گزش و نیش حشرات در مواقعی رخ می دهد که یک حشره برای تغذیه یا برای دفاع از خود از طریق مکانیسم های دفاعی خود فردی را نیش می زند. برخی حشرات پس از نیش زدن، اقدام به تزریق اسید فرمیک می کنند که می تواند منجر به واکنش فوری پوستی که معمولاً قرمزی و تورم در ناحیه گزیده شده است بشود. گزش مورچه آتشین، زنبور، زنبور بی عسل و زنبور سرخ دردناک است و ممکن است در افرادی که به گزیدگی حساسیت دارند، موجب واکنش آلرژیک شدیدی به نام شوک آنافیلاکسی شود. همه می دانیم که جای نیش بعضی از حشرات می تواند بسیار دردناک و درعین حال خطرناک باشد. اما گاهی اوقات به دلیل تشخیص داده نشدن نوع حشره، ممکن است زمان از دست رفته و جان ما در معرض خطر قرار گیرد. بنابراین تشخیص نیش حشرات مختلف بسیار حیاتی است، به خصوص اگر در مناطقی زندگی می کنیم که حشرات به وفور وجود دارند .
نیش زنبور سرخ یا زنبور گاوی
سم زنبور گاوی حاوی هیستامین و استیل کولین می باشد. ناحیه ای که توسط یک زنبور سرخ یا زنبور گاوی دچار گزیدگی می شود، قرمز و متورم شده و فرد دچار درد شدیدی در این ناحیه می شود. اگر فردی که دچار گزیدگی با زنبور گاوی شده دچار درد در اندام ها شود، گوش ها و لب ها آبی شده و یا دچار مشکلات تنفسی شود، بهتر است هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کند چون ممکن است دچار حساسیت شده باشد.
کنه
جایی که کنه نیش می زند به صورت یک دایره قرمز می شود. این حشره ممکن است برای مدت طولانی در بدن قربانی باقی بماند و با مکیدن خون، بدنش بزرگ تر شود.موضوع بدی که در مورد کنه وجود دارد این است که نیش آن می تواند بیماری هایی همچون ورم مغز، بیماری لایم (نوعی عفونت اسپیروکتی چندسیستمی) یا مشکلات سلامتی دیگری رابرای فرد بدنبال داشته باشد.اگر حشره را از بدن جدا کردید اما متوجه شدید که قرمزی آن برطرف نمی شود و بزرگ تر هم می شود، خیلی سریع به پزشک مراجعه کنید.
کک
نیش کک را می توان با جای نیش پشه یا حساسیت اشتباه گرفت زیرا همانند آن به شکل دانه های متورم و قرمز است. اما با این تفاوت که جای نیش کک دردناک است و پس از خاراندن دردش بیشتر می شود.کک اغلب به پاها حمل می کند و وقتی قربانی خواب است او را نیش می زند. یک کک می تواند بارها نیش بزند. به همین خاطر، محل گزیدگی ها بین یک تا دو سانتی متر بیشتر با هم فاصله ندارند.کک ها ناقل عفونت های شدید و مزمن هستند.
مورچه
بیشتر مورچه ها برای انسان خطری به همراه ندارند. البته گفتنی است که مورچه قرمز آتشین می تواند مشکلات بسیاری برای فرد پدید بیاورد. به این صورت که محل گزیدگی به صورت تاول چرکی (کورک) در می آید و بعدا ممکن است به اسکار یا زخم بدل شود.نیش مورچه حاوی سم است بنابراین ممکن است قربانی به آن حساسیت بدهد یا حمله آلرژیک بشود. نیش مورچه های معمولی خطرات کمتری بدنبال دارد.گاز مورچه همانند نیش پشه به صورت دانه های قرمز و متورم ظاهر می شود که برای مدت طولانی خارش دارد. هنگام گاز گرفتن مورچه، قربانی احساس سوختگی پیدا می کند به گونه ای که انگار آب جوش روی پوستش می ریزند.
