بیشتر مردم وقتی صحبت از بهداشت دهان و دندان می شود ، به یاد مسواک و نخ دندان می افتند و اغلب افراد دهان شویه ها را تنها به عنوان خوشبو کننده ی دهان و دندان می شناسند.اگر شما از جمله ی کسانی هستید که برای خوشبو شدن دهان خود از دهان شویه ها استفاده می کنید باید بدانید که اثر آنها بیش از 3 تا 5 ساعت طول نمی کشد . بهتر است برای رفع بوی بد دهان خود به دندانپزشک مراجعه کنید تا علت اصلی آن مشخص شود زیرا بیماری های لثه ،پوسیدگی دندان ها ، سینوزیت مزمن و مشکلات دستگاه گوارش از دلایل اصلی ایجاد بوی بد دهان هستند و با استفاده از دهان شویه ها برطرف نمی شوند. البته علت بوی بد دهان در 90 % مواقع از محیط دهان منشا می گیرد و تنها در 10% موارد علت آن منشا سیستمیک دارد.
انواع دهانشویه
همه دهانشویه ها برای درمان مورد استفاده قرار نمی گیرند. بعضی از آنها برای مصارف دیگری استفاده نیز می شوند.دهان شویه بهداشتی و آرایشی از آن جمله است. این نوع برای از بین بردن بوی بد دهان، شستن باقی مانده مواد از دهان، کم نمودن فلور میکروبی در دهان و ایجاد طعم خوش در دهان استفاده می شوند. تاثیر دهانشویه آرایشی در صورت زیاد مصرف نمودن مخرب خواهد بود. زیرا در طولانی مدت باعث ایجاد خشکی در دهان و سرطان داخل دهان می شوند.
دهان شویه های بهداشتی – آرایشی
این گروه از دهان شویه ها حاوی الکل هستند و آنتی سپتیک یا ضد عفونی کننده هم نامیده می شوند. از این دهان شویه ها برای رفع بوی بُد دهان البته به صورت موقتی استفاده می شود، زیرا آنها سبب از بین رفتن میکروبهای عامل بوی بد دهان نمی شوند.همچنین این گروه از دهان شویه ها برای شستن باقی مانده ی مواد غذایی از میان دندان ها و لثه نیز کاربرد دارند و باعث کاهش فلور میکروبی دهان می شوند.در تحقیقی انجام شده بر روی این دهانشویه ها ، نشان داده شده بود که استفاده از این دهانشویه ها به تنهایی باعث کاهش بوی بد دهان به مدت حدودا 4 ساعت شده بود، اما همراه شدن آنها با استفاده از مسواک و نخ دندان و همچنین تمیز کردن زبان به طور قابل توجهی موجب کاسته شدن از بوی دهان می گردید.
دهانشویه درمانی
این گروه از دهانشویه ها از پوسیدگی دندان جلوگیری و مقاومت آن را افزایش می دهند. استفاده از این نوع نیز دستور ویژه ای دارد و نباید بیشتر از حد لزوم و مجاز استفاده شود. مصرف بیش از اندازه این دهانشویه تاثیر دهانشویه را از بین می برد و عوارضی مانند سوختگی و سوزش و همچنین تغییر رنگ دندان را سبب می شود.
مشکلات رایج دهان و دندان که باید بدانید!
دهانشویه ضد پلاک
استفاده از این نوع برای افرادی است که جرم دندان و تغییر رنگ دندان در آن ها زیاد است. با استفاده از این نوع پلاک و شستن دهان با آن، پلاک دندان آزاد شده و با مسواک زدن از دندان جدا می شود.
دهانشویه ضد جرم
این نوع دهانشویه که آنتی تارتار نیز نامیده می شوند. برای افراد سیگاری مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از این نوع، تیرگی دندان این افراد را کاهش می دهد.
دهانشویه ضد التهاب
تاثیر دهانشویه ضد التهاب،التهاب لثه افرادی که پلاک دندانی دارند و با هر نوع تحریک باعث ایجاد خونریزی در آن ها می شود را کم می کند.
تاثیر دهانشویه ضد پوسیدگی
این نوع شایع ترین نوع دهانشویه است. از این نوع بیشتر برای افزایش استحکام دندان و جلوگیری از ایجاد حفره پوسیدگی در دندان استفاده می شود. مقدار فلوراید در این نوع دهانشویه تاثیر دهانشویه را کم و یا زیاد می کند. مثلا فلوراید ۵ /۰در صد برای مصرف روزانه مناسب است و دهانشویه با فلوراید ۲/۰ درصد برای مصرف هفتگی استفاده می شود. همچنین استفاده از این نوع برای افرادی که داروی کاهنده فشار خون مصرف می کنند و یا در اثر اشعه درمانی دچار خشکی دهان هستند و یا افراد سیگاری و… توصیه می شود.
