین ممکن است تومورهای غیر سرطانی در قسمت های دیگر بدن از جمله پوست ، استخوان ها و شکم نیز ایجاد شود.

پولیپوز مرتبط با MYH ) MAP) : شرایطی شبیه به FAP است که در اثر جهش در ژن MYH ایجاد می شود. افراد مبتلا به MAP اغلب در سنین جوانی به پولیپ های متعددآدنوماتوز و سرطان روده بزرگ مبتلا می شوند. آزمایش ژنتیکی می تواند به تعیین خطر ابتلا به MAP کمک کند.

تشخیص پولیپ روده بزرگ

آزمایش های غربالگری قبل از بروز سرطان ، نقش اساسی در تشخیص پولیپ ها دارند. این تست ها همچنین می توانند به تشخیص سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه آن، کمک کنند. روشهای غربالگری شامل موارد زیر است:

کولونوسکوپی : حساس ترین آزمایش برای پولیپ های روده بزرگ و سرطان است. در صورت یافتن پولیپ ، پزشک شما ممکن است بلافاصله آنها را برداشته یا نمونه های بافتی (بیوپسی) را برای تجزیه و تحلیل برداشت کند.

کولونوسکوپی مجازی (کولونوگرافی CT) : آزمایشی با حداقل تهاجم است که از یک سی تی اسکن برای مشاهده روده بزرگ روده استفاده می کند. کولونوسکوپی مجازی به همان آماده سازی روده مانند کولونوگرافی احتیاج دارد. اگر پولیپ پیدا شود ، برای برداشتن آن نیاز به کولونوسکوپی دارید.

سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر : در این آزمایش یک لوله سبک و باریک در رکتوم قرار می گیرد تا آن را بررسی کند و می تواند سیگموئید و راست روده را مشاهده نمایید. اگر پولیپ پیدا شود، برای برداشتن آن نیاز به کولونوسکوپی دارید.

تست های مبتنی بر مدفوع : این نوع آزمایش برای بررسی وجود خون در مدفوع یا ارزیابی DNA مدفوع انجام می شود. اگر تست مدفوع شما مثبت باشد، به کولونوسکوپی احتیاج خواهید داشت.

درمان پولیپ روده

پولیپ های ایجاد شده در روده باید جهت پیشگیری از بدخیم شدن آنها برداشته شوند و راهکار های مختلفی برای این منظور وجود دارد که می توان از آنها استفاده نمود :

از طریق غربالگری : در صورتی که پزشک در طول غربالگری پولیپی مشاهده کند با انبر آن را خارج می نماید همچنین می تواند مایعی در زیر پولیپ تزریق نماید تا به راحتی از بافت روده خارج گردد.

جراحی کم تهاجمی : پولیپ هایی که بزرگ هستند ( قادر به خارج نمودن از طریق غربلگری نباشد) را می توان از طریق جراحی کم تهاجمی خارج نمود.

برداشتن روده بزرگ : اگر بیمار مبتلا به سندرم وراثت نادر مانند FAP باشد، ممکن است نیاز به برداشت روده بزرگ باشد.

بعضی از انواع پولیپ های روده بزرگ نسبت به سایرین بدخیم هستند. پزشک متخصص با تجزیه و تحلیل نمونه های بافت (پاتولوژیست) در زیر میکروسکوپ تشخیص می دهد، که بافت سرطانی است یا خیر. اگر مبتلا به پولیپ آدنوماتوز یا پولیپ دندانه دار بوده اید، در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستید. میزان ریسک بستگی به اندازه ، تعداد و ویژگی های پولیپ های آدنوماتوز برداشته شده دارد. برای تشخیص پولیپ به غربالگری های پیگیری نیاز دارید. پزشک احتمالاً کولونوسکوپی را توصیه می کند. (مهم است که کولونرا قبل از کولونوسکوپی به طور کامل آماده کنید.)

پیشگیری از پولیپ روده

به طور کلی می توان گفت هیچ راه قطعی جهت پیشگیری از پولیپ روده وجود ندارد با این حال تغذیه و ورزش دو عامل مهم در این امر می باشد که می توان با رعایت برخی نکات در این رابطه، ریسک ابتلا به پولیپ روده را تا حد زیادی کاهش داد، برخی از این نکات بدین شرح است:

• کاهش وزن
• ورزش و تحرک
• مصرف فیبر غذایی با میوه ها و سبزیجات
• کاهش مصرف غذاهای چرب
• عدم مصرف سیگار
• اجتناب از الکل
• مصرف کلسیم و فولات ( شیر ، پنیر و کلم بروکلی سرشار از کلسیم و نخود از منابع فولات به شمار می رود.)

سخن پایانی

در صورت وجود سابقه قبلی پولیپ، بررسی منظم با سیگموییدوسکوپی (روشی برای بررسی راست روده و قسمت تحتانی کولون با یک وسیله نوری با چراغی در نوک آن ) حداقل سالی یکبار یا بیشتر بنا به توصیه پزشک ، ضروری است .