از آنجاییکه بیماری آرتروز پا شایع است کسب آگاهی درباره علائم آرتروز پا و درمان آن ضروری است. در این مطلب ۱۴ راه برای پیشگیری و درمان آرتروز پا ارائه می دهیم.
درد و سفتی مفاصل که در سنین بالا ممکن است در پاهایتان احساس کنید، می تواند نشانه ای از آرتروز پا باشد. با وجود شایع بودن این بیماری هنوز بسیاری از افراد اطلاعات کافی درباره آن ندارند و با نشانه های و علائم آرتروز پا آشنا نیستند. بنابراین در این متن می خواهیم اطلاعات جامعی درباره بیماری آرتروز پا و درمان آن در اختیار شما قرار دهیم.
اگر آرتروز پا پیشرفت کند به غضروف آسیب می زند. غضروف یک ماده نرم در انتهای لبه استخوانهاست که مانع از اصطکاک و ساییده شدن استخوانهای پا می شود. وقتی غضروف پا آسیب می بیند استخوانها روی هم مالیده می شوند و حرکت مفصل را دچار مشکل می کنند.آسیبی که به مفصل وارد می شود به مرور زمان باعث تغییر شکل و سفت شدن پا می شود و حرکت را مشکل می کند. درست است که روشی برای رفع کامل علائم آرتروز پا و درمان آن وجود ندارد، اما با تشخیص و درمان به موقع، می توان تا حد زیادی درد آن را کنترل و کیفیت زندگی را بهتر کرد.
انواع آرتروز پا و مچ پا
آرتروز انواع مختلفی دارد. آرتروز پا معمولاً جزو یکی از سه نوع زیر است:استئوآرتریت، آرتروز روماتوئید و آرتروز ناشی از ضربه و جراحت
- استئوآرتریت: این نوع آرتروز بیشتر در سنین بالای ۵۰ سال دیده می شود. در این نوع از آرتروز، فرسودگی غضروف به مرور باعث سفتی و درد مفاصل می شود. این نوع از آرتروز پا متقارن نیست یعنی ممکن است در مفصل یک پا دیده شود اما در پای دیگر نه.
- آرتروز روماتوئید: نوعی بیماری خود ایمنی است که در آن بدن بافتهای خود را به اشتباه مورد حمله قرار می دهد. در این حالت با از بین رفتن بافت نرم مفاصل (سینوویوم) در پا و مچ پا، احساس درد ایجاد می شود. دیگر علائم آرتروز پا در این نوع آرتروز، سفت شدن، تورم، گرما و قرمزی مفاصل می باشد. آرتروز روماتوئید به صورت متقارن در پاها دیده می شود یعنی اگر مفصلی در یک پا درگیر شود در پای دیگر نیز همان مفصل درگیر خواهد شد.
- آرتروز ناشی از ضربه: همانطور که از اسمش پیداست در اثر جراحت و آسیب دیدگی پا و یا مچ پا بوجود می آید. این نوع از آرتروز پا می تواند حتی مدتها بعد از جراحت ظاهر شود. یعنی ممکن است یک در رفتگی و یا شکستگی در پا یا مچ پا به غضروف آسیب بزند و باعث از بین رفتن زود هنگام مفصل شود، اما علائم و درد آن سالها و حتی دهه ها بعد خود را نشان می دهد.
محل شکل گرفتن آرتروز پا و مچ پا
چهار بخش از پا بیشتر از بقیه نقاط در معرض بیماری آرتروز پا قرار می گیرد؛
آرتروز انگشت بزرگ پا
آرتروز در انگشت بزرگ پا شایع است. این نوع آرتروز مربوط به اولین مفصل متاتارسوفاژانژال است که در پایه انگشت بزرگ قرار دارد و انگشت را به بقیه پا وصل می کند. این مفصل وزن بدن شما را هنگام راه رفتن نگه می دارد. بنابراین این نوع از آرتروز پا می تواند به میزان بالایی در حرکت شما محدودیت ایجاد کند.
آرتروز در میانه پا
مفصلهای میانه پا که مفاصل تارسومتریال ( tarsometatarsal ) نام دارد تقریباً در وسط انگشتان پا و مچ پا قرار دارند و اندکی به مچ پا نزدیکترند. این مفاصل استخوان های بلندی را که قوس پا را شکل می دهد به بخش استخوانی جلوی مچ پا وصل می کند. آرتروز پا در این بخش ممکن است چندین مفصل از این مفاصل را درگیر کند که باعث می شود موقع راه رفتن یا بلند کردن پا احساس درد کنید.
آرتروز در پشت پا
آرتروز پشت پا مربوط به ورم سه مفصل (سابتالار، تالوناویکولار و کالکانوکوبوئید) در زیر مچ پا و بالای پاشنه است. این مفاصل به پا امکان حرکت به طرفین را می دهند. درد پاشنه می تواند از این نوع آرتروز باشد.
آرتروز در مچ پا
مفصل مچ پا، ساق پا را به پا متصل می کند. آرتروز مچ پا با محدود کردن حرکت پا می تواند هنگام حرکت دادن آن، درد زیادی را ایجاد کند.
علائم آرتروز پا
- درد هنگام حرکت
- تورم در مفصل
- احساس گرما و حرارت در مفاصل
- قرمزی و تغیر رنگ مفصل
- افزایش درد و تورم در صبح و یا پس از نشستن و استراحت
- مشکلات و ایجاد محدودیت در راه رفتن
- دردی که با فعالیت شدید می شود
تشخیص آرتروز مفصل پا
سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایشات آزمایشگاهی به تشخیص آرتروز کمک می کند.
پزشک عمومی ممکن است اولین کسی باشد که در مورد درد مفصل با او صحبت می کنید. پزشک اطلاعاتی درباره سوابق پزشکی، علائم، چگونگی تأثیر درد بر فعالیت ها، همچنین مشکلات پزشکی و استفاده از دارو را مرور می کند. پزشک مفاصل را بررسی کرده و حرکت می دهد.آزمایشات زیر به تشخیص آرتروز کمک می کنند:
- آسپیراسیون مفصل. پس از بی حس کردن ناحیه مورد نظر، یک سوزن به داخل مفصل وارد می شود تا مایعات خارج شود. این آزمایش به دنبال ایجاد عفونت در مایعات است. نتایج می تواند به رد سایر شرایط پزشکی یا سایر اشکال آرتروز کمک کند.
- اشعه ایکس. اشعه ایکس می تواند علت مفصلی یا استخوانی یا تغییرات مربوط به آرتروز را نشان دهد.
- ام آر آی. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی دید بهتری در مورد غضروف و سایر قسمت های مفصل ایجاد می کند.
درمان آرتروز پا
همانطور که گفتیم درمان کامل برای آرتروز پا وجود ندارد و روش های درمانی مختلف تنها می توانند شدت و میزان این بیماری را در فرد کنترل کرده و علائم آن را کاهش دهند. یک روش درمان آرتروز پا تغذیه سالم و خوردن خوراکیهایی مانند ماهی، کلم بروکلی، فیبر، سیر، مصرف چای سبز، مرکبات، گوشت و مرغ و سبزیجات و ماست و لبنیات است. علاوه بر آن انجام برخی از تمارین و دستورالعمل می توانند علائم آرتروز پا را در شما کاهش دهد. این دستور العمل ها عبارتند از:
روش های طبی و غیر دارویی درمان آرتروز پا
هیچ درمانی برای آرتروز وجود ندارد. اما دارو، روش های غیردارویی و کارهای جانبی می توانند به کاهش درد کمک کنند. به عنوان آخرین چاره، می توان یک مفصل آسیب دیده را با یک اتصال فلزی، پلاستیکی یا سرامیکی جایگزین کرد.
انجام تمرین های سبک ورزشی و فعالیت
یک تصور بسیار غلط درباره درمان آرتروز پا، بی حرکت کردن و بستن مفصل آسیب دیده است. این تصور در قدیم بسیار شایع بوده است. اما امروز پزشکان ثابت کرده اند که حرکت و فعالیت های سبک بهتر از بی حرکت شدن مفصل عمل خواهد کرد.
فیزیوتراپی
ورزش و فیزیوتراپی می توانند به مدیریت و کنترل علائم و نشانه های آرتروز پا کمک کنند. در فیزیوتراپی با انجام حرکات ورزشی ساده و مؤثر، درد کنترل شده و به مرور تسکین می یابد. حرکات مفصل کم کم محدودیت های خود را از دست داده و عضلات نیز تقویت می شوند.
کمپرس سرد
کمپرس سرد یک روش کاربردی برای کاهش درد و التهاب در بسیاری از بیماریهای مفصلی است. این روش در کاهش علائم آرتروز پا و درمان آن نقش بسزایی دارد. کمپرس آب سرد با بهبود جریان گردش خون باعث تقویت عضلات در آن نواحی می شود.
درست نشستن
به هنگام نشستن حتماً مفاصل را در وضعیت درست قرار داده و از آنها مراقبت نمایید. قرار گیری در وضعیت نامناسب و فشار بر روی پا به مفاصل شما آسیب می رساند و به مرور باعث ایجاد آرتروز پا می شود. توجه به نحوه صحیح نشستن و خوابیدن، در کاهش درد و دیگر علائم آرتروز پا و درمان آن بسیار کمک کننده خواهد بود.
- از انجام حرکات سنگین و تکراری روی مفاصل خود خودداری نمایید.
- اگر اضافه وزن دارید حتماً وزن خود را کاهش دهید.
اگر تغییر در سبک زندگی و رعایت موارد فوق در درمان بیماری آرتروز پا موثر نباشد از راههای درمان دارویی برای رفع علائم آرتروز پا و درمان آن استفاده می شود. روشهای دارویی و دیگر راههای پزشکی درمان بیماری آرتروز پا شامل موارد زیر هستند.
روش های دارویی درمان آرتروز پا
ممکن است فاکتورهایی برای آرتروز داشته باشید که نمی توانید کنترل کنید؛ مانند وراثت، سن و جنسیت. اما سایر عوامل خطر را می توان کنترل کرد و مدیریت آن ها می تواند به کاهش خطر آرتروز کمک کند. در ادامه به روش های دارویی درمان آرتروز پا می پردازیم.
داروهای مسکن
داروهای مسکن یکی از راه های کاهش درد در آرتروز است. البته اگر مسکن های معمولی جوابگو نبودند پزشکان معمولاً به سراغ داروهای مسکن قوی مانند زامادول (Zamadol) و زیدول (Zydol) می روند.اگر روشهای اولیه به از بین بردن علائم آرتروز پا و درمان آن کمک نکنند، پزشک ابتدا از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی استفاده می کند. اگر این داروها نیز درد شما را کم نکرد داروهای مخصوص برای بیماری آرتروز پا و درمان آن تجویز می شود.
استفاده از ارتز و بریس
ارتز و بریس وسایلی هستند که حرکت پا را کنترل و حمایت می کنند. استفاده از آنها نه تنها به درمان آرتروز پا و رفع درد و تورم و دیگر علائم آرتروز پا کمک شایانی می کنند، بلکه در تقویت عضلات و مفاصل قسمتهای دیگر بدن نیز بسیار موثر است.
تزریق کورتیکواستروئید
تزریق کورتیکواستروئید یک روش دیگر برای درمان آرتروز پا است. تزریق مستقیم داروهای ضد التهابی در محل مفصل، درد پا را تا چندین ماه کاهش می دهد. ممکن است نیم الی یک ساعت محل تزریق بی حس باشد و بعد از آن درد شروع شود. در این روش معمولاً چند روز طول می کشد تا اثر تزریق در کاهش درد دیده شود.
با توجه به مطالب فوق می توان گفت که ورم مفاصل یا آرتروز ممکن است در نواحی مختلف مانند گردن، شانه، پشت، دست، زانو و یا پا و مچ پا اتفاق بیفتد. حدود پنجاه درصد افراد در سنین بالای ۶۰ سال به آرتروز پا و مچ پا گرفتار می شوند.آرتروز مچ پا انواع مختلفی دارد. شایعترین آرتروز، استئوآرتریت است که از ساییدگی غضروف بوجود می آید و باعث درد، قرمزی، تورم و التهاب در مفصل می شود. بنابراین باید برای درمان آن اقدام کرد.
آرتروز پا، بیماری مربوط به مفصل پا است و از علائم آن سفت شدن و درد مفصل است. پای ما بیش از ۳۰ مفصل دارد و هر کدام از این مفاصل می تواند درگیر این بیماری شوند. این مفاصل استخوان های پا را به هم وصل می کنند و وظیفه شان ایجاد برقرای تعادل، هنگام ایستادن و راه رفتن و دیگر فعالیتها است.درد آرتروز پا در صورتیکه درمان نشود به تدریج بدتر می شود و باعث محدودیت تحرک شما می شود. بنابر این باید در مورد درمان آن سریعا اقدام کرد.
آرتروز شانه و درمان آن