دهانشویه ضد میکروب
استفاده از این نوع دهانشویه ممکن است باعث تغییر رنگ دندان شما شود. پس حتما قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید. این نوع دهانشویه علاوه بر مبارزه با بیماری های لثه و پوسیدگی دندان، به رفع بوی دهان شما هم کمک می کند. تاثیر دهانشویه میکروبی بر روی جرم دندان است. اما ممکن است طعم دهان شما را هم تغییر دهد. سعی کنید این دهانشویه را نیم ساعت بعد از مسواک زدن استفاده کنید تا تاثیر دهانشویه بر میکروب های دهان اثر بخش تر باشد.
تاثیر دهانشویه کودکان
این نوع دهانشویه مواد فعال ملایمی دارند. طعم خوشایند و فلوراید به اندازه ی آن از مزایای این نوع دهانشویه است. سعی کنید این نوع را برای کودکان زیر شش سال استفاده نکنید. زیرا این کودکان دهانشویه را قورت می دهند.
دهانشویه های طبیعی و خانگی
این نوع دهانشویه طبیعی دارای مواد آلی و یا گیاهی است. الکل در این نوع دهانشویه استفاده نمی شود.شما می توانید در خانه نیز یک دهانشویه مناسب تهیه کنید. یک قاشق کوچک نمک و مقداری آب ولرم عفونت دندان و دهان را از بین می برد.
دهانشویه های کلرهگزیدین :
توصیه ی معمول دندان پزشکان ، استفاده از دهان شویه های کلرهگزیدین به عنوان ضد پلاک و ضد عفونی کننده است. استفاده از کلرهگزیدین معمولا پس از جراحی های پریودنتال به منظور کنترل التهاب و پلاک زیر لثه ای در مدت زمان محدود تجویز می شود. دهان شویه ی کلرهگزیدین به دلیل اثر جانبی نظیر ایجاد حس سوزش در مخاط دهان و زرد کردن دندان ها و ترمیم های کامپوزیتی و همچنین کامپوزیت ونیر ها، برای استفاده ی روزانه و مداوم توصیه نمی شود.
کلرهگزیدین بوسیله ی اکثر سورفاکتانت های موجود در خمیر دندان ها غیرفعال می گردد، به همین دلیل این ماده را نمی توان به خمیردندان ها اضافه کرد و بطور جداگانه به صورت دهانشویه ارائه می شود. به دلیل این غیرفعال سازی، باید دقت کرد که دهانشویه های کلرهگزیدین 30 دقیقه قبل و یا بعد از مسواک زدن استفاده نشوند.
طریقه و زمان مصرف دهانشویه ها
معمولا دستورات لازم برای استفاده از دهانشویه روی آن نوشته شده است. طریقه مصرف اغلب دهانشویه ها مانند هم می باشد. اگر برای موارد درمانی از دهانشویه ها استفاده می کنید، زمان مصرف آن بعد از خوردن ها ماده می باشد. بعد غرغره کردن دهانشویه سعی کنید تا 10 دقیقه از خوردن و آشامیدن مواد غذایی بپرهیزید. معمولا درب بطری حاوی دهانشویه پیمانه ای برای ریختن دهانشویه در داخل آن می باشد. اما چه زمان باید از دهانشویه استفاده نمود؟ قبل از مسواک زدن یا بعد از آن؟
اگر برای خوشبو کردن دهان از دهانشویه استفاده می کنید باید بعد ز مسواک زدن آن را غرغره نمایید. برای دهانشویه های دیگر نیز می توانید یک بار پیش از مسواک زدن و یکبار بعد از مسواک زدن دهانشویه را غرغره کنید. قبل از مسواک زدن استفاده از دهانشویه باعث شل شده باکتری های روی دندان می شود سپس با مسواک می توان آنها را به طور کامل از روی دهان زدود. برای غرغره کردن دهانشویه بهتر است زمانی بین 1 تا دو دقیقه صرف کنید.
استفاده از دهانشویه ها یکبار در روز و آن هم در انتهای شب کافی می باشد. سعی کنید هر شب قبل از خواب از مسواک، نخ دندان و دهانشویه برای پاکیزه نمودن دهان از مواد غذایی که در طول روز خورده اید، استفاده کنید. این کار زمان زیادی از شما تلف نخواهد کرد. هر شب حدود 10 دقیقه وقت برای بهداشت دهان و دندان وقت بگذارید.