خرمگس
خرمگس شبیه مگس اما بزرگ تر از آن است. نیش این حشره بسیار دردناک است و خون انسان را هم می مکد. پس از گزیدگی ابتدا یک نقطه کوچک قرمز در بدن ظاهر می شود که کمتر از یک میلی متر اندازه دارد. سپس متورم می شود و شروع به خارش می کند.خرمگس ناقل انواع بیماری ها همانند تولارمی (تب خرگوش) هستند و در بیشتر مواقع به حیوانات اهلی حمله می کنند تا انسان ها.
شپش
اگر متوجه شدید در محل رویش موها روی پوستتان (سر، گردن یا پشت گوش ها) لکه های قرمز کوچکی همانند جای نیش پشه وجود دارد بدانید که شپش سر گرفته اید. اگر این نشانه ها روی کمر، شکم، دست ها یا پاها ظاهر شوند شپش معمولی نیش زده است.این نیش ها در فاصله کم از هم قرار دارند. باید بدانید که شپش بیماری های مزمنی همچون تب خندق یا تیفوس (شبه حصبه) را منتقل می کنند. به همین سبب بسیار مهم است که مراقب این حشرات باشید.
ساس
در نگاه اول، جای نیش ساس شبیه کک و پشه است و به صورت نقاط قرمز و متورم پدیدار می شود که پس از مدتی خارش می گیرند. اما برای اینکه بتوانید تشخیص دهید که دانه های روی پوست در نتیجه گزیدگی کدام یک از این حشرات است، باید بگوییم که وقتی ساس دست و پا را نیش می زند، فاصله دانه ها از هم بسیار کم است و جای آنها هم دردناک تر از نیش پشه است.همچنین باید توجه داشته باشید که ساس ها شب ها انسان را نیش می زنند.
زنبور عسل
نیش زنبور عسل باعث درد شدید می شود که ممکن است برای چند دقیقه ادامه پیدا کند و سپس به یک احساس تیر کشیدن مداوم تبدیل شود. چند روز بعد ممکن است این منطقه هنوز نسبت به درد حساس بوده و تیر بکشد. در اطراف محل گزش، پوست قرمز و در دور آن سفید می شود، اطراف محل ممکن است خارش داشته و در هنگام لمس، گرم باشد. اگر قبلا توسط زنبور عسل گزیده شده باشید، بدن شما ممکن است دارای یک پاسخ ایمنی نسبت به سم آن باشد، که موجب تورم در منطقه ای که گزیده شده و خارش دارد، یا در کل بدن شود.
گزیدگی حشرات
یکی از شایع ترین علائم گزیدگی توسط حشرات ایجاد خارش است اما در برخی موارد اثر گزیدگی بدون خارش باقی خواهد ماند؛ تشخیص این گزیدگی به صورت بالینی و توسط پزشک متخصص انجام می شود و مگر در مواردی مشکوک که با تکه برداری انجام می شود، نیازی به انجام تست های آزمایشگاهی نیست.
درمان اثرات ناشی از گزیدگی حشرات خیلی سخت نیست، به یاد داشته باشید پیش از هر چیزی باید عامل ایجاد گزیدگی را دور کنید، چرا که تا وقتی عامل ایجاد گزیدگی در محیط وجود داشته باشد همواره شاهد تکرار آن و ایجاد زخم های جدید خواهیم بود؛ بهتر است اگر احتمال می دهید حشرات در لباس فرد باشند، لباس را ضدعفونی کنید تا از حشرات پاک شود.
اگر احتمال حضور حشرات در فضای خانه را می دهید بهتر است با سم پاشی آنها را از بین ببرید، همچنین اگر مسافری از راه دور به خانه شما آمده است و احتمال ورود حشرات را می دهید، هر چه زودتر فضا را ضدعفونی کنید.