حالت مجهول، حالتی است که در آن جمله بدون اشاره به فاعل اصلی گفته می شود.
کجاها استفاده می شود؟
از حالت مجهول برای تاکید بر روی یک عمل یا وضعیت استفاده می شود که در آن کسی که باعث این عمل یا وضعیت شده بی اهمیت یا ناشناس است. به مثال های زیر توجه کنید:
.Ein Mann wurde angefahren (یک مرد زیر گرفته شده.)
.Dem Verletzten wurde ein Verband angelegt (مجروح پانسمان شد.)
.Jetzt wird der Mann ins Krankenhaus gebracht (حالا مرد به بیمارستان برده شد.)
در مثال های گفته شده تمام اطلاعات مهم در این است که مرد زیر گرفته شده، پانسمان شده و به بیمارستان برده شده. کسی که او را زیر گرفته، پانسمان کرده و یا او را به بیمارستان برده در این شرایط مهم نیست.
با استفاده از مجهول حالتی می توانیم شرایط مختلف را وصف کنیم. به مثال زیر توجه کنید:
.Er ist verletzt (او آسیب دیده است.)
در طول اتفاق او مورد آسیب واقع شده و در حال حاضر آسیب دیده است.
ساختار جملات مجهول
مجهول فرآیندی
مفعول + صرف شده فعل کمکی warden (+ ضمیر) + فعل حالت سوم (partizip perfekt)
زمان |
مثال |
حال |
Der Mann wird verletzt. |
حال کامل |
Der Mann ist verletzt worden. |
گذشته ساده |
Der Mann wurde verletzt. |
گذشته کامل |
Der Mann war verletzt worden. |
آینده |
Der Mann wird verletzt worden. |
آینده کامل |
Der Mann wird verletzt worden sein. |
مجهول حالتی
مفعول + شکل صرف شده فعل sein + فعل حالت سوم (partizip perfekt)
زمان |
مثال |
حال |
Der Mann ist verletzt. |
حال کامل |
Der Mann ist verletzt gewesen. |
گذشته ساده |
Der Mann war verletzt. |
گذشته کامل |
Der Mann war verletzt gewesen. |
آینده |
Der Mann wird verletzt sein. |
آینده کامل |
Der Mann wird verletzt gewesen sein. |
معلوم یا مجهول
از جملات معلوم استفاده می کنیم تا بر روی فرد یا چیزی که فعل را انجام داده تاکید کنیم. به مثال زیر توجه کنید:
.Der Lehrer erklärte uns das Passiv (معلم برای ما حالت مجهول را توضیح داد)
از جملات مجهول برای تاکید بر روی خود فعل استفاده می کنیم. اینکه چه کسی این فعل را انجام داده معمولا رها می شود (البته می شود به آن اشاره کرد.) به مثال زیر توجه کنید:
.Das Passiv wurde uns (vom Lehrer) erklärt (حالت مجهول [توسط معلم] برای ما توضیح داده شد.)
افعالی که نمی توانند مجهول باشند
افعالی که مفعول akusativ ندارند نمی توانند به صورت مجهول استفاده شود. برخی از این افعال عبارتند از:
- افعالی که در زمان های کامل (مثل حال کامل، گذشته کامل و …) به جای haben از فعل کمکی sein استفاده می کنند. به مثال زیر توجه کنید:
.Ich fuhr selber nach Berlin (من خودم تا برلین رانندگی می کنم.)
Ich wurde selber nach Berlin gefahren (من خودم تا برلین مورد رانندگی قرار می گیرم.)
نکته: فعل fahren (راندن، با ماشین رفتن) می تواند در با habeh و مفعول akusativ هم استفاده شود. در این حالت ساختن شکل مجهول ممکن است. به مثال زیر توجه کنید:
Mein Vater fuhr mich nach Berlin. (پدرم من را با ماشین تا برلین رساند.)
که در شکل مجهول به صورت زیر در می آید.
Ich wurde (von meinem Vater) nach Berlin gefahren. (من [توسط پدرم] با ماشین به برلین برده شدم.)
- افعال انعکاسی
.Ich habe mich versteckt (من مخفی شدم)
Ich bin mich versteckt worden (من مورد مخفی شدن قرار گرفتم.)
