قرص هیدروکسی کلروکین (Hydroxychloroquine) از داروهای پرمصرفی است که در درمان بسیاری از بیماری های التهابی مانند آرتریت روماتوئید و انواع التهابات مفصلی و بیماری لوپوس، مورد استفاده قرار می گیرد.
عوارض جانبی داروی هیدروکسی کلروکین
هیدروکسی کلروکین در اغلب بیماران عوارض جانبی مهمی ندارد. معمولاً عوارض جانبی آن خفیف است و مدت زمان کوتاهی طول می کشد. ممکن است عوارض جانبی در هر زمانی، در طی دوره ی درمانی یا حتی چندین ماه پس از قطع مصرف هیدروکسی کلروکین روی دهد. در اغلب موارد منافع این دارو از مضرات آن بیشتر است. ممکن است با مصرف این دارو دچار عوارض زیر شوید.
اگرچه این عوارض غالباً زمانی که میزان مصرف دارو کاهش می یابد، رفع می شود، در صورتی که هر یک از عوارض زیر بیش از یک هفته طول بکشد با پزشک خود مشورت کنید:
اسهال، تهوع یا استفراغ ، بثوارت پوستی، خارش، کاهش اشتها، سردرد، سرگیجه ، نقاط سیاه در میدان بینایی ، تیره شدن تدریجی رنگ پوست.اگر با مصرف هیدورکسی کلروکین دچار عوارض شدید، هرچه سریعتر با پزشکتان تماس بگیرید. هیدروکسی کلروکین به مدت طولانی در بدن باقی می ماند، بنابراین معمولاً قطع مصرف دارو به مدت چند روز تا زمانی که بتوانید به پزشکتان دسترسی پیدا کنید، بی خطر است.
درموارد نادر، هیدروکسی کلروکین ممکن است در قرنیه، پوشش شفاف خارجی چشم، رسوب کند. شما قادر به تشخیص وجود این ته نشین ها در قرنیه ی خود نخواهید بود، اما ممکن است هنگام نگاه کردن به نور متوجه وجود حلقه هایی شوید. این ته نشین ها به چشمتان آسیبی نمی رسانند و عموماً بینایی شما در عرض چند هفته ی ادامه ی درمان به وضعیت عادی بر می گردد. در موارد نادر و معمولاً پس از استفاده ی طولانی مدت مقدار زیادی دارو، ممکن است هیدورکسی کلروکین باعث آسیب شبکیه چشم شود.
این مسئله شامل اعصابی در پشت چشم قرار دارند و شما را قادر به دیدن می سازند نیز می شود. مطالعات اخیر نشان می دهد که احتمال بروز این عارضه در صورت مصرف هیدروکسی کلروکین، یک نفر از هر 5000 بیمار است. مراجعه ی منظم به متخصص چشمی که با این عارضه آشنایی داشته باشد، می تواند به تشخیص زودهنگام تغییرات شبکیه و کاهش خطر بروز این عارضه ی جانبی کمک کند.اگر در طول مدت مصرف هیدروکسی کلروکین دچار هر گونه تغییری در بینایی شدید، تا زمانی که پزشکتان یا متخصص چشم بتواند علت بروز این تغییر را تشخیص دهد، مصرف دارو را قطع کنید.
احتیاط: در صورت مصرف هیدروکسی کلروکین، هر 6 تا 12 ماه باید آزمایش چشم به عمل آورید. در موارد بسیار نادر، هیدروکسی کلروکین می تواند باعث ایجاد تغییر در شبکیه چشم شود. این عارضه تقریباً همیشه در صورت قطع مصرف دارو قابل برگشت است.
مسمومیت و درمان
تظاهرات بالینی: این علائم ممکن است طی 30 دقیقه بعد از مصرف دارو ظاهر شوند و ممکن است شامل سردرد، خواب آلودگی، تغییرات بینایی، کلاپس قلبی ـ عروقی، حملات تشنجی به دنبال آن ایست قلبی و تنفسی باشد.
درمان: علامتی است. معده باید از طریق واداشتن بیمار به استفراغ یا شستشو تخلیه شود. بعد از شستشو، ذغال فعال به میزان حداقل پنج برابر مقدار تخمینی داروی مصرف شده طی 30 دقیقه پس از مصرف دارو ممکن است مؤثر باشد. باربیتوراتهای بسیار کوتاه اثر ممکن است در کنترل حملات تشنجی مؤثر بوده و لوله گذاری ضروری باشد. دیالیز صفاقی و تعویض و انتقال خون نیز ممکن است مؤثر باشند. تجویز مایعات زیاد و اسیدی کردن ادرار بعد از مرحله حاد مفید هستند.
عوارض جانبی هیدروکسی کلروکین
اگر نشانه هایی از واکنش های آلرژیک در خود احساس کردید به صورت اضطراری با پزشک خود تماس بگیرید.
این نشانه ها عبارتند از: کهیر دشواری در تنفس ورم صورت، لب ها، زبان یا گلو استفاده از این دارو به صورت طولانی مدت و در دوزهای بالا ممکن است باعث آسیب بازگشت ناپذیر شبکیه چشم شود.
در صورت مشاهده عوارضی چون عدم توانایی تمرکز دید، مشاهده رشته های نور در بینایی و تغییر رنگ چشم ها یا ورم آن ها مصرف دارو را قطع کرده و با پزشک خود تماس بگیرید.
در صورت مشاهده هر یک از عوارض زیر حتما با پزشک خود تماس بگیرید: سردرد و درد قفسه سینه، گیجی بیش از اندازه، غش و تپش یا تند زدن قلب ضربان قلب پائین و پالس های ضعیف قلبی ضعف عضلانی، بی حسی یا مور مور شدن قند خون پائین، سردرد، گرسنگی، تعریق، تحریک پذیری، گیجی، حالت تهوع، ضربان قلب بالا و احساس اضطراب و لرزش تعداد کم گلبول های خون – تب، لرز، گلو درد، ضعف و احساس بیماری، تورم لثه ها، دردهای دهانی، دردهای پوستی، افزایش تعداد ضربان قلب، پوست رنگ پریده، راحت کبود شدن، خونریزی غیر طبیعی و احساس سبکی سر
عوارض جانبی رایج ممکن است شامل موارد زیر باشند:
سردرد، سرگیجه و احساس صدای زنگ در گوش حالت تهوع، استفراغ و درد معده کاهش اشتهاء و کاهش وزن تغییر خلق و خو، احساس اضطراب یا بی قراری جوش یا خارش پوست ریزش مو
لیست فوق شامل همه عوارض جانبی نمی شود و ممکن است این دارو عوارض دیگری نیز داشته باشد. در خصوص دیگر عوارض جانبی می توانید با پزشکتان مشورت کنید.