ارتودنسی متحرک چیست؟
به طور کلی می توان گفت که خود ارتودنسی یک شاخه تخصصی در رشته دندانپزشکی است. اقداماتی که در این شاخه انجام می شود شامل ارزیابی، تشخیص و اصلاح یا درمان مشکلات مختلف دندانی مانند کج بودن دندان ها و ناصاف بودنشان، شلوغی دندان ها، جلو بودن یکی از فک ها و …. است. برای رفع یا کاهش برخی از این موارد، می توان به بیمار یک وسیله ثابت یا قابل جابجایی و متحرک داد.
دستگاه های ثابت ارتودنسی برای اینکه بتوانند مشکل شما را حل کنند باید تا پایان دوره درمان به دندان های شما متصل باشند. به درمان با این دستگاه ها ارتودنسی ثابت می گویند. از طرف دیگر، دستگاه های متحرک متنوع هستند و می توانند حین درمان از دندان و دهان شما خارج شده و باز مورد استفاده قرار بگیرند. به درمان با کمک دستگاه های متحرک نیز ارتودنسی متحرک گفته می شود.
ارتودنسی متحرک برای چه دندان هایی است؟ کاربرد آن چیست؟
دستگاه های متحرک برای اصلاح طیف وسیعی از مشکلات و ناهنجاری های دندانی به کار برده می شود. اما اگر بخواهیم به سوال “ارتودنسی متحرک برای چه دندان هایی است؟” پاسخ دهیم باید بگوییم که اگر مشکل و ناهنجاری فک و دندان پیچیده، شدید و جدی باشد ما نمی توانیم از این نوع دستگاه ها برای اصلاح و درمان استفاده کنیم. زیرا ماهیت دستگاه های متحرک به گونه ای است که تنها برای حل مشکلات جزئی تا متوسط ارتودنسی بکار برده میشوند. مشکلات جدی تر مانند انواع مال اکلوژن ها یا ناهماهنگی های فکی را معمولا با ارتودسی ثابت و یا حتی ترکیبی از جراحی فک و ارتودنسی ثابت برطرف می کنند.
انواع بریس های متحرک
- بریس های هاولی(Hawley’s appliances)
یکی از انواع بریس های متحرک، بریس های هاولی نام دارند. بریس هاولی دارای یک قوس لبی (جزء فعال) و چند آدامز کلاسپ (Adam’s clasps)(جزء نگهدارنده) می باشد. این بریس معمولا زمانی استفاده می شود که دندان های پیشین فک بالایی بیش از حد جلو باشند. قوس یا کمان روی دندان های جلویی قرار می گیرد و آنها را به داخل می کشد و کلاسپ به دندان های عقب قلاب می شود تا بریس را نگه دارد و جزء فعال را تقویت کند. این بریس ها همچنین می توانند در صورت لزوم و با اعمال برخی تغییرات به عنوان ریتینر استفاده شوند.
- زد اسپرینگ
یکی دیگر از بریس های ارتودنسی زد اسپرینگ نام دارد که برای کشیدن دندان های جلو رفته به سمت عقب استفاده می شود. از آنجایی که این بریس کوچک از یک جزء Z مانند (جزء فعال) به همراه اجزاء نگهدارنده تشکیل شده است، بسیار ساده و پنهان می باشد. این بریس به دلیل نصب کلاسپ روی دندان های عقبی و نصب زد اسپرینگ در پشت دندانی که نیاز به حرکت دارد، از بیرون اصلا مشخص نبوده و به هیچ وجه دیده نمی شود.
- اینویزیلاین (بریس های نامرئی)
این بریس های متحرک نوعی فناوری جدید در ارتودنسی می باشند. امروزه بریس های نامرئی به دلیل شفافیت و نامرئی بودن که برای اکثریت افراد اهمیت قابل توجهی دارد، از محبوبیت بالایی برخوردارند. نوجوانان و جوانان معمولا به دلیل مشخص بودن بریس های ثابت در دهان، تمایل چندانی به آنها ندارند. علاوه بر آن، نصب و قرار گرفتن بریس های ثابت در دهان دردناک بوده و معمولا در روز های اولیه باعث جراحت و زخمی شدن دهان بیمار می شود. همچنین عادت کردن به بریس های ثابت به دلیل درشت بودن آنها بسیار زمان بر بوده و تمیز کردن آنها دشوار می باشد. اگرچه نتایج به دست آمده از بریس های ثابت بسیار خوب است و دارای محاسنی هستند که بریس های نامرئی به هیج وجه نمی توانند آنها را تامین کنند.
مدت زمان ارتودنسی متحرک چقدر است؟
خبر خوب برای افرادی که به دنبال مدت زمان ارتودنسی متحرک هستند، این است که مدت زمان ارتودنسی متحرک و طول درمان آن از ارتودنسی ثابت بهطور کلی کوتاهتر است. مدت زمان ارتودنسی متحرک به طور کلی به نوع ناهنجاری، شدت مشکل، میزان شلوغی دندان ها، شیب فک و… دارد.البته در برخی موارد نیز بریس های ارتودنسی متحرک و ثابت بهصورت پیوسته برای بیمار بهکار میرود. مدت زمان ارتودنسی متحرک به صورت تخمینی در جلسه اول توسط پزشک محاسبه شده و به شما اطلاع داده می شود.البته دوره درمان پس از پایان مدت زمان ارتودنسی متحرک کاملا تمام نمی شود. پس از اتمام مدت زمان ارتودنسی متحرک و برداشتن آن، بایستی از ریتینرهای (retainer) پلاستیکی شفاف برای نگه داشتن دندان ها در موقعیت جدید استفاده کنید. در ابتدا ممکن است لازم باشد تا ریتینرها را تمام وقت در دهان خود قرار دهید.
اما با اتمام مدت زمان ارتودنسی متحرک و استفاده از ریتینرها، دندانهای شما هر چه بیشتر در جای خود ثابت می شوند و مدت استفاده از آن ها کاهش پیدا می کند. در قسمت بعد به این سوال میپردازیم که آیا ارتودنسی متحرک درد دارد؟