- فعل های دیگر بدون مفعول akusativ
.Er schläft (او خوابید.)
Er wird geschlafen (او مورد خوابیدن قرار گرفت.)
نکته: در شکل محاوره ای گاهی برای برخی از این افعال هم حالت مجهول ساخته می شود. به مثال زیر توجه کنید:
!Jetzt wird geschlafen (حالا وقت خواب است.)
- برخی از افعالی که مفعول akusativ دارند هم نمی توانند به صورت مجهول مورد استفاده قرار گیرند. برای مثال فعل های: haben, kennen, wissen, es gibt
به مثال های زیر توجه کنید:
Ich habe einen Hund. (من یک سگ دارم)
Ein Hund wird gehabt(یک سگ داشته شده است.)
Ich kenne die Frau. (من آن زن را می شناسم.)
Die Frau wird gekannt (زن شناخته شده است.)
Ich weiß die Antwort. (من جواب را می دانم.)
Die Antwort wird gewusst (جواب دانسته شده است.)
Es gibt viele Museen. (موزه های زیادی وجود دارد.)
Viele Museen werden gegeben (موزه های زیادی مورد وجود داشتن واقع شده.)
نکته: ممکن است معادل برخی از این افعال در زبان فارسی دارای حالت مجهول باشد پس به معادل های افعال اعتماد نکنید.
تبدیل معلوم به مجهول فرآیندی
وقتی که جمله معلوم را به مجهول تبدیل می کنیم اتفاقات زیر می افتد:
- مفعول akusativ به فاعل جمله تبدیل می شود.
- فاعل حذف می شود یا در جمله باقی می ماند اما با حرف اضافه von و به صورت مفعول dativ
- فعل اصلی به صورت مصدر حالت سوم (partizip perfekt) تبدیل می شود و (معمولا) به انتهای جمله می رود. به جای آن فعل کمکی werden به صورت صرف شده قرار خواهد گرفت.
جدول زیر تفاوت های دو حالت را به خوبی نشان می دهد.
فاعل | فعل مسندی | مفعول | مصدر فعل | |
معلوم |
Jemand |
verletzt |
den Mann |
|
مجهول |
Der Mann |
wird |
(von jemandem) |
verletzt |
مثال هایی در تمام زمان ها:
زمان |
جمله معلوم |
جمله مجهول |
حال |
Jemand verletzt den Mann. |
Der Mann wird (von jemandem) verletzt. |
حال کامل |
Jemand hat den Mann verletzt. |
Der Mann ist (von jemandem) verletzt worden. |
گذشته ساده |
Jemand verletzte den Mann. |
Der Mann wurde (von jemandem) verletzt. |
گذشته کامل |
Jemand hatte den Mann verletzt. |
Der Mann war (von jemandem) verletzt worden. |
آینده |
Jemand wird den Mann verletzen. |
Der Mann wird (von jemandem) verletzt worden. |
آینده کامل |
Jemand wird den Mann verletzt haben. |
Der Mann wird (von jemandem)verletzt worden sein. |
استثناها
Only the accusative object can become the subject. If there is a dative object that needs to be moved to the first position in the active sentence, it stays in the dative.
تنها مفعول akusativ میتواند به صورت فاعل در آید. در صورتی که یک مفعول Dativ در جمله داشته باشیم که به علت مجهول شدن به ابتدای جمله بیاید، این مفعول شکل dativ خود را حفظ می کند. به مثال زیر توجه کنید:
جمله معلوم:
Man legte dem Verletzten einen Verband an. (یک نفر فرد مجروح را پانسمان کرد.)
جمله مجهول:
Dem Verletzten wurde ein Verband angelegt. (فرد مجروح پانسمان شد)
برخی از جملات معلوم و بدون مفعول هم می توانند به صورت مجهول نوشته شود. در این صورت به جای فاعل از ضمیر es استفاده می کنیم یا قید جمله آورده میشود. به مثال زیر توجه کنید.
Wir tanzten (gestern) viel. (ما [دیروز] خیلی رقصیدیم.)
Es/Gestern wurde viel getanzt.(خیلی رقصیده شد./ دیروز خیلی رقصیده شد.)