شایع ترین بیماری زبان التهاب زبان یا گلوسیت (Glossitis)، عبارت است از التهاب حاد یا مزمن زبان در اثر دلایل گوناگون که گاهی مسری است . التهاب زبان یک بیماری سرطانی نمی باشد. زبان متورم با رنگ قرمز روشن ، زخم متورم با رنگ قرمز روشن ، مویی شکل شدن زبان ، گاهی همراه با سطحی سیاه و قرمز شدن نوک و گوشه های زبان از نشانه های بیماری التهاب زبان می باشد.
انواع گلوسیت
نوع: گلوسیت حاد
انواع مختلفی از گلوسیت وجود دارند که یکی از آن ها به نام گلوسیت حاد شناخته می شود. در این نوع، التهاب زبان به طور ناگهانی رخ می دهد و علائم اغلب شدید هستند.افزون بر تورم، از دیگر علائم گلوسیت حاد می توان به درد و تنگی نفس (Dyspnea) اشاره کرد. گلوسیت حاد بیشتر به واسطه یک واکنش آلرژیک یا در نتیجه آسیب دیدگی زبان، مانند سوختگی یا گاز گرفتگی رخ می دهد.
نوع: گلوسیت مزمن
در گلوسیت مزمن، التهاب زبان به طور مکرر رخ می دهد و ممکن است به عنوان نشانه ای از یک بیماری و شرایط سلامت دیگر آغاز شود. گلوسیت مزمن شایع تر از گلوسیت حاد است.یک زیرنوع آن به نام گلوسیت مزمن سطحی شناخته می شود که در آن خود زبان ملتهب نمی شود، بلکه بیشتر غشائی که آن را پوشش داده است تحت تاثیر قرار می گیرد. این نوع خاص به طور ویژه بین افراد معتاد به الکل، مصرف کنندگان تنباکو، و آن هایی که به بیماری های مزمن معده یا روده مبتلا هستند، دیده می شود.
نوع: گلوسیت آتروفیک
در گلوسیت آتروفیک که به نام گلوسیت هانتر نیز شناخته می شود، زبان رنگ اصلی خود را از دست می دهد و سطح آن صاف می شود.صاف شدن زبان به معنای آن است که بسیاری از جوانه های چشایی خود که در حالت عادی سطح زبان را پوشش می دهند، از دست رفته اند. این می تواند ظاهری براق و صاف به زبان ببخشد.
نوع: گلوسیت ایدیوپاتیک
گلوسیت ایدیوپاتیک به واسطه التهاب در غشای مخاطی و کل ماهیچه زبان تعریف می شود. متاسفانه، دلیل این نوع خاص از گلوسیت نامشخص است.افراد مبتلا به گلوسیت ایدیوپاتیک با صاف شدن زبان مواجه هستند و اغلب تا ۵۰ درصد یا بیشتر از جوانه های چشایی خود را از دست می دهند که ظاهری براق و صاف به زبان می بخشد.
دلیل: واکنش های آلرژیک
یکی از شایع ترین دلایل گلوسیت، به ویژه گلوسیت حاد، یک واکنش آلرژیک است. این واکنش های آلرژیک ممکن است به واسطه داروها، غذاها، و محرک های بالقوه دیگر شکل بگیرند و جوانه های چشایی و بافت های ماهیچه زبان را ملتهب سازند.
برخی دارو های مورد استفاده برای درمان فشار خون بالا که به نام مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین شناخته می شوند از محرک های رایج هستند و همچنین می توان به دهانشویه ها، خوشبوکننده های دهان، خمیردندان ها، پلاستیک در دندان های مصنوعی، و رنگ ها در آبنبات ها اشاره کرد.
عوامل تشدید کننده بیماری گلوسیت
- تغذیه نا مناسب به ویژه کبود ویتامین ها
- سیگارکشیدن
- مواجهه شیمیایی یا محیطی با موارد شیمیایی تحریک کننده یا خورنده کلسیم
- دیابت شیرین
چرا التهاب زبان اتفاق می افتد؟
علائم و نشانه های بیماری التهاب زبان
- سخت جویدن و بلعیدن غذا و حرف زدن
- نرمی سطح زبان
- زخم و نازک شدن زبان
- تغییر رنگ زبان : اگر رنگ زبان بی رنگ باشد، به علت کم خونی کشنده رخ داده است. اگر رنگ زبان قرمز پررنگ باشد، به علت کمبود ویتامین های گروه ب رخ داده است.
- ورم زبان
- احساس سوزش در دهان و نوک زبان
- احساس خشکی دهان
- کاهش بزاق و کاهش بهداشت دهان
- سوراخ کردن زبان
- افزایش تشنگی
التهاب زبان و راه های تشخیص آن
- در تشخیص التهاب زبان گاهی آزمایش خون برای رد بیماریهای دیگر انجام می شود
- باید فرد توسط دندان پزشک معاینه شود.
- در التهاب زبان برجستگی های انگشت مانند در سطح زبان که به نام پاپیل (پرز) معروفند، ممکن است از بین رفته باشد.
- زبان متورم یا تکه های متورم در زبان در بیماری التهاب زبان دیده می شود.
- پزشک سوالاتی را در زمینه سابقه بیماری و روش زندگی از فرد خواهد پرسید تا علت التهاب زبان مشخص شود.
- در تشخیص عارضه التهاب زبان آزمایش خون برای رد بیماری های دیگر، ممکن است انجام شود.